Retinoids: Hoạt chất thần kì trong trẻ hóa da

Trong da liễu thẩm mỹ thì trẻ hóa da là một trong những vấn đề được nhiều bạn quan tâm. Làm thế nào để da mình luôn tươi trẻ? Làm sao lấy lại làn da tuổi đôi mươi? Làm sao để đẩy lùi tuổi tác xuất hiện trên làn da? Công nghệ thẩm mỹ phát triển, đã có nhiều chất được tìm thấy có tác dụng giúp trẻ hóa làn da. Một trong những chất đó chính là Vitamin A acid hay Retinoids. Vậy Retinoids là gì, có bao nhiêu loại và chúng có tác dụng như thế nào khi sử dụng trên da của chúng ta? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau của bác sĩ Nguyễn Thế Lưu.

1. Retinoids là gì?

Vitamin A (Retinoids) trong tự nhiên tồn tại dưới 3 dạng chính là:

• Retinol: Vitamin A gốc rượu.
• Retinoic: Vitamin A gốc acid.
• Retinal (Retinaldehyde): Vitamin A gốc aldehyde.

Như vậy, có thể hiểu là Retinoids là tên gọi khác của Vitamin A và gồm 3 nhóm khác nhau ở gốc acid, rượu hay aldehyde. Đây cũng là một trong những kiến thức hay bị nhầm lẫn, vì khi nhắc đến Vitamin A acid là người ta nói đến Retinoic chứ không phải Retinoids.

2. Vitamin A acid là gì?

Vitamin A acid là một nhóm hoạt chất có nhiều thế hệ khác nhau với nhiều tác dụng khác nhau đối với cơ thể. Đây là một loại Vitamin A tan trong mỡ, có nhiều trong các loại thực phẩm, rau quả. Chúng được sử dụng nhiều trong các bệnh về da liễu như trứng cá, vẩy nến,  sạm da… và trong quá trình lành vết thương.

Vitamin A nói chung và Vitamin A acid nói riêng được cung cấp cho cơ thể từ đâu?

Cơ thể của chúng ta không tự tổng hợp được Vitamin A mà phải bổ sung bằng đường ăn uống. Vì vậy, bổ sung các thực phẩm có chứa Vitamin A là một trong những điều cần thiết.

3. Vitamin A acid có mấy loại? Tác dụng của từng loại như thế nào?

Vitamin A acid gồm 3 thế hệ, mỗi thế hệ đều có tác dụng khác nhau đối với cơ thể. Trong đó bao gồm một số hoạt chất có tên sau:

• Thế hệ 1 (Isotretinoin và Tretinon): Đây là những hoạt chất không có nhân thơm, có tác dụng trong điều trị các bệnh như trứng cá, trẻ hóa da và lành vết thương.
• Thế hệ 2 (Acitretin và Etretinate): Đây là những hoạt chất có một nhân thơm. Trong đó, Acitretin được dùng nhiều trong điều trị vẩy nến và các rối loạn sừng khác, hoặc được sử dụng trên bệnh nhân cấy ghép cơ quan để phòng ngừa ung thư biểu mô tế bào gai và ung thư tế bào đáy. Còn Etretinate thì ít được sử dụng rộng rãi.
• Thế hệ 3 (Tazaroten, Adaphalen, Bexaroten): Đây là những Vtamin A acid có đa nhân thơm. Trong đó, Tazaroten được dùng điều trị vẩy nến, Adaphalen điều trị trứng cá còn Bexaroten được dùng để điều trị các Lymphoma tế bào ở da.

4. Tại sao các mỹ phẩm có hoạt chất Retinol được giới thiệu có tác dụng trẻ hóa da?

Các mỹ phẩm chứa Retinol khi đi vào cơ thể phải được chuyển hóa thành dạng gắn với gốc acid, tức là Vitamin A gốc rượu chuyển thành Vitamin A gốc acid thì mới có hoạt tính giúp trẻ hóa da cũng như điều trị mụn. Vì vậy, các Retinol này thường dùng dưới dạng bôi và hàm lượng cao hơn so với khi dùng các loại Vitamin A acid nguyên chất. Ví dụ như dùng Retinol trong các mỹ phẩm có thể có hàm lượng là 0,25%; 0,5%; 1%… Trong đó, nếu dùng các loại vitamin A acid nguyên chất khác chỉ nên dùng hàm lượng 0,025%; 0,05% hay 0,1%.

Mặt khác, các Vitamin A acid khi tác động vào da sẽ gây kích ứng mạnh hơn các loại Retinols. Vì vậy, nhà sản xuất mỹ phẩm hay dùng các Vitamin A gốc rượu trong sản phẩm trẻ hóa để tránh những tác dụng không mong muốn khi sử dụng các dạng của Vitamin A acid.

5. Retinoic có thể dùng qua đường nào?

Các Retinoic có thể dùng cả đường uống hay đường bôi trực tiếp. Trong đó, đường uống hay dùng nhất là để điều trị mụn với các Retinoic thế hệ 1 như Isotrenoin hay Trenoin. Còn các hoạt chất khác đa phần dùng đường bôi là chủ yếu. Chúng thường được bào chế dưới dạng cream (kem) để tiện bảo quản và sử dụng.

6. Tác dụng chính

Tác dụng chính của các Retinoic là giúp thúc đẩy quá trình sừng hóa của da, đẩy nhanh các tế bào sừng đã già ra khỏi bề mặt da, làm tăng độ dày lớp gai. Chính vì thế nên nó có tác dụng chống lão hóa và giúp trẻ hóa làn da. Ngoài ra, Retinoic còn được sử dụng chính trong điều trị mụn, điều trị các bệnh rối loạn sừng, vẩy nến và trong quá trình lành vết thương.

7. Tác dụng phụ cần lưu ý

• Tác dụng kích ứng tại chỗ gây đỏ da, bong vẩy, ngứa nhẹ.
• Tác dụng nguy hiểm nhất của các Retinoic đường uống là gây quái thai đối với các phụ nữ có thai.
• Có thể gây khô mắt, tăng men gan, giảm bạch cầu hay rối loạn lipid máu, đau đầu, buồn nôn, chóng mặt… Đa phần các tác dụng phụ này đều ở các Retinoic đường uống.
• Đối với các Retinoic đường bôi thì cũng gây khô da, bong da trong những tuần đầu tiên sử dụng.
• Ngoài ra, khi sử dụng các Retinoic đường bôi còn làm da tăng nhạy cảm với ánh sáng, dễ bị sạm, tăng sắc tố… Vì vậy khi sử dụng cần tránh nắng tốt.
• Các Retinoic đường uống và bôi khi sử dụng thì không được sử dụng các biện pháp thẩm mỹ như IPL, laser, phi – lăn kim. Chúng dễ gây tăng sắc tố, nếu dùng cần phải có sự tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa thẩm mỹ da liễu.
• Không được sử dụng cùng các thuốc như Vitamin A khác gây tăng những triệu chứng không mong muốn và tăng độc tính của thuốc. Không dùng chung với Tetracylin vì khi uống hai loại thuốc này có thể gây tăng áp lực nội sọ.

8. Lời khuyên khi sử dụng Retinoids để trẻ hóa da

• Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều mỹ phẩm chứa Retinoids giúp trẻ hóa da và điều trị các bệnh lý về da. Vì vậy, khi sử dụng các loại mỹ phẩm này, bạn cần phải biết đó là loại nào, có tác dụng gì để sử dụng cho hiệu quả.
• Nên dùng các sản phẩm này một cách đều đặn và đúng cách để tránh những tác dụng phụ cũng như đạt hiệu quả trẻ hóa da, chống lão hóa da như mong muốn.
• Cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng các sản phẩm này.
• Nên có biện pháp tránh nắng cũng như không sử dụng các sản phẩm, dịch vụ khác làm tăng nguy cơ tăng sắc tố cho da như bài viết đã nêu.
• Tuyệt đối không dùng Retinoic đường uống cho phụ nữ có thai hoặc chuẩn bị có thai. Khi đang điều trị bằng đường uống mà có ý định có thai thì an toàn nhất là phải dừng thuốc trước tối thiểu 1 tháng trước khi thả để có thai (cẩn thận nhất là dừng thuốc 3 tháng).
• Trong  giai đoạn đầu có thể gây ra một số khó chịu, nhất là trong điều trị mụn nhưng các triệu chứng trên sẽ giảm dần.
• Nên bổ sung nước đường uống cũng như xịt khoáng cho da. Dùng serum cấp ẩm cho da để bổ sung độ ẩm cho da, tránh khô da.

Đây là một số những kiến thức nhỏ khi sử dụng Retinoids để làm đẹp cũng như trẻ hóa da. Hãy hiểu đúng về các sản phẩm này cũng như những tác dụng không mong muốn để làm đẹp một cách hiệu quả, an toàn và tiết kiệm.