Cương dương quá lâu (Priapism): Nguyên nhân và cách điều trị
Nội dung bài viết
Trong khi xuất tinh sớm, thời gian cương dương quá ngắn làm ảnh hưởng đến tâm lý và hạnh phúc gia đình của rất nhiều người thì ngược lại cương quá lâu cũng mang lại những ảnh hưởng rất lớn. Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết sau về vấn đề tại sao cương dương quá lâu cũng gây phiền toái? Nguyên nhân gây ra cương dương kéo dài là gì? Những nguy cơ có thể xuất hiện? Và cũng như phương pháp điều trị chung của vấn đề này?
Cương dương quá lâu có phải là bệnh lý?
Thực tế, đây là một rối loạn bệnh lý. Tên gọi tiếng anh là “priapism” – hay tên tiếng Việt là Hội chứng cương cứng kéo dài.
Cái tên Priapism xuất phát từ Priapus – tên một vị thần Hy Lạp. Vị thần này tượng trưng cho sinh sản, bảo vệ vật nuôi, cây ăn quả, vườn cây và cơ quan sinh dục nam – dương vật. Và mối liên quan ở đây là Priapus có một dương vật to quá khổ. Cũng chính vì lý do đó mà người ta lấy tên của ông đặt cho rối loạn này.
Thực tế, Priapus còn ảnh hưởng đến cả âm vật của người phụ nữ. Priapism làm cho dương vật và âm vật của bệnh nhân bị cương cứng dù không có kích thích tình dục hay ham muốn gì.
Tần suất xuất hiện rối loạn này như thế nào?
Theo số liệu ghi nhận từ các phòng cấp cứu ở Mỹ từ 2006 – 2009 có hơn 32 nghìn trường hợp mắc phải hội chứng cương cứng kéo dài đến khám. Nói một cách khác, có khoảng 1 người trên 100.000 người mỗi năm đến phòng cấp cứu gì Priapism. Rối loạn cương cứng kéo dài ở âm vật nữ giới ít gặp hơn.
Nam giới có thể bị hội chứng cương cứng kéo dài ở bất kỳ độ tuổi nào!!! Tuy nhiên, thường gặp nhất là ở khoảng 5 – 10 tuổi và 20 – 50 tuổi.
Cấu trúc dương vật và cơ chế làm xuất hiện cương dương
Dương vật do 3 khối mô cương (2 khối thể hang nằm song song ở trên, 1 khối thể xốp nằm ở rãnh dưới 2 thể hang, thể xốp bao quanh niệu đạo) và các lớp bọc tạo nên.
1. Thể hang
Có 2 thể hang. Cấu trúc hình ống có mô cương gồm nhiều khoảng trống như hang động. Các khoảng trống này khi chứa đầy máu sẽ giúp dương vật cương lên. Thể hang chạy dọc theo chiều dài dương vật từ xương mu đến ¾ chiều dài rồi nhập vào qui đầu. Do đó, qui đầu không có thể hang. Màng ngăn cách giữa 2 thể hang rất mỏng và thô sơ nên máu có thể dễ dàng chảy từ thể hang bên này sang thể hang bên kia.
2. Thể xốp
Chứa niệu đạo bên trong. Do đó, cả nước tiểu và tinh dịch đều thoát ra theo đường này. Nhưng không bao giờ nước tiểu và tinh dịch thoát cùng 1 lúc (ra trước hoặc sau). Khi tinh dịch đang được phóng ra khỏi cơ thể thì lối thoát dành cho nước tiểu bị đóng kín và ngược lại. Tuy nhiên, trong 1 số trường hợp bệnh lý, làm rối loạn cơ chế này, dẫn đến tinh dịch xuất hiện trong nước tiểu gọi là xuất tinh ngược. Thể xốp cũng giống thể hang, sẽ cương lên khi chứa đầy máu bên trong.
Theo đó: Việc rối loạn làm ứ máu ở lại dương vật sẽ làm cho hiện tượng cương dương lâu bất thường xuất hiện. Có 2 nhóm rối loạn cương dương kéo dài chính yếu: Gây và không gây thiếu máu dương vật.
2.1. Gây thiếu máu dương vật
Đây là nhóm thường gặp. Nguyên nhân chủ yếu là do các hang chứa máu của dương vật bị liệt. Việc các hang này đờ ra, không thu hẹp lại được dẫn đến máu tiếp tục dễ dàng đi từ động mạch vào dương vật.
Khi dương vật ngày càng chứa nhiều máu hơn, áp lực trong dương vật càng lớn thì nó sẽ càng cứng!!! Tuy nhiên điều này hoàn toàn bất lợi, do chèn ép khoang dương vật có thể xảy ra!!!
- Chèn ép khoang là gì?
Đây là một hội chứng xuất hiện khi một khoang bất kỳ của cơ thể tăng cao áp lực quá nhiều. Việc này sẽ dẫn đến đè ép các mạch máu xung quanh và làm thiếu máu nuôi.
Nếu áp lực cao diễn ra kéo dài sẽ dẫn đến:
- Các tổn thương cơ, mạch máu xung quanh.
- Tổn thương thần kinh.
- Thông thường, chèn ép khoang diễn ra cấp tính mà không được điều trị sớm thì các tổn thương trên không hồi phục được. Việc cắt bỏ các cấu trúc thiếu máu nuôi là cần thiết lúc này.
Như vậy, khi dương vật cương quá lâu sẽ dẫn đến hiện tượng thiếu máu nuôi do chèn ép khoang. Nếu không được điều trị sớm có thể phải cắt bỏ.
2.2. Không gây thiếu máu dương vật
Ít gặp hơn so với trường hợp trên. Nguyên nhân cụ thể thường do dị tật bẩm sinh hoặc do chấn thương. Cả 2 nhóm này đều tạo ra một sự thông nối giữa động mạch và tĩnh mạch.
Ta đều biết, động mạch đưa máu đến nuôi cơ thể, tĩnh mạch dẫn máu về tim. Ở dương vật cũng vậy, động máu đưa máu đến các hang của dương vật làm nó cương cứng. Sau đó tĩnh mạch sẽ dẫn lượng máu từ các hang này về tim, chấm dứt cương cứng.
- Cơ chế
Ở trường hợp rối loạn cương cứng kéo dài không thiếu máu. Có một sự thông nối giữa động mạch và tĩnh mạch. Làm cho máu từ tĩnh mạch một lần nữa đi vào động mạch và tới hang dương vật. Thông thường thì trường hợp này sẽ không gây đau, bệnh nhân không cần phải đi khám.
Triệu chứng của cương dương quá lâu là gì?
Các triệu chứng của hội chứng cương dương khác nhau tùy thuộc vào nhóm nguyên nhân gây ra nó. Như đã nói ở trên, có 2 nhóm:
1. Priapism thiếu máu cục bộ
Priapism thiếu máu cục bộ, còn được gọi là hội chứng cương dương quá lâu có dòng chảy thấp. Gọi tên như vậy vì máu không thể rời khỏi dương vật.
Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm:
- Sự cương cứng kéo dài hơn bốn giờ và không liên quan đến hứng thú hoặc kích thích tình dục.
- Thân dương vật cứng, nhưng đầu dương vật mềm.
- Đau dương vật tiến triển. Đau ngày càng tăng dần.
2. Priapism tái phát – một dạng của priapism thiếu máu cục bộ
Đây là một tình trạng không thường gặp. Nó phổ biến hơn ở những người đàn ông mắc chứng rối loạn di truyền được đặc trưng bởi các tế bào hồng cầu có hình dạng bất thường (thiếu máu hồng cầu hình liềm).
Tế bào hồng cầu hình liềm có thể làm bít các mạch máu trong dương vật. Cũng như ảnh hưởng đến một số hoạt chất làm dãn mạch trong dương vật. Điều này làm cho dương vật không thể “xìu”.
3. Priapism không do thiếu máu
Đây còn được gọi là priapism dòng chảy cao. Hiện tượng này như đã nói, nó xảy ra khi lưu lượng máu dương vật đi từ tĩnh mạch đến động mạch. Priapism không do thiếu máu thường ít đau hơn so với priapism thiếu máu cục bộ. Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm:
Sự cương cứng kéo dài hơn bốn giờ và không liên quan đến hứng thú hoặc kích thích tình dục
Cương cứng nhưng không cứng hoàn toàn thân dương vật.
Nguyên nhân gây ra rối loạn cương dương kéo dài?
Thuốc, hormon và độc chất
- Thuốc tiêm trực tiếp vào dương vật để điều trị rối loạn cương dương.
- Các loại thuốc chống trầm cảm, hay các bệnh tâm thần.
- Thuốc chẹn alpha điều trị tăng huyết áp, phì đại lành tính tuyền liệt tuyến, sỏi thận.
- Chất làm loãng máu, như warfarin (Coumadin) và heparin.
- Các hoocmon bổ sung như hormone giải phóng testosterone hoặc gonadotropin.
- Sử dụng rượu và ma túy.
Chấn thương
Một nguyên nhân phổ biến của chứng priapism không do thiếu máu. Chấn thương tạo ra thông nối giữa động và tĩnh mạch ở dương vật.
Điều này sẽ dẫn đến sự cương cứng kéo dài do máu chảy quá nhiều. Chấn thương ở đây là các chấn thương thuộc các nhóm:
- Chấn thương dương vật.
- Tổn thương xương chậu hoặc đáy chậu.
- Chấn thương khu vực giữa gốc dương vật và hậu môn.
Những yếu tố khác
Các nguyên nhân khác của priapism bao gồm:
- Một vết cắn của nhện, bọ cạp hoặc nhiễm trùng độc hại khác.
- Rối loạn chuyển hóa bao gồm bệnh gút hoặc amyloidosis.
- Rối loạn thần kinh, chẳng hạn như chấn thương tủy sống hoặc giang mai.
- Ung thư liên quan đến dương vật.
Bạn cần gặp bác sĩ khi nào?
Cương cứng quá lâu không phải là điều tốt!!! Do đó, khi hiện tượng cương diễn ra quá 2 – 4 tiếng, hãy đến gặp bác sĩ. Đặc biệt là khi hiện tượng đau dương vật ngày càng tăng dần.
Các bác sĩ thường đề nghị 2 loại xét nghiệm, nhằm xác định nguyên nhân cụ thể gây ra rối loạn cương dương kéo dài của bạn là gì:
Khí máu: Việc lấy một ít máu ở thân dương vật của bạn là cần thiết. Việc này nhằm đánh giá xem thiếu máu đã đạt đến mức độ nào. Còn giữ dương vật lại được hay không.
Siêu âm mạch máu dương vật: Việc này nhằm khảo sát xem máu trong dương vật của bệnh nhân chảy có bình thường hay không.
Các phương pháp điều trị
Việc điều trị phụ thuộc vào loại Priapism mà bạn có.
Nếu bạn bị chứng thiếu máu cục bộ và sự cương cứng của bạn kéo dài hơn 4 giờ:
- Bác sĩ có thể sẽ sử dụng kim để hút một phần máu từ dương vật của bạn. Sau đó, họ sẽ tiêm một loại thuốc vào dương vật của bạn nhằm làm giảm sự cương cứng.
- Bác sĩ có thể cần phải lặp lại tiêm cho đến khi cương cứng chấm dứt hoàn toàn. Nếu bạn cảm thấy đau rất nhiều, bác sĩ sẽ kê toa thuốc giảm đau mạnh.
- Nếu các phương pháp điều trị này không hiệu quả, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật. Có nhiều loại phẫu thuật khác nhau. Bác sĩ sẽ nói chuyện với bạn về phương hướng phù hợp nhất, tốt nhất cho bạn.
Priapism không do thiếu máu thường tự khỏi mà không cần điều trị. Mặc dù sự cương cứng này có thể kéo dài hàng giờ hoặc nhiều ngày. Nếu bạn bị chứng rối loạn cương dương kéo dài không do thiếu máu mà cương cứng cứ kéo dài mãi, bác sĩ có thể điều trị nó. Nhưng điều này hiếm khi cần thiết.
Ngăn ngừa hội chứng cương dương kéo dài như thế nào?
Nếu bạn bị priapism tái phát. Hoặc để ngăn ngừa các đợt cương cứng kéo dài trong tương lai, bác sĩ có thể đề nghị:
- Điều trị bệnh lý tiềm ẩn, chẳng hạn như thiếu máu hồng cầu hình liềm.
- Sử dụng phenylephrine uống hoặc tiêm.
- Thuốc ức chế nội tiết tố – chỉ dành cho nam giới trưởng thành.
- Sử dụng thuốc uống dùng để kiểm soát rối loạn cương dương.
Cương dương quá lâu là một hội chứng hiếm gặp. Tuy nhiên, nó có thể rất nguy hiểm cho bạn. Tùy thuộc vào cơ chế, nguyên nhân gây ra mà hội chứng này có biểu hiện khác nhau. Điều trị cho từng nhóm cơ chế, nguyên nhân cũng khác nhau. Hãy sử dụng các loại thuốc cường dương theo hướng dẫn của bác sĩ. Việc lạm dụng thuốc có thể làm tổn thương “cậu bé” của bạn đấy.
Thủ dâm mỗi ngày một lần có nhiều không? Khám phá ngay video bật mí bí mật về thủ dâm khi nào vượt quá giới hạn nhé!
Biên tập bởi: ThS.BS Trần Quốc Phong
Nguồn tham khảo / Source
Trang tin y tế YouMed chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, các tổ chức y dược, học thuật chính thống, tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ các thông tin trong bài viết của chúng tôi. Tìm hiểu về Quy trình biên tập để hiểu rõ hơn cách chúng tôi đảm bảo nội dung luôn chính xác, minh bạch và tin cậy.
- European Association of Urology Guidelines on Priapism. European Urology, Volume 65, Issue 2, February 2014, Pages 480-489.
-
Priapismhttps://www.uptodate.com/contents/priapism
Ngày tham khảo: 16/10/2019