Siêu âm tim là gì?

Siêu âm tim là một trong những kỹ thuật giúp cho bác sĩ dễ dàng chẩn đoán bệnh tim. Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, có rất nhiều loại siêu âm ra đời. Ngoài những loại siêu âm trắng đen, siêu âm màu cho kết quả rõ ràng, chính xác hơn. Nhờ có siêu âm tim mà việc chẩn đoán, điều trị cho hiệu quả cao hơn so với trước đây. Bài viết dưới đây của Thạc sĩ, Bác sĩ Vũ Thành Đô sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về kỹ thuật này.

Siêu âm tim là gì?

Siêu âm tim là kỹ thuật chẩn đoán dựa vào hình ảnh thu được khi dùng sóng siêu âm. Mục đích là để đánh giá cấu trúc và chức năng tim đặc biệt là cơ và van tim.

Vì sao bạn cần thực hiện siêu âm tim?

Siêu âm tim được chỉ định với nhiều mục đích khác nhau. Kỹ thuật này giúp:

• Đánh giá tổng thể chức năng của tim.
• Xác định xem bạn có bệnh tim hay không? Nếu có thì là loại bệnh tim nào?
• Theo dõi diễn tiến bệnh.
• Đánh giá hiệu quả điều trị bệnh từ đó xác định hướng điều trị tiếp theo.

Các loại siêu âm tim nào bệnh nhân có thể được chỉ định?

Siêu âm tim bằng siêu âm thông thường

Đây là một kỹ thuật siêu âm tim tiêu chuẩn. Nó áp dụng công nghệ tương tự để đánh giá sức khỏe của thai nhi.

Một thiết bị đầu dò cầm tay được đặt trên ngực và truyền sóng siêu âm. Bệnh nhân cũng sẽ được bôi một loại gel còn gọi là chất bôi trơn. Chất này được bôi lên vùng cần khảo sát. Nhờ nó mà giúp đầu dò tiếp xúc chắc chắn với cơ thể, hạn chế không khí chen vào.

Các sóng siêu âm được phát ra từ đầu dò khi tiếp xúc tới tim sẽ cho sóng phản xạ (phản âm) lại tạo ra hình ảnh, âm thanh. Cường độ sóng phản xạ phụ thuộc vào mật độ mô sóng tiếp xúc, tạo ra các phản âm có cường độ khác nhau. Từ đó bác sĩ có cơ sở để đánh giá tình trạng hiện tại của bệnh nhân.

Siêu âm tim qua thực quản (TEE)

Trong quá trình thực hiện, đầu dò được đưa xuống cổ họng vào thực quản rồi mới tiến hành siêu âm. Phương pháp này cho kết quả hình ảnh rõ ràng do không có sự can thiệp qua phổi và ngực.

Siêu âm tim gắng sức

Kỹ thuật này tiến hành khi người bệnh đang vận động trên máy chạy bộ hoặc đạp xe tại chỗ. Bác sĩ có thể đánh giá khả năng đáp ứng tim của bạn khi bạn hoạt động gắng sức.

Siêu âm tim gắng sức được chỉ định cho bệnh nhân chưa có chẩn đoán bệnh tim trước đó. Phương pháp này cho thấy sự thiếu hụt lưu lượng máu mà các xét nghiệm tim khác hiếm khi phát hiện được. Siêu âm tim được tiến hành trước và ngay sau khi tập.

Bên cạnh việc bệnh nhân vận động gắng sức để đánh giá chức năng tim. Người bệnh có thể được sử dụng một loại thuốc làm cho tim đập nhanh và mạnh hơn. Phương pháp này áp dụng trong trường hợp bệnh nhân không thể hoạt động thể lực để đánh giá chức năng tim.

Siêu âm nội mạch

Đầu dò được đưa vào mạch máu qua ống thông ở háng. Phương pháp này được sử dụng để cung cấp thông tin về tình trạng xơ vữa động mạch bên trong mạch máu.

Siêu âm Doppler

Đây là một phương pháp phổ biến hiện nay, thường gặp nhất là siêu âm màu. Dựa trên nguyên lý sóng âm của một vật đang di chuyển sẽ có tần số thay đổi. Tần số càng cao khi vật di chuyển càng gần về phía đầu dò hoặc di chuyển với tốc độ cao.

Phương pháp này có thể đo được sự chênh lệch vận tốc di chuyển của máu tại các vị trí khác nhau trong buồng tim. Nhờ đó giúp đánh giá được khả năng hoạt động của van tim như thế nào.

Cho đến nay, Doppler tim vẫn là một phương pháp thăm dò quan trọng nhất, giúp cho việc chẩn đoán, chỉ định mổ, và định hướng phẫu thuật.

Ngoài ra còn có siêu âm cản âm cho tim

Đây là sự kết hợp siêu âm với việc đưa chất cản âm vào mạch máu. Chất cản âm khi vào mạch máu, phân bố đều khắp cơ quan, làm nên độ tương phản. Nhờ đó mà hình ảnh thu được rõ ràng hơn, giúp dễ phân biệt cấu trúc tim, tăng độ chính xác.

Phương pháp này giúp sàng lọc các bệnh lý về tim đặc biệt là tim bẩm sinh. Bên cạnh đó, một ưu điểm nữa là có thể dùng được với cả bệnh nhân mắc chứng suy gan, suy thận.

Những lưu ý gì trước khi tiến hành siêu âm?

Siêu âm tim không gây đau và không cần có sự chuẩn bị đặc biệt gì. Bạn có thể ăn uống hoặc uống thuốc bình thường trước và sau khi siêu âm.

Có một số lưu ý nho nhỏ với bệnh nhân được chỉ định siêu âm gắng sức. Đó là không được sử dụng Caffein trong 24h để tránh ảnh hưởng kết quả.

Với bệnh nhân siêu âm qua thực quản, nếu bạn có bất cứ vấn đề nào ở thực quản thì bạn nên nói ngay cho bác sĩ biết. Không ăn bất cứ thức ăn nào trong vòng 6 giờ trước khi tiến hành siêu âm. Các thuốc khác vẫn uống bình thường theo chỉ định trừ thuốc tiểu đường, bạn nên hỏi bác sĩ để được tư vấn cụ thể.

Bệnh tim vẫn luôn là một bệnh phổ biến ở Việt Nam. Việc tăng cường chất lượng hiệu quả của kỹ thuật siêu âm tim là điều cần thiết. Kết quả siêu âm càng chính xác, việc chẩn đoán càng đúng, từ đó bác sĩ sẽ dễ dàng xác định hướng điều trị cần thiết cho bệnh nhân. Tùy theo tình trạng của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ có chỉ định loại siêu âm tim phù hợp.

Đa phần các siêu âm tim không gây đau, thời gian thực hiện nhanh chóng, độ chính xác cao. Nên nếu bạn có chỉ định siêu âm tim thì cũng đừng quá lo lắng. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp phần nào cái nhìn tổng quát cho bạn về kỹ thuật chẩn đoán này.