U xơ cơ tử cung là bệnh gì? Nguyên nhân, phân loại và triệu chứng

U xơ cơ tử cung là khối u sinh dục lành tính thường gặp nhất ở phụ nữ. U xơ – cơ tử cung thường tồn tại thầm lặng và không gây bất kì triệu chứng nào. Tuy nhiên, đôi khi bệnh lý này lại gây ra các biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe sinh sản và cuộc sống của chị em phụ nữ. Tham khảo bài viết sau của Bác sĩ Lê Mai Thùy Linh để hiểu kỹ hơn về bệnh lý trên.

Bệnh u xơ cơ tử cung là gì?

Bệnh u xơ cơ tử cung là u lành tính ở tử cung, xuất hiện trong độ tuổi sinh sản. U xơ – cơ tử cung còn được gọi là u xơ tử cung, nhân xơ tử cung hay chỉ đơn giản là u xơ, nhân xơ.

U xơ cơ tử cung rất thường gặp, khoảng 70 – 80% phụ nữ độ tuổi trước 50 có ít nhất một u xơ – cơ ở tử cung. Xuất độ của u xơ cơ tử cung tăng theo tuổi, với đỉnh xuất độ ở khoảng độ tuổi 40.

Hầu hết phụ nữ không biết mình có u xơ – cơ tử cung vì chúng thường không có triệu chứng. Nhiều người biết mình có u xơ – cơ khi khám phụ khoa định kì hay u xơ – cơ được tình cờ phát hiện qua siêu âm.

Số lượng u xơ – cơ trên tử cung

Số lượng u xơ – cơ trên tử cung rất thay đổi. Một người có thể chỉ có một u xơ – cơ hay có nhiều u xơ – cơ cùng lúc. Kích thước u xơ tử cung cũng rất thay đổi, có thể nhỏ như hạt đậu – mắt thường không nhìn thấy được.

Bên cạnh đó, cũng có loại u xơ – cơ tử cung có kích thước lớn đến đồ sộ. Trong vài trường hợp nặng, nhiều u xơ có thể làm tử cung to bất thường. Chúng chiếm hết ổ bụng và nặng đến vài kí, làm bụng to ra như người mang thai.

U xơ – cơ tử cung thường không liên quan đến tăng nguy cơ ung thư tử cung và hầu hết không phát triển thành ung thư. Tuy nhiên, u xơ – cơ tử cung có thể gây nhiều triệu chứng ảnh hưởng đến sinh hoạt như: rong kinh, cường kinh hay đau bụng trong chu kì.

Nặng nề hơn, u xơ cơ tử cung có thể những biến chứng gây nguy hiểm đến sức khỏe sinh sản như: vô sinh hiếm muộn hay khối u bị hoại tử. Nhiễm trùng hay khối u xơ – cơ quá to chèn ép các cơ quan khác trong ổ bụng.

Nguyên nhân của bệnh U xơ cơ tử cung

Nguyên nhân gây ra u xơ – cơ tử cung hiện nay chưa được hiểu biết rõ. Các giả thuyết về các yếu tố liên quan được nhiều nhà khoa học chấp nhận rộng rãi.

Nguyên nhân phổ biến

• Thay đổi về gen. Nhiều u xơ-cơ chứa những tế bào có thay đổi về gen khác với tế bào cơ tử cung bình thường.
• Estrogen và progesterone là hai hormone sinh dục nữ liên quan đến sự thay đổi của buồng trứng và nội mạc tử cung trong mỗi chu kì. Những u xơ – cơ tử cung chứa nhiều thụ thể hormone estrogen và progesteron hơn bình thường.
• U xơ – cơ tử cung được cho là phát triển dưới sự ảnh hưởng của những hormone này. Vì thế, thường gặp u xơ-cơ tử cung vào độ tuổi sinh sản và vào tuổi mãn kinh. Khi nguồn cung cấp hormone giảm, u xơ cơ tử cung cũng thoái triển.
• Những yếu tố tăng trưởng khác. Những yếu tố với hoạt tính thúc đẩy sự phát triển của tế bào như EGF, ILGF – 1 cũng tăng trong u xơ cơ tử cung.
• Chất nền ngoại bào. Chất nền ngoại bào là nguyên liệu kết dính các tế bào cơ trở thành một khối xơ dính. Chất nền ngoại bào tăng trong u xơ – cơ và cũng chứa các yếu tố tăng trưởng tế bào.

Nguyên nhân do tế bào gốc

Nhiều nhà khoa học tin rằng u xơ – cơ tử cung phát triển từ một tế bào gốc trong lớp cơ tử cung. Dưới sự ảnh hưởng của hormones và các yếu tố tăng trưởng, tế bào phân chia liên tục. Sau đó được chất nền kết dính tạo nên một khối tế bào dai và chắc, riêng biệt với mô xung quanh.

Phân loại bệnh U xơ cơ tử cung

Tử cung từ trong ra ngoài có các lớp:

• Lớp niêm mạc tử cung lót toàn bộ buồng tử cung. Lớp này phân tiết, tăng sinh theo chu kì và khi bong tróc tạo ra hiện tượng hành kinh (chảy máu kinh) hàng tháng.
• Lớp cơ tử cung. Co giãn để tử cung có thể to ra khi mang thai. Trong quá trình sanh, lớp cơ này hoạt động để đẩy em bé ra ngoài và cầm máu sau sanh.
•  Lớp thanh mạc: bao phủ ngoài tử cung và bàng quang, nối liền với các dây chằng treo buồng trứng trong ổ bụng.

Phân loại theo vị trí theo các lớp tử cung:

• U xơ-cơ dưới niêm mạc: thường lồi vào trong lòng tử cung và gây các triệu chứng chảy máu tử cung bất thường hay chiếm chỗ làm tổ của thai.
• U xơ-cơ trong cơ phát triển trong lớp cơ của thành tử cung. U xơ-cơ này có thể liên quan đến sự co giãn của các lớp cơ. Có thể ảnh hưởng đến sinh sản hay thai kì.
• U xơ dưới thanh mạc có thể phát triển ra khỏi tử cung, nhô vào ổ bụng. Gây chèn ép các cơ quan lân cận.

Vị trí hiện diện của u xơ – cơ tử cung cũng liên quan đến các triệu chứng mà u xơ-cơ biểu hiện, tùy thuộc vào u xơ – cơ đó ảnh hưởng đến lớp nào của tử cung.

Triệu chứng của U xơ cơ tử cung

Rất nhiều phụ nữ có u xơ-cơ tử cung nhưng không biểu hiện triệu chứng gì cũng như không cần điều trị nếu u xơ – cơ không gây bất kì khó chịu hay triệu chứng nào.

Những triệu chứng thường gặp:

• Cường kinh. Cường kinh là tăng số lượng máu kinh trong chu kì.
• Rong kinh. Rong kinh là tăng số ngày hành kinh, có thể kéo dài đến 1 tuần hoặc hơn.
• Thiếu máu. Nếu rong kinh và cường kinh kéo dài có thể gây ra thiếu máu mạn.
• Thống kinh. Đau bụng dữ dội khi hành kinh và không giảm với các loại thuốc giảm đau thông thường.
• Đau hay cảm giác nặng vùng bụng dưới, bụng to ra.
• Rối loạn đi tiểu. Tiểu lắt nhắt, tiểu nhiều lần trong ngày, cảm giác khó đi tiểu hay đi tiểu không hết.
• Táo bón.

Khi nào cần gặp bác sĩ sản phụ khoa?

Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp nếu bạn có những triệu chứng sau:

• Cường kinh, rong kinh hay xuất huyết tử cung bất thường.
• Đau vùng chậu hay thống kinh mà không đáp ứng với các điều trị thông thường.
• Cảm giác nặng vùng bụng dưới hay bụng to ra.
• Xuất huyết tử cung bất thường.
• Rối loạn đi tiểu hay táo bón.
• Thiếu máu, xanh xao không giải thích được bằng những nguyên nhân thường gặp khác
• Vô tình phát hiện u xơ-cơ tử cung qua siêu âm.
• Tăng kích thước khối u xơ-cơ tử cung đã biết.

Phụ nữ dù không có các triệu chứng về bệnh phụ khoa cũng nên khám định kì ít nhất mỗi năm 1 lần để thực sự đảm bảo về sức khỏe của mình. Làm các xét nghiệm tầm soát bệnh u xơ tử cung, bệnh phụ khoa và các bệnh lây qua đường tình dục là điều hết sức cần thiết.

Xem thêm: Điều trị u xơ-cơ tử cung như thế nào?