Ung thư thận: Những thông tin bạn cần biết

Ung thư thận là một trong số 10 bệnh ung thư phổ biến nhất ảnh hưởng đến nam giới, được ví như kẻ giết người thầm lặng. Những triệu chứng thường xuất rõ ràng khi ung thư đã ở giai đoạn cuối. Người bệnh cần đặc biệt chú ý đến các triệu chứng khi chúng xảy ra. Hãy cùng tìm hiểu thông tin cơ bản nhất về căn bệnh này qua bài viết của Bác sĩ Hứa Minh Luân nhé!

Tổng quan

1. Thế nào là ung thư thận?

Ung thư xảy ra khi có sự biến đổi về gen. Chính những sự biến đổi này làm tế bào phân chia và phát triển nhanh chóng quá mức. Sau đó, chúng tập hợp hình thành nên khối u. Trong đó, có thể có một vài tế bào có thể tách ra và lan tỏa đến những nơi khác trong cơ thể.

Ung thư thận là một loại bệnh ung thư bắt nguồn từ thận – hai cơ quan nằm ngay trên thắt lưng, mỗi cái ở một bên xương sống của bạn. Thận cũng là một phần của hệ thống tiết niệu với nhiệm vụ chính là loại bỏ các chất thải của cơ thể thông qua việc lọc máu và tạo ra nước tiểu. Ung thư thận cực kỳ nguy hiểm vì khả năng phát hiện bệnh rất thấp. 

2. Các dạng ung thư thận

Bệnh có nhiều dạng, trong đó phổ biến nhất là ung thư biểu mô tế bào thận. Chúng chiếm 90 – 95% các ca ung thư thận nhưng không phổ biến lắm (xảy ra 1/10.000 người mỗi năm). Các dạng khác ít phổ biến hơn:

• Ung thư biểu mô tế bào chuyển tiếp: Chiếm 5 – 10% các trường hợp ung thư thận. Chúng khởi phát từ các tế bào chuyển tiếp ở niêm mạc bể thận.
• Khối u Wilms: Thường xảy ra ở trẻ em, rất hiếm khi xuất hiện ở người trưởng thành.
• Ung thư Sarcoma (Sarcoma) ở thận: Một dạng hiếm của ung thư thận (chiếm khoảng 1% các ca) và bệnh khởi phát từ các mạch máu hoặc mô liên kết của thận.

Nguyên nhân 

Mặc dù chưa rõ nguyên nhân gây bệnh, tuy nhiên có một vài yếu tố nguy cơ được các bác sĩ đưa ra:

• Tuổi tác: Càng lớn tuổi thì nguy cơ mắc ung thư thận càng cao. 
• Hút thuốc: Những người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người không hút thuốc. 
• Béo phì: Béo phì làm tăng nguy cơ mắc ung thư thận.
• Tăng huyết áp.
• Điều trị suy thận: Những người điều trị suy thận mạn phải lọc máu lâu dài trong thời gian dài có nguy cơ cao phát triển thành ung thư.
• Hội chứng di truyền: Người mắc các hội chứng di truyền như: bệnh Hippel-Lindau, hội chứng Birt-Hogg-Dube, xơ não đa u, ung thư tế bào thận dạng nhú di truyền hoặc ung thư thận tính chất gia đình thì có nguy cơ cao.
• Tiền sử gia đình: Thậm chí không liên quan đến hội chứng di truyền. Những người có người thân bị ung thư tế bào thận vẫn có nguy cơ cao mắc bệnh.
• Phơi nhiễm với những vật chất tại nơi làm việc: Ví dụ như phơi nhiễm với cadmium hoặc thuốc diệt cỏ.

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh 

Triệu chứng ung thư thận vào những giai đoạn đầu thường không có biểu hiện cụ thể. Nhưng vào giai đoạn muộn, người bệnh bệnh có thể cảm nhận những triệu chứng: có khối và cảm giác đau ở mạn sườn vùng giữa xương sườn và hông ở hai bên lưng); có máu trong nước tiểu; sụt cân và chán ăn, chướng bụng; thiếu máu (nồng độ hồng cầu thấp) và đánh trống ngực (nhịp tim nhanh, mạnh hoặc không đều).

Bệnh có thể lan sang nhiều cơ quan khác như phổi, gan và xương, từ đó dẫn đến đau và các rối loạn toàn thân.

Chẩn đoán và đánh giá bệnh ung thư thận

Bạn nên tiến hành xét nghiệm nếu gặp phải tình trạng có máu trong nước tiểu. Xét nghiệm nước tiểu giúp phát hiện các bệnh lý đường tiết niệu, tình trạng nhiễm trùng hoặc ung thư. Nếu bị nghi ngờ mắc ung thư thận, bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu hơn.

Máu trong nước tiểu chỉ có thể được phát hiện thông qua xét nghiệm nước tiểu (tiểu máu vi thể). Cho đến thời điểm hiện tại, đây vẫn là triệu chứng thường gặp nhất của ung thư thận giai đoạn sớm. Hầu hết các bệnh nhân đều phát hiện ra triệu chứng này thông qua việc kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Bệnh nhân tiểu máu vi thể mà không có triệu chứng khác thì cần thực hiện xét nghiệm để tìm hiểu nguyên nhân gây ra tình trạng này. Tùy thuộc vào các yếu tố nguy cơ của cá nhân mà cần tiến hành xét nghiệm phù hợp. Có thể kiểm tra máu trong nước tiểu bằng các thủ thuật như siêu âm hoặc chụp CT.

Các thủ thuật kiểm tra chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp CT hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) cung cấp hình ảnh chi tiết về thận và bất kỳ khối tăng sinh nào có thể xuất hiện trong thận. Trong một số trường hợp, khối tăng sinh quan sát được trong các thủ thuật kiểm tra chẩn đoán hình ảnh có thể không phải là ung thư.

Phân chia giai đoạn ung thư thận theo Robson

Theo Robson, bệnh được chia thành các giai đoạn sau:

• I: U khu trú tại nhu mô thận.
• II: U khu trú tại lớp mỡ quanh thận.
• IIIA: U xâm lấn tĩnh mạch thận.
• IIIB: U xâm lấn hạch lân cận.
• IIIC: U xâm lấn cả hạch lân cận và tĩnh mạch thận.
• IVA: U xâm lấn tạng lân cận.
• IVB: Đã có di căn xa.

Điều trị và chăm sóc bệnh ung thư thận

Bệnh ung thư thận có chữa được không luôn là một vấn đề được quan tâm. Điều này phụ thuộc vào giai đoạn và phương pháp điều trị bệnh. Trong đó, phương pháp điều trị và tiên lượng (khả năng phát triển của bệnh) đối với giai đoạn sớm và giai đoạn muộn rất khác nhau.

Bệnh ung thư thận được phát hiện sớm (thông qua kiểm tra sức khỏe định kỳ) sẽ có tỷ lệ chữa khỏi cao hơn và hiếm khi cần thực hiện hóa trị hoặc xạ trị. Tuy nhiên, ung thư ở giai đoạn muộn vẫn có kết quả kém khả quan hơn rất nhiều. Khi đó, công tác quản lý và điều trị bệnh thường tập trung vào việc tạo sự thoải mái cho bệnh nhân.

1. Điều trị bằng liệu pháp toàn thân

Hóa trị có rất ít vai trò trong việc điều trị ung thư thận. Các phương pháp điều trị toàn thân khác như sử dụng chất ức chế đa kinase có thể giúp kiểm soát bệnh thận giai đoạn muộn. Xạ trị có vai trò giúp ngăn ngừa ung thư lan rộng. Xạ trị tại chỗ có thể giúp giảm nguy cơ chèn ép và gãy tủy sống xảy ra do ung thư phá hủy xương ở bệnh nhân giai đoạn cuối. Lúc này, bệnh đã lan đến cột sống hoặc xương.

2. Cắt bỏ u nhỏ

Tuỳ từng bệnh nhân cụ thể mà có các phương pháp điều trị thích hợp. Có thể tiến hành cắt bỏ những khối nhỏ ở thận bằng kỹ thuật RFA và áp đông. Những phương pháp này sử dụng nhiệt độ cao và thấp tương ứng để tiêu diệt các tế bào ung thư trong khi vẫn bảo tồn các mô thận còn lại. Phương pháp này có thể mang đến tỷ lệ chữa khỏi trong thời gian dài khả quan.

3. Các kỹ thuật tiên tiến để điều trị ung thư thận giai đoạn sớm

Phẫu thuật (nội soi) xâm lấn tối thiểu cắt một phần thận đã thay đổi cách thức kiểm soát các u kích thước nhỏ hoặc ung thư giai đoạn sớm. Thông thường, bệnh nhân mắc bệnh sẽ được cắt bỏ bên thận bị ảnh hưởng thông qua phẫu thuật (phẫu thuật cắt toàn bộ thận). Trong phẫu thuật cắt một phần thận, một phần của thận bị ảnh hưởng sẽ được giữ lại vì bác sĩ phẫu thuật sẽ chỉ cắt bỏ u. Thủ thuật này có thể giúp bảo tồn mô thận và giảm nguy cơ phải lọc thận ở những bệnh nhân bị suy thận từ trước.

Phẫu thuật nội soi cắt một phần thận thường yêu cầu thời gian nằm viện ngắn hơn. Đồng thời, nó giúp giảm triệu chứng đau sau phẫu thuật do vết mổ nhỏ hơn nhiều so với phương pháp phẫu thuật mở truyền thống. Quá trình hồi phục sau phẫu thuật có xu hướng nhanh hơn so với phẫu thuật mở truyền thống. Bệnh nhân có thể trở lại với hoạt động bình thường nhanh hơn.

Các nghiên cứu đã cho thấy tỉ lệ chữa khỏi bằng phẫu thuật nội soi cắt một phần thận và phẫu thuật cắt toàn bộ (toàn phần) thận là như nhau.

Phẫu thuật nội soi ít xâm lấn với robot hỗ trợ cắt lọc tối đa các mô ung thư với xâm lấn tối thiểu. Phương pháp giúp người bệnh ít đau, ít mất máu, phục hồi nhanh, rút ngắn thời gian nằm viện. Phẫu thuật nội soi với robot là một trong những phương pháp hiện đại, hiệu quả trong điều trị ung thư thận.

Phòng ngừa bệnh như thế nào?

Ung thư thận được xếp vào nhóm những bệnh ung thư khó chữa trị nhất hiện nay. Để tránh tốn kém, thiệt hại về tiền của cho việc chữa trị, chúng ta nên thực hiện một số biện pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả sau:

• Từ bỏ thói quen hút thuốc lá và lạm dụng rượu bia.
• Tăng cường vận động cơ thể thông qua các bài tập thể dục nhẹ nhàng.
• Áp dụng chế độ ăn uống cân bằng dưỡng chất, tăng cường rau xanh, trái cây.
• Không tự ý dùng thuốc tây điều trị bệnh.
• Sử dụng thêm các loại thảo dược tốt cho thận như trà xanh, nấm lim xanh tự nhiên.

Kết luận

Bài viết đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin tổng quan về ung thư thận gồm: triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán và cách điều trị. Nếu có các dấu hiệu, triệu chứng hay còn thắc mắc cần tư vấn về căn bệnh này, bạn có thể đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được trao đổi, thăm khám và phát hiện bệnh kịp thời.