Xét nghiệm beta hCG (xét nghiệm hCG) là gì và cách đọc kết quả

hCG là một yếu tố được sản xuất ở nhau thai trong suốt thai kỳ. Xét nghiệm beta hCG không chỉ giúp xác định có mang thai hay không. Mà còn giúp theo dõi sự phát triển của thai nhi. Ngoài ra nó còn có ý nghĩa trong chẩn đoán, theo dõi điều trị trong bệnh lý ung thư tế bào mầm. Để biết rõ hơn về xét nghiệm beta là gì, cách đọc kết quả xét nghiệm beta hCG hay kết quả xét nghiệm beta hCG bao nhiêu là mang thai,… Hãy cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Phan Lê Nam tìm hiểu về qua bài viết dưới đây.

Tổng quan về nồng độ hCG

hCG hay còn được gọi với cái tên Human chorionic gonadotropin. Đây là hormone được nhau thai sản xuất trong suốt quá trình mang thai. Vai trò duy nhất của hormone này là hỗ trợ quá trình mang thai của người phụ nữ.¹

Sau khi tinh trùng và trứng thụ tinh với nhau sau khoảng 10 – 11 ngày, trong nước tiểu hoặc máu khi xét nghiệm sẽ tìm thấy hCG.¹

Nồng độ cao nhất hCG đạt được vào cuối tam cá nguyệt đầu tiên. Sau đó sẽ giảm xuống từ từ trong suốt thời gian sau của thai kỳ.¹

Xét nghiệm beta hCG là gì?

Xét nghiệm beta hCG còn được gọi là xét nghiệm định lượng beta hCG, xét nghiệm hCG. Đây là 1 xét nghiệm sử dụng mẫu bệnh phẩm là máu hoặc nước tiểu để kiểm tra nồng độ beta hCG. Mục đích là để xác định xem người phụ nữ đó có thật sự mang thai hay không. Xét nghiệm beta hCG còn giúp chẩn đoán sớm các trường hợp mang thai thay vì phải đợi đến khi các biểu hiện rõ ràng của việc mang thai xuất hiện.²

Có 2 phương pháp giúp định lượng nồng độ beta hCG là:²

• Xét nghiệm máu hCG.
• Xét nghiệm nước tiểu hCG.

  

Xét nghiệm Anti beta2 glycoprotein³

Là xét nghiệm dùng để chẩn đoán hội chứng kháng phospholipid (APS). Hội chứng này gây nên tình trạng cơ thể xuất hiện các cục huyết khối không rõ nguyên nhân hoặc làm thai phụ bị sảy thai nhiều lần.

Thường chỉ định xét nghiệm Anti beta2 glycoprotein trong các trường hợp sau:

• Đối tượng tuổi còn trẻ nhưng có hiện tượng cục máu đông ở tĩnh mạch hoặc động mạch.
• Thai phụ có tiền sử sảy thai, thai lưu từ 2 lần trở lên.
• Đối tượng đã từng bị tiền sản giật hoặc thai chậm phát triển.
• Đối tượng có các triệu chứng của hội chứng kháng phospholipid: tức ngực, khó thở, đau đầu, động kinh,…

Xét nghiệm máu beta hCG⁴

Là xét nghiệm giúp đo lường lượng beta hCG hormone có trong máu nhằm xác định có mang thai hay không. Tuy nhiên trong một số trường hợp, xét nghiệm máu beta hCG lại được dùng để đánh giá điều trị và quản lý một số bệnh ung thư. Ví dụ như:

• Ung thư cổ tử cung.
• Ung thư vú.
• Ung thư phổi.
• Ung thư buồng trứng.

Xét nghiệm nước tiểu định lượng beta hCG⁵

Mục đích của xét nghiệm này cũng tương tự như xét máu hCG. Cũng đều định lượng nồng độ beta hCG để xác định có mang thai hay không.

Thông thường có thể phát hiện ra hormone hCG trong nước tiểu sau khoảng 1 ngày sau lần trễ kinh đầu tiên. hCG sẽ tăng rất nhanh trong 8 – 10 tuần đầu tiên của thai kỳ. Nồng độ hCG đạt cực đại khi ở tuần thai thứ 10. Sau đó giảm dần cho đến khi sinh em bé.

Xét nghiệm beta Crosslaps⁶

Là xét nghiệm dùng để quản lý và theo dõi sự trao đổi chất của xương. Từ đó thông qua xét nghiệm này giúp chẩn đoán thiếu xương, loãng xương.

Xét nghiệm beta 2 microglobulin⁷

Là xét nghiệm thường được chỉ định trong các bệnh lý ung thư tủy xương hoặc ung thư máu. Bên cạnh đó còn sử dụng xét nghiệm này để:

• Đánh giá mức độ nghiêm trọng hoặc di căn của ung thư.
• Dự đoán sự phát triển của bệnh. Từ đó xác định phác đồ điều trị thích hợp.
• Đánh giá hiệu quả điều trị của ung thư.
• Tầm soát xem có bị di căn não hay tủy sống chưa.

Ý nghĩa của xét nghiệm hCG

Xét nghiệm hCG không chỉ giúp xác định việc có mang thai. Mà còn giúp tầm soát các dị tật bẩm sinh của thai nhi khi còn trong bụng mẹ. Bên cạnh đó xét ngày này còn hữu ích trong việc xác định một số bệnh ung thư:⁴

• Nam giới: ung thư tinh hoàn.
• Nữ giới: Ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng, ung thư vú.

Việc xét nghiệm beta hCG phát hiện sớm các dị tật thai nhi, thai ngoài tử cung hoặc sẩy thai để kịp thời xứ lý. Tránh gây các biến chứng không tốt hoặc các hệ lụy về sau.

Ngoài ra xét nghiệm hCG còn được chỉ định trong trường hợp:⁴

• Xác định tuổi gần đúng với thai nhi.
• Chẩn đoán khả năng bị sảy thai.
• Tầm soát hội chứng Down.
• Sàng lọc mang thai trước khi thực hiện một số phương pháp điều trị y tế có thể gây hại cho thai nhi. Ví dụ như: X-Quang, MRI,…

Những đối tượng cần thực hiện xét nghiệm hCG

Thường chỉ định xét nghiệm hCG trong các trường hợp sau:⁸

• Phụ nữ muốn biết mình có đang mang thai hay không.
• Đánh giá tuổi của thai nhi.

Trường hợp ít phổ biến hơn là:

• Xác định có mang thai ngoài tử cung hay không.
• Cần kiểm tra thai kỳ trước khi phẫu thuật hoặc thực hiện các phương pháp điều trị y tế khác.
• Tầm soát hội chứng Down.
• Theo dõi nếu có nguy cơ sẩy thai.
• Chẩn đoán bệnh lý nguyên bào nuôi do thai nghén (Gestational Trophoblastic Disease).

Thời điểm thực hiện xét nghiệm beta hCG

Để xác định có mang thai hay không, bạn nên thực hiện xét nghiệm beta ngày 10 sau chuyển phôi (thụ thai). Hoặc bạn cũng có thể xét nghiệm beta ngày 12 sau chuyển phôi.⁸

Bên cạnh đó, có thể thực hiện tất cả xét nghiệm chẩn đoán mang thai từ ngày đầu tiên bị chậm kinh nguyệt. Trường hợp không nhớ kỳ kinh nguyệt tiếp theo là ngày nào, nên thực hiện xét nghiệm beta ít nhất 21 ngày sau lần cuối cùng quan hệ tình dục không an toàn.⁹

Quy trình thực hiện xét nghiệm beta

Nhân viên y tế sẽ tiến hành lấy máu để xét nghiệm theo các bước sau:

• Quấn dây garo chặt vòng quanh cánh tay người bệnh. Mục đích là để ngăn máu chảy và giúp tĩnh mạch trên cánh tay hiện lên rõ hơn. Điều này sẽ giúp khi đâm kim tiêm dễ vô lòng mạch máu hơn.
• Xác định vị trí lấy máu và dùng cồn để sát khuẩn sạch vùng da đó.
• Đưa kim vào tĩnh mạch và rút một lượng máu vừa đủ theo yêu cầu.
• Sau khi đã lấy đủ lượng máu cần thiết. Tiến hành tháo dây garo khỏi cánh tay và rút kim tiêm. Đồng thời dùng bông gạc tẩm cồn ấn nhẹ lên vùng da lấy máu.
• Dùng băng dán lại vùng da bị tổn thương do kim tiêm.

Khi đâm kim vào tĩnh mạch cánh tay có thể sẽ cảm thấy châm chích hoặc đau nhẹ tại vị trí tiêm.

Cách đọc kết quả xét nghiệm beta hCG

Sau khi có kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ thông báo nồng độ hCG của người được chỉ định xét nghiệm là bao nhiêu.

Bảng nồng độ hCG ở mức bình thường trong giai đoạn mang thai kể từ kỳ kinh nguyệt cuối cùng:⁴

Tuần kể từ kỳ kinh nguyệt cuối cùng	Nồng độ hCG mức bình thường (mIU/mL)
4	0–750
5	200–7,000
6	200–32,000
7	3,000–160,000
8–12	32,000–210,000
13–16	9,000–210,000
16–29	1,400–53,000
29–41	940–60,000

Bảng giá trị trên đã trả lời cho câu hỏi xét nghiệm beta hCG bao nhiêu là có thai. Sau kỳ kinh cuối cùng đến tuần thai thứ 4, nồng độ hCG từ 0 – 750 mIU/mL là đã mang thai được 4 tuần.

Đối với phụ nữ không mang thai, nồng độ hCG bình thường sẽ ở dưới mức 10,0 mIU/mL.

Trường hợp hCG thấp hơn mức bình thường có thể là:⁴

• Tính toán sai thời gian mang thai.
• Đã sẩy thai hoặc trong giai đoạn rụng trứng.
• Thai ngoài tử cung.

Trường hợp hCG cao hơn mức bình thường có thể là:⁴

• Tính toán sai thời gian mang thai.
• Hiện tượng thai trứng (Molar pregnancy): là tình trạng mô trong tử cung hình thành một khối u vào thời kỳ đầu thai kỳ.
• Đa thai, ví dụ như song thai hoặc sinh ba.

Xét nghiệm beta hCG có chính xác không?

Kết quả của xét nghiệm hCG cũng có thể âm tính giả hoặc dương tính giả trong giai đoạn thai kỳ.

Một số yếu tố ảnh hưởng đến nồng độ cũng như kết quả xét nghiệm máu hCG là:⁴

• Thuốc hỗ trợ sinh sản: Profasi, Pregnyl và Pergonal.
• Nồng độ hCG sẽ tăng khi hút cần sa.
• Khối u tế bào mầm. Các khối u này có thể là khối u lành tính hoặc ác tính (ung thư) và thường tìm thấy chúng trong cơ quan sinh sản.

Và nếu không mang thai nhưng nồng độ hCG cao thì cần phải làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu khác để xem đó có phải là ung thư không.

Kết quả âm tính giả⁴

Kết quả âm tính giả thường có nghĩa là chẩn đoán không mang thai nhưng lại thật sự là có thai. Nhưng nếu xét nghiệm được làm quá sớm ở thời kỳ đầu mang thai vẫn có thể âm tính giả do không đủ thời gian để sản xuất hCG.

Sở dĩ có kết quả này là do hCG thay đổi nồng độ rất nhanh ở giai đoạn đầu thai kỳ. Vì vậy xét nghiệm máu hCG nên được thực hiện lặp lại trong vòng từ 48 – 72 giờ để quan sát sự thay đổi nồng độ hCG.

Kết quả dương tính giả⁴

Có nghĩa là dựa vào kết quả xét nghiệm chẩn đoán người phụ nữ mang thai. Nhưng thực tế lại không mang thai.

Một số trường hợp có thể dẫn đến dương tính giả là:

• Mắc các bệnh lý tạo ra các kháng thể có các đoạn phân tử hCG.
• Trong quá trình thực hiện xét nghiệm trong phòng thí nghiệm có xảy ra sai sót.

Lưu ý khi thực hiện xét nghiệm hCG là gì?

Trước khi xét nghiệm

Khá nhiều mẹ bầu sẽ băn khoăn xét nghiệm beta có cần nhịn ăn không. Câu trả lời là không cần chuẩn bị gì và không cần nhịn ăn trước khi xét nghiệm với mẫu bệnh phẩm là máu hoặc nước tiểu.

Thế nhưng cần thông báo tất cả các loại thuốc và thực phẩm chức năng đang sử dụng với bác sĩ.

Trong quá trình xét nghiệm

Nếu mẫu bệnh phẩm là máu thì có thể gây bầm tím tại vị trí rút máu.

Các trường hợp khác có thể xảy ra trong quá trình lấy máu là:

• Chảy máu quá nhiều.
• Chóng mặt.
• Ngất xỉu.
• Nhiễm trùng tại vị trí tiêm.
• Sưng tĩnh mạch.

Cách xét nghiệm hCG tại nhà

Có thể sử dụng que thử thai để thử tại nhà. Phương pháp này rất nhanh chóng và tiện lợi, tuy nhiên nên lưu ý một số điều sau đây:

• Phải thực hiện đúng và chính xác theo hướng dẫn sử dụng của que thử thai. Tùy thuộc vào nhãn hiệu xét nghiệm mà khả năng phát hiện hCG sẽ khác nhau.
• Xem kỹ thời gian phải đợi xét nghiệm sau khi chậm kinh của các hướng dẫn. Nếu xét nghiệm quá sớm có thể dẫn đến kết quả âm tính giả nhưng lại thật sự có thai.
• Dịch vụ xét nghiệm beta HCG tại nhà thường sử dụng mẫu bệnh phẩm là nước tiểu. Và khi lấy mẫu nên lấy vào lần đầu tiên đi tiểu vào buổi sáng. Vì đây là thời điểm nước tiểu cô đặc nhất và tỉ lệ cao nồng độ hCG có đủ để phát hiện.

Xét nghiệm hCG bao nhiêu tiền và ở đâu?

Các bệnh viện phụ sản ở các tỉnh, thành phố lớn là những địa điểm nên thực hiện xét nghiệm beta hCG. Từ Dũ là một trong số các đơn vị xét nghiệm uy tín được tin tưởng nhiều nhất ở tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Ngoài ra, hiện nay trên cả nước cũng có rất nhiều đơn vị thực hiện xét nghiệm hCG. Nhưng chất lượng về dịch vụ thì không phải đơn vị nào cũng đảm bảo đạt yêu cầu. Hơn thế nữa đây lại là xét nghiệm liên quan đến sức khỏe của cả thai phụ và thai nhi. Vì vậy mà cần lựa chọn đơn vị thật sự có uy tín.

Giá khi thực hiện xét nghiệm beta và địa chỉ uy tín ở đâu đã được YouMed trả lời qua bài viết Xét nghiệm beta hCG bao nhiêu tiền và ở đâu? Bạn đọc có thể tham khảo thêm để có lựa chọn phù hợp nhất cho bản thân.

Hy vọng bài viết trên sẽ đem đến thông tin hữu ích. Xét nghiệm hCG hoặc xét nghiệm beta hCG được chỉ định cụ thể cho từng đối tượng tùy thuộc vào triệu chứng mỗi người. Nếu có thắc mắc nào khác hãy liên hệ bác sĩ để được tư vấn rõ ràng hơn nhé.