Thuốc Velaxin là thuốc gì? Công dụng, cách dùng và lưu ý khi sử dụng

Lo âu, trầm cảm là bệnh lý thường gặp trong xã hội hiện đại. Theo số liệu của WHO 2019, cứ 8 người thì có 1 người đang sống chung với rối loạn tâm thần. Trong đó, rối loạn lo âu và trầm cảm là phổ biến nhất.¹ Vì vậy, việc tìm hiểu về bệnh và các loại thuốc được sử dụng để điều trị là rất cần thiết. Bài viết sau đây của Dược sĩ Thùy Linh sẽ giải đáp các thắc mắc về thuốc Velaxin 75 mg (venlafaxin), một trong những thuốc rất thường được sử dụng trong điều trị trầm cảm, lo âu.

Hoạt chất: Venlafaxin.

Velaxin là thuốc gì?

Velaxin được sử dụng trong trường hợp điều trị các cơn trầm cảm chủ yếu (Major depressive disorder) và sử dụng duy trì để phòng ngừa tái phát các cơn trầm cảm nặng. Ngoài ra, thuốc còn có thể được sử dụng trong điều trị rối loạn lo âu lan tỏa, rối loạn lo âu xã hội, điều trị rối loạn hoảng sợ (có hoặc không có chứng sợ những chỗ đông người) sau khi có chẩn đoán của bác sĩ.²

Thuốc Velaxin có thành phần gì?

Velaxin 75 mg chứa hoạt chất venlafaxin với hàm lượng 75 mg.²

Hoạt chất venlafaxin là hoạt chất thuộc nhóm Chống trầm cảm, cụ thể là nhóm SNRI.³

Thuốc chống trầm cảm SNRI hoạt động với cơ chế như thế nào?

SNRI (viết tắt của từ serotonin norepinephrine reuptake inhibitors) giúp làm giảm trầm cảm bằng cách ảnh hưởng đến sự hiện diện của các chất truyền tin hóa học (chất dẫn truyền thần kinh, cụ thể là serotonin và norepinephrine) được sử dụng để “giao tiếp” giữa các tế bào não. Việc gia tăng sự hiện diện của các chất dẫn truyền thần kinh này ở giữa các tế bào thần kinh sẽ giúp điều chỉnh tâm trạng, giảm trầm cảm.⁴

Velaxin là thuốc của hãng nào, do nước nào sản xuất?

Velaxin là thuốc của công ty Egis Pharmaceuticals PLC (Hungary). Thuốc được sản xuất tại nhà máy đạt chuẩn EU-GMP tại Hungary. Hungary vốn là một quốc gia thuộc danh sách SRA – quốc gia có cơ quan quản lý Dược nghiêm ngặt.²

Egis Pharmaceuticals PLC (gọi tắt EGIS) là công ty của quốc gia nào?

EGIS là công ty dược thuộc tập đoàn Servier. Egis được thành lập từ năm 1913 tại Hungary và hiện là một trong những công ty dược hàng đầu của khu vực Trung Đông Âu.²

Thuốc Velaxin dùng như thế nào ở người lớn?

Thuốc Velaxin là thuốc kê đơn, cần được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.

1. Với điều trị trầm cảm²

Đối với bệnh nhân được chẩn đoán điều trị cơn trầm cảm chủ yếu, liều bắt đầu thường dùng là 75 mg venlafaxine (1 viên Velaxin 75 mg mỗi ngày), dùng ngày 1 lần. Sau đó tuỳ theo tình trạng và đáp ứng của bệnh nhân mà có thể tăng liều lên đến liều tối đa 375 mg/ngày (5 viên Velaxin 75 mg dùng trong ngày).

Việc tăng liều có thể được thực hiện sau khoảng thời gian 2 tuần hoặc hơn. Nếu bệnh nhân có triệu chứng trầm cảm nặng, có thể tăng liều nhanh trong khoảng thời gian ngắn hơn, nhưng không ít hơn 4 ngày.

Nên duy trì liều thấp nhất có hiệu quả điều trị. Do có nguy cơ xảy ra tác dụng không mong muốn liên quan đến liều dùng, chỉ nên tăng liều sau khi có đánh giá lâm sàng bởi bác sĩ.

2. Rối loạn lo âu lan tỏa²

Đối với bệnh nhân được chẩn đoán điều trị rối loạn lo âu lan toả, liều bắt đầu khuyến cáo là 75 mg venlafaxine ngày 1 lần (tương ứng 1 viên Velaxin 75 mg mỗi ngày). Bệnh nhân không đáp ứng với liều khởi đầu 75 mg/ngày có thể có đáp ứng khi tăng liều lên đến liều tối đa 225 mg/ngày (tương ứng 3 viên Velaxin 75 mg mỗi ngày). Tăng liều có thể được thực hiện sau khoảng thời gian 2 tuần hoặc hơn.

3. Với điều trị rối loạn lo âu xã hội²

Liều khởi đầu khuyến cáo cho bệnh nhân được được chẩn đoán rối loạn lo âu là 75 mg venlafaxine, ngày 1 lần (tương ứng với 1 viên Velaxin một ngày). Chưa có bằng chứng cho thấy liều dùng cao hơn sẽ cho hiệu quả tốt hơn.

Với bệnh nhân không đáp ứng với liều khởi đầu 1 viên Velaxin/ngày, có thể cân nhắc tăng liều lên đến liều tối đa 225 mg/ngày (tương ứng 3 viên Velaxin dùng trong ngày). Tăng liều có thể được thực hiện sau khoảng thời gian 2 tuần hoặc hơn.

4. Với bệnh nhân rối loạn hoảng sợ²

Với bệnh nhân được chẩn đoán rối loạn hoảng sợ, có thể sử dụng liều khởi đầu khuyến cáo là 37,5 mg/ngày. Sau 7 ngày, liều có thể tăng lên 75 mg/ngày. Bệnh nhân không đáp ứng có thể được tăng liều lên đến liều tối đa 225 mg/ngày (tương ứng 3 viên Velaxin một ngày). Tăng liều có thể được thực hiện sau khoảng thời gian 2 tuần hoặc hơn.

Do có nguy cơ xảy ra tác dụng không mong muốn liên quan đến liều dùng, trong tất cả trường hợp, chỉ nên tăng liều sau khi có đánh giá lâm sàng từ bác sĩ điều trị và nên duy trì liều thấp nhất có hiệu quả điều trị.

Việc khởi đầu bằng liều như thế nào sẽ tùy thuộc vào chỉ định của bác sĩ trên tình trạng cụ thể của bệnh nhân.

Sử dụng thuốc Velaxin (venlafaxin) trong bao lâu?

1. Với điều trị trầm cảm²

Bệnh nhân cần được điều trị trong một thời gian đủ dài, thường là vài tháng hoặc lâu hơn. Các thuốc chống trầm cảm cần được tiếp tục sử dụng ít nhất 6 tháng sau khi các triệu chứng đã thuyên giảm.

Trong quá trình điều trị, bệnh nhân cần đi tái khám theo lịch hẹn để được đánh giá lại thường xuyên cho từng trường hợp cụ thể.

Điều trị duy trì cũng thường được chỉ định để phòng ngừa tái phát. Trong hầu hết các trường hợp, liều khuyến cáo để phòng ngừa tái phát các cơn trầm cảm nặng tương tự liều điều trị.

2. Với điều trị rối loạn lo âu lan tỏa, lo âu xã hội, rối loạn hoảng sợ²

Bệnh nhân cần được điều trị trong một thời gian đủ dài, thường là vài tháng hoặc lâu hơn. Trị liệu cần được đánh giá lại thường xuyên cho từng trường hợp cụ thể.

Thuốc Velaxin có thể ngưng đột ngột không?

Khi muốn ngưng thuốc Velaxin, cần có ý kiến của bác sĩ và tránh ngưng đột ngột khi ngừng thuốc. Nên giảm liều từ từ trong khoảng 1-2 tuần xuống tới liều thấp nhất có thể trước khi ngưng hẳn để tránh nguy cơ phản ứng khó chịu khi ngưng thuốc đột ngột.²

Thuốc Velaxin dùng như thế nào ở đối tượng đặc biệt?

1. Dùng thuốc Velaxin ở người già, người cao tuổi như thế nào?²

Nếu người già không có bệnh nền kèm theo, liều venlafaxin có thể dùng như ở người trưởng thành bình thường mà không cần điều chỉnh liều.

Tuy nhiên, cần thận trọng khi dùng thuốc cho người già (ví dụ, do ở người già thường có suy giảm chức năng thận, thay đổi ái lực và độ nhạy cảm thần kinh dẫn truyền ở người già). Vì vậy, cần luôn dùng liều thấp nhất có hiệu quả và bệnh nhân phải được bác sĩ theo dõi và đánh giá khi tăng liều.

2. Thuốc Velaxin có thể dùng cho trẻ em, thanh thiếu niên dưới 18 tuổi?²

Venlafaxine không được khuyến cáo sử dụng cho trẻ em và thanh thiếu niên dưới 18 tuổi .

3. Thuốc Velaxin có thể dùng cho phụ nữ có thai và cho con bú?

• Phụ nữ có thai: Chưa có đầy đủ dữ liệu về sử dụng venlafaxine cho phụ nữ có thai. Các Nghiên cứu trên thú cho thấy thuốc có độc tính với sinh sản. Vì nguy cơ tiềm ẩn đối với người chưa được biết rõ nên chỉ sử dụng venlafaxine cho phụ nữ có thai khi lợi ích điều trị lớn hơn nguy cơ có thể xảy ra.²
• Phụ nữ cho con bú: Venlafaxine và chất chuyển hóa có hoạt tính của nó có qua sữa mẹ. Vì vậy quyết định sử dụng dựa trên cân nhắc lợi ích – nguy cơ.² Theo kinh nghiệm cá nhân trong điều trị lâm sàng, nếu cần, bác sĩ có thể khuyên mẹ ngưng cho trẻ bú và chuyển sang sữa công thức để tập trung vào điều trị bằng thuốc.

4. Thuốc Velaxin có thể dùng cho bệnh nhân suy gan, suy thận?²

• Người suy gan: mức nhẹ và trung bình: giảm 50% liều dùng. Suy gan nặng: dữ liệu còn hạn chế, cân nhắc giảm >50% liều dùng.
• Suy thận: độ lọc cầu thận từ 30-70 ml/phút: không cần chỉnh liều nhưng nên thận trọng. Bệnh nhân suy thận nặng (độ lọc cầu thận <30 ml/phút): giảm 50% liều.

Thuốc Velaxin có chống chỉ định gì?

• Không dùng thuốc với ai mẫn cảm với thành phần hoạt chất hoặc bất kỳ thành phần tá dược nào của thuốc.²
• Không dùng thuốc cùng lúc với các thuốc thuộc nhóm thuốc IMAO không thuận nghịch, do có nguy cơ xảy ra hội chứng serotonin với các biểu hiện như lo âu, run và sốt cao. Nếu có dùng, thì ngừng MAOI không thuận nghịch trong ít nhất 2 tuần rồi mới dùng venlafaxin, hoặc ngưng venlafaxine ít nhất 7 ngày trước khi dùng MAOI không thuận nghịch.²

Thuốc Velaxin có tác dụng phụ không?

Với các thuốc chống trầm cảm nói chung, không phải bệnh nhân nào cũng gặp tác dụng phụ và thông thường các tác dụng phụ sẽ biến mất sau một thời gian dùng thuốc, khi cơ thể đã thích ứng với thuốc.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý về các tác dụng phụ để bệnh nhân hiểu về tình trạng của bản thân khi dùng thuốc, tránh hoang mang và giữ tuân thủ điều trị. Các tác dụng không mong muốn của thuốc Velaxin bao gồm:

• Các tác dụng không mong muốn thường gặp nhất (với tỷ lệ > 1/10) được báo cáo trong các thử nghiệm lâm sàng là: buồn nôn, khô miệng, đau đầu và toát mồ hôi (bao gồm cả đổ mồ hôi đêm).²
• Các tác dụng không mong muốn khác với tỷ lệ thấp hơn (1/100 – 1/10) bao gồm: chóng mặt, nôn, run, dị cảm, mệt mỏi, ớn lạnh, tăng trương lực, tăng cholesterol máu, rối loạn thị giác, đánh trống ngực, tăng huyết áp, giấc mơ bất thường, giảm ham muốn tình dục, rối loạn giấc ngủ, giảm cân…²
• Các tác dụng phụ khác xuất hiện với tỷ lệ ít gặp, hiếm gặp (≥ 1/10000 đến < 1/1000), hoặc rất hiếm gặp (tham khảo tại tờ hướng dẫn sử dụng thuốc).²

Nếu bạn lo lắng khi gặp các tác dụng phụ, có thể hỏi ý kiến bác sĩ.

Một số lưu ý khác trong sử dụng thuốc chống trầm cảm

Bảng dưới đây là các tác dụng phụ có thể gặp phải của các thuốc chống trầm cảm phổ biến, từ phân tích 304 nghiên cứu, bao gồm SSRI, SNRI, bupropion và mirtazapine.⁵

Trong điều trị, việc sử dụng thuốc chống trầm cảm có thể xảy ra một số tác dụng không mong muốn trong thời gian đầu. Vì vậy, sự giải thích kĩ càng và đồng hành từ bác sĩ đối với bệnh nhân là rất quan trọng. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng cần lưu ý các triệu chứng bất thường và báo cho bác sĩ để được hướng dẫn xử trí kịp thời.

Có cách nào để hạn chế/giảm tác dụng phụ buồn nôn/nôn của thuốc chống trầm cảm?

Trong thời gian đầu sử dụng, thuốc có thể gây ra sự khó chịu trên tiêu hóa ở một số bệnh nhân. Sau đây là một số tips mà người bệnh có thể áp dụng để hạn chế cảm giác khó chịu:⁶

1. Uống thuốc cùng với thức ăn.
2. Uống thuốc trước lúc đi ngủ (để các triệu chứng xảy ra trong lúc ngủ, bệnh nhân không cảm nhận được). Nếu bệnh nhân có mất ngủ, nên dùng thuốc vào buổi sáng nếu bác sĩ cho phép.
3. Chia nhỏ bữa ăn và ăn thành nhiều lần.
4. Ngậm kẹo cứng không đường khi có cảm giác buồn nôn.
5. Uống thêm các thuốc kháng acid (như famotidine) hoặc canxi carbonate-simethicone.
6. Uống trà gừng.
7. Sử dụng dạng bào chế phóng thích chậm của thuốc chống trầm cảm (ví dụ: viên nang Velaxin 75 mg) và dùng liều thấp nhất có hiệu quả.
8. Tham khảo ý kiến bác sĩ dùng thêm thuốc chống nôn nếu cần.
9. Không tự ý ngưng thuốc đột ngột khi chưa thảo luận hay thông báo với bác sĩ điều trị.

Điều quan trọng nhất khi điều trị bằng thuốc chống trầm cảm là duy trì điều trị, ngay cả bệnh nhân bị ảnh hưởng bởi tác dụng phụ, có khi mất khoảng vài tuần trước khi bệnh nhân bắt đầu nhận thấy thuốc có hiệu quả và phát huy lợi ích điều trị. Lúc này, bệnh nhân sẽ nhận thấy được lợi ích điều trị vượt qua các vấn đề của tác dụng phụ.⁷

Trên đây là thông tin về thuốc Velaxin chống trầm cảm. Hy vọng bài viết đã giúp bạn đọc giải đáp được những thắc mắc khi sử dụng thuốc Velaxin, giúp cho việc dùng thuốc an toàn và hiệu quả.