Liệu bạn đã biết vì sao bấm huyệt có thể chữa bệnh?

Hiện nay nhu cầu khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền rất lớn. Bệnh nhân có xu hướng tìm về các phương pháp chữa bệnh không dùng thuốc. Một trong các phương pháp rất được yêu quý lựa chọn điều trị là bấm huyệt chữa bệnh. Vậy liệu bạn đã biết vì sao bấm huyệt có thể chữa bệnh? Cơ chế tác dụng của nó là gì? Những bệnh lý nào có thể chữa bằng phương pháp bấm huyệt? Hãy cùng Bác sĩ Y học cổ truyền Nguyễn Thị Huyền tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Bấm huyệt chữa bệnh là gì?

Từ thời xa xưa, y học bổ sung và thay thế (CAM) đã đóng một vai trò quan trọng; trong việc chăm sóc sức khỏe con người. CAM được biết đến là có uy tín và độ tin cậy cao; trong mọi nền văn hóa để cung cấp các liệu pháp chăm sóc sức khỏe cơ bản cho bệnh nhân. CAM hoạt động như một lựa chọn trị liệu tốt hơn cho con người để điều trị các bệnh khác nhau. Nó cải thiện chất lượng cuộc sống có cân nhắc phù hợp đến các khía cạnh kinh tế.

Bấm huyệt là một trong những phương pháp thực hành CAM được biết đến trên toàn thế giới. Nó dựa trên nguyên tắc cơ bản của việc kích hoạt các huyệt trên khắp các kinh mạch. Kích hoạt huyệt được thực hiện bằng cách sử dụng ngón tay hoặc các thiết bị bấm huyệt cầm tay đơn giản có sẵn. Do liệu pháp thủ công (thực hành) dễ dàng và an toàn; bấm huyệt được nhiều người trên toàn cầu thực hiện. Vì chúng thường được sử dụng ở mọi người để tăng cường sức khỏe. Nó được xem như một phương thuốc chữa các bệnh khác nhau; điều cần thiết là phải có kiến thức về các kỹ thuật bấm huyệt; cùng với việc tìm hiểu phạm vi khoa học và y sinh của nó.

Cơ chế tác dụng của bấm huyệt chữa bệnh

Theo y học cổ truyền Trung Quốc (TCM), bấm huyệt sử dụng áp lực để kích thích các huyệt cụ thể cho mục đích điều trị; và kích thích các điểm này có thể điều chỉnh sự mất cân bằng khí; thông qua các đường kinh và sau đó điều trị các bệnh.

Tái cân bằng Khí đạt được lợi ích điều trị bằng cách cải thiện các chức năng sinh lý của các hệ thống cơ thể; hoặc tạng phủ trong quá trình này. Tạng phủ là một thuật ngữ kết hợp để chỉ các cơ quan nội tạng của con người. Năm cơ quan tạng là tâm, can, tỳ, phế và thận; cùng với sáu cơ quan phủ liên quan đến đởm; vị, tiểu trường, đại trường, bàng quang tiết niệu và tam tiêu. Nó đơn giản là một loại y học không dùng thuốc; can thiệp vào cơ thể để điều trị một loạt các tình trạng; bằng cách tác động áp lực lên các huyệt cụ thể. Cách thực hiện là xoa bóp bằng các đầu ngón tay các huyệt như; khớp ngón tay, ngón cái, khuỷu tay; hoặc các thiết bị phù hợp để đạt được hiệu quả điều trị kéo dài.

Thuyết “cổng kiểm soát” của hệ thần kinh

Theo Thuyết kiểm soát cổng của Melzack và Wall; bấm huyệt tại một điểm cụ thể truyền các xung động dễ chịu đến não; với tốc độ nhanh hơn bốn lần so với các kích thích đau đớn. Các xung động liên tục đóng các “cổng” thần kinh; và các dẫn truyền chậm hơn về cơn đau bị chặn truyền đến não; và giúp cải thiện hoặc củng cố ngưỡng cảm nhận cơn đau của cơ thể. Dựa trên vị trí của kích thích, quá trình tạo áp lực sẽ kích hoạt các dây thần kinh myelin nhỏ trong cơ và truyền kích thích đến các trung tâm thần kinh cao hơn bao gồm tủy sống; não giữa; vùng dưới đồi và trục tuyến yên.

Cơ chế sinh hóa

Cơ chế sinh hóa của bấm huyệt liên quan đến việc kích thích các huyệt đạo; dẫn đến các phản ứng nội tiết tố thần kinh phức tạp. Nó liên quan đến sự đối kháng giữa trục dưới đồi-tuyến yên-vỏ thượng thận; dẫn đến sản xuất quá mức cortisol và gây ra phản ứng thư giãn.

Ngoài ra, nó điều chỉnh phản ứng sinh lý bằng cách tăng sự truyền endorphin và serotonin đến não; và các cơ quan cụ thể thông qua các dây thần kinh và kinh mạch.

Sau khi tập thể dục, bấm huyệt phục hồi kinh mạch giúp thay đổi nồng độ hormone gây căng thẳng và axit lactic. Cụ thể trong trường hợp chức năng hô hấp; bấm huyệt đóng vai trò điều hòa. Việc tác động vào huyệt kích hoạt các sợi thần kinh có myelin kích thích vùng dưới đồi và tuyến yên; dẫn đến giải phóng β-endorphin từ vùng dưới đồi vào dịch tủy sống; và hormon tuyến yên vào máu tương ứng. Do đó, tác dụng của bấm huyệt giảm đau; an thần của β-endorphin tạo điều kiện thuận lợi cho chức năng hô hấp bình thường của bệnh nhân.

Theo lý thuyết Kinh lạc

Khi kích thích các huyệt, khu vực dọc theo kinh mạch sẽ bị ảnh hưởng; trong khi kích thích các huyệt gần đó sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của các mô cục bộ.

Bấm huyệt đóng vai trò làm trung gian tín hiệu cho oxit nitric (NO); được biết là cải thiện vi tuần hoàn cục bộ thông qua guanosine monophosphate tuần hoàn (cGMP). Nó giúp tăng cường hiệu suất thể chất bằng cách ngăn chặn các phân tử gây mệt mỏi trong máu.

Mối quan hệ giữa bấm huyệt và vi tuần hoàn

Áp dụng một áp lực liên tục trong khoảng 1 phút tại các điểm tăng trương lực cụ thể; giúp giảm đau cục bộ cũng như lan truyền. Bấm huyệt dẫn đến giảm cấp tính độ nhạy cảm với cơn đau và độ nhạy cảm với áp lực. Trong hầu hết quá trình phẫu thuật, bấm huyệt hỗ trợ trong việc ngăn ngừa xuất huyết phẫu thuật và đẩy nhanh quá trình lành thương.

Tóm lại, bấm huyệt giúp giảm độ kết dính của mô, thúc đẩy sự thư giãn và tuần hoàn máu khu vực; tăng hoạt động của dây thần kinh phó giao cảm; và nhiệt độ trong cơ cùng với việc giảm kích thích thần kinh cơ.

Những bệnh lý có thể chữa bằng phương pháp bấm huyệt

Thường dùng bấm huyệt điều trị cho các bệnh lí khớp đau và giới hạn:

• Với phần cột sống: cổ, lưng.
• Với chi trên: khớp vai, khủy, cổ tay, bàn ngón, đốt ngón gần.
• Với chi dưới: khớp háng, khớp gối, cổ chân, khớp bàn ngón chân.

Trong việc làm đẹp, phục hồi sức khỏe; phòng và chữa bệnh Y học cổ truyền nói chung và xoa bóp – bấm huyệt nói riêng có vai trò nhất định; và thông qua thủ thuật xoa bóp – bấm huyệt đặc biệt là bệnh lý cơ xương khớp giúp cho khớp dinh dưỡng tốt hơn; cải thiện vận động; làm tăng sức hoạt động khớp của các chi và cột sống góp phần cải thiện sức khỏe; nâng cao chất lượng cuộc sống.

Lưu ý những trường hợp chống chỉ định bấm huyệt

Cách bấm huyệt chữa bệnh là một kỹ thuật tự chữa bệnh; bấm huyệt có thể được thực hiện riêng lẻ bởi hầu hết các bệnh nhân. Chẩn đoán đúng và lựa chọn huyệt thích hợp là công việc quan trọng nhất trong bấm huyệt. Điều cần thiết là phải có sự tư vấn đáng tin cậy từ bác sĩ trị liệu chuyên nghiệp; trong tình trạng bệnh nghiêm trọng. Tốt hơn hết là bạn nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ châm cứu chuyên nghiệp trong những tình trạng nguy cấp liên quan đến phổi; thận; tim và các bệnh truyền nhiễm khác.

Nên tránh bấm huyệt sau bữa ăn; uống rượu hoặc sau khi dùng chất ma tuý. Không nên bấm huyệt trên da nếu vùng da đó bị viêm; bị thương; có sẹo hoặc bị phát ban. Ngay cả khi bấm huyệt là kỹ thuật không xâm lấn và dễ tiếp cận; chúng ta phải có những lưu ý đặc biệt trước khi áp dụng cho phụ nữ có thai.

Trên đây là một vài thông tin về cách bấm huyệt chữa bệnh. Bệnh nhân muốn được điều trị bằng phương pháp bấm huyệt thì hãy đến các cơ sở uy tín về chuyên ngành y học cổ truyền. Hy vọng bài viết trên cung cấp được một vài thông tin bổ ích đến mọi người.