YouMed

Viêm da quanh miệng: triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

bác sĩ nguyễn thị thảo
Tác giả: Bác sĩ Nguyễn Thị Thảo
Chuyên khoa: Da liễu

Viêm da quanh miệng là một bệnh da khá phổ biến. Tuy nhiên hiện nay cơ chế bệnh sinh của bệnh vẫn chưa thật sự được hiểu rõ. Vậy bệnh viêm da quanh miệng là bệnh gì? Các dấu hiệu nhận biết và phương pháp điều trị là gì? Hãy cùng Bác sĩ Nguyễn Thị Thảo tìm hiểu về bệnh lý này thông qua bài viết dưới đây nhé!

Viêm da quanh miệng là gì?

Viêm da quanh miệng hay tiếng anh còn gọi là Perioral (periorificial) dermatitis. Đây là một bệnh xảy ra trên da mặt khá phổ biến. Bệnh đặc trưng bởi triệu chứng là các sẩn viêm nhỏ màu đỏ xung quanh miệng, mũi và mắt. Trong một số trường hợp đôi khi các sẩn đỏ này cũng có thể xuất hiện ở bộ phận sinh dục.1

Hiện nay người ta cũng chưa thật sự hiểu rõ cơ chế bệnh sinh của bệnh lý này. Tuy nhiên người ta nhận thấy đây là một bệnh có liên quan đến nhiều yếu tố. Bao gồm các yếu tố nội sinh, ngoại sinh, kích thích và corticoid dùng tại chỗ.    

Nguyên nhân gây ra bệnh

Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh viêm da quanh miệng vẫn chưa thật sự được biết rõ. Các yếu tố liên quan đến bệnh có thể kể đến như:2  

  • Rối loạn chức năng hàng rào bảo vệ da của lớp thượng bì (Epidermal barrier dysfunction).
  • Các yếu tố kích hoạt hệ thống miễn dịch innate.
  • Thay đổi hệ vi sinh trên da.
  • Vi khuẩn Fusobacteria.

Ngoài ra một số yếu tố có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng này như:2

  • Steroid tại chỗ.
  • Steroid hít và steroid đường uống.
  • Các loại mỹ phẩm, đồ dùng trang điểm và kem chống nắng.
  • Kem đánh răng có fluor.
  • Không chú ý giữ vệ sinh da mặt.
  • Thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ và thuốc tránh thai.
Có nhiều yếu tố có thể là nguyên nhân gây bệnh
Có nhiều yếu tố có thể là nguyên nhân gây bệnh

Ai là những người dễ mắc bệnh?

Viêm da quanh miệng chủ yếu ảnh hưởng đến phụ nữ ở độ tuổi trưởng thành từ 16 đến 45 tuổi. Bệnh ít phổ biến hơn ở nam giới. Bệnh cũng có thể ảnh hưởng đến trẻ em ở mọi lứa tuổi.2

Những người bị mắc bệnh này thường sẽ có kèm theo việc sử dụng corticoid tại chỗ hoặc qua đường hít.

Các dấu hiệu nhận biết bệnh viêm da quanh miệng

Bệnh viêm da quanh miệng đa phần đều lành tính. Bệnh thường có các triệu chứng lâm sàng tự giới hạn sau vài tháng dù không điều trị gì.

Tuy nhiên đối với một số người thì bệnh lại có thể mắc dai dẳng trong nhiều năm gây khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống của người bệnh. Đặc biệt đối với những người hay sử dụng corticoid tại chỗ lại càng làm nặng thêm tình trạng bệnh.

Viêm da quanh miệng cổ điển2

Triệu chứng của viêm da quanh miệng cổ điển thường là các sẩn hoặc sẩn mụn nước mọc một bên hoặc hai bên ở cằm, môi trên và hốc mắt (phân bố quanh miệng, quanh  mũi và quanh mắt). Ngoài ra tổn thương cũng có thể xuất hiện ở một nơi khác trên mặt như má, trán, cổ. 

Các tổn thương của bệnh có thể có kèm theo cảm giác bỏng rát hoặc châm chích. Hoặc cũng có thể có bề mặt da khô và bong tróc. 

Đối với viêm da quanh bộ phận sinh dục (Genital periorificial dermatitis) cũng sẽ có các triệu chứng lâm sàng tương tự. Các triệu chứng thường sẽ xuất hiện ở âm hộ (đối với nữ) và bìu (đối với nam). 

Tuy nhiên đa phần các tổn thương trong bệnh viêm da quanh miệng cổ điển sẽ tự khỏi và không để lại sẹo. 

Triệu chứng lâm sàng của bệnh
Triệu chứng lâm sàng của bệnh viêm da quanh miệng

Viêm da quanh miệng có u hạt2

Viêm da quanh miệng có u hạt là một dạng biến thể lâm sàng của viêm da quanh miệng. Với biểu hiện chủ yếu là các nốt sẩn viêm nhỏ màu nâu vàng dạng u hạt quanh mũi và miệng. Tuy nhiên đôi khi các triệu chứng cũng có thể xuất hiện ở vị trí khác ngoài mặt.

Viêm da quanh miệng có u hạt xảy ra chủ yếu ở trẻ nhỏ (trước tuổi dậy thì) và gần như luôn luôn xảy ra sau khi sử dụng corticoid. 

Chẩn đoán bệnh như thế nào?

Các triệu chứng lâm sàng của căn bệnh này thường khá điển hình. Với triệu chứng chính là sự hiện diện của nhiều sẩn nhỏ, sẩn viêm, sẩn mụn nước tụ thành đám trên da quanh miệng, quanh mũi hoặc quanh mắt. 

Do đó việc chẩn đoán bệnh chủ yếu dựa vào lâm sàng và bệnh sử là chính. Ngoài ra một số yếu tố khác cũng giúp hỗ trợ chẩn đoán bệnh như:

  • Sang thương có cảm giác bỏng rát hoặc châm chích.
  • Bệnh nhân từng có sử dụng corticoid tại chỗ, mũi hoặc hít gần đây.
  • Có các triệu chứng bệnh bùng phát sau khi ngừng sử dụng corticoid tại chỗ.

Xét nghiệm sinh thiết da cũng có thể được bác sĩ chỉ định để giúp chẩn đoán bệnh tuy nhiên khá hiếm.

Một số bệnh có thể chẩn đoán nhầm và cần phân biệt như:

Khi nào nên điều trị bệnh?

Thực tế cho thấy, bệnh lý này không gây nguy hiểm tới tính mạng cho bạn. Tuy nhiên đừng vì thế mà phớt lờ nó nhé! Nếu tình trạng viêm nhiễm vẫn kéo dài dai dẳng và không có dấu hiệu phục hồi, bạn nên liên hệ đến chuyên gia da liễu để được tư vấn và xử trí kịp thời. Điều trị bệnh lý này không những sẽ mang lại sự tự tin cho bạn mà còn giúp phục hồi chức năng của hàng rào bảo vệ da và đảm bảo sức khỏe da liễu của bạn được ổn định.

Các phương pháp điều trị bệnh

Viêm da quanh miệng thường đáp ứng rất tốt với điều trị. Các triệu chứng thường sẽ giảm đáng kể vài tuần sau khi điều trị.  

Nguyên tắc điều trị2

Các nguyên tắc điều trị chung cho bệnh viêm da quanh miệng là: 

  • Ngừng bôi tất cả các loại mỹ phẩm trên mặt bao gồm steroid tại chỗ, mỹ phẩm và kem chống nắng.
  • Cân nhắc ngừng sử dụng steroid tại chỗ sang loại corticoid có tác dụng yếu hơn ( do bệnh có thể bùng phát nặng hơn sau khi ngưng dùng corticoid). 
  • Chỉ rửa mặt bằng nước ấm khi đang nổi mẩn đỏ. Khi đã hết các mẩn đỏ có thể chuyển sang dùng loại sữa rửa mặt không chứa xà phòng. 
Ngừng bôi tất cả các loại mỹ phẩm trên mặt là một trong những nguyên tắc điều trị đầu tiên
Ngừng bôi tất cả các loại mỹ phẩm trên mặt là một trong những nguyên tắc điều trị đầu tiên

Các thuốc dùng ngoài da2

Đối với bệnh nhẹ có thể được điều trị với các thuốc bôi. Các thuốc có thể được sử dụng bao gồm:

Các thuốc uống2

Trong những trường hợp bệnh nặng hơn. Bác sĩ có thể có thể cân nhắc cho bệnh nhân điều trị với kháng sinh đường uống trong từ 6 – 12 tuần. Điều này sẽ giúp giảm việc bùng phát bệnh trở lại sau khi ngừng sử dụng corticoid tại chỗ.

Thông thường, nhóm kháng sinh Tetracycline (ví dụ: doxycycline) được khuyến khích ưu tiên để dùng điều trị bệnh. Hoặc cũng có thể thay thế với Erythromycin đường uống nếu sử dụng cho trẻ em hoặc phụ nữ trong thời kỳ mang thai. 

Có thể dùng isotretinoin đường uống liều thấp nếu kháng sinh không hiệu quả hoặc có chống chỉ định.

Nhìn chung, chúng ta có thể thấy bệnh viêm da quanh miệng là một bệnh không quá nguy hiểm và chủ yếu ảnh hưởng ở phụ nữ. Do đó khi mắc bệnh các bạn không cần phải quá lo lắng. Hy vọng thông tin từ bài viết sẽ có ích cho bạn!

Đặt khám tiện lợi cùng YouMed

+25 Bệnh viện
+700 Bác sĩ
+89 Phòng khám
Đặt khám không chờ đợi

Đặt khám
không chờ đợi

Nhắn tin với bác sĩ

Nhắn tin
với bác sĩ

Gọi video với bác sĩ

Gọi video
với bác sĩ

Mua sản phẩm y tế giá tốt

Mua sản phẩm
y tế giá tốt

Lưu trữ hồ sơ y tế

Lưu trữ
hồ sơ y tế

Đọc tin y tế chính thống

Đọc tin y tế
chính thống

Tải ứng dụng YouMed

Nguồn tham khảo / Source

Trang tin y tế YouMed chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, các tổ chức y dược, học thuật chính thống, tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ các thông tin trong bài viết của chúng tôi. Tìm hiểu về Quy trình biên tập để hiểu rõ hơn cách chúng tôi đảm bảo nội dung luôn chính xác, minh bạch và tin cậy.

  1. Perioral (periorificial) dermatitishttps://www.uptodate.com/contents/perioral-periorificial-dermatitis#:~:text=Perioral%20dermatitis%20(POD)%2C%20also,(picture%201A%2DL)

    Ngày tham khảo: 24/09/2022

  2. Viêm da quanh miệnghttps://dalieu.vn/viem-da-quanh-mieng/

    Ngày tham khảo: 24/09/2022

Chia sẻ thông tin hữu ích này cho mọi người