YouMed

Viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang

Bác sĩ VÕ THỊ NGỌC HIỀN
Tác giả: Bác sĩ Võ Thị Ngọc Hiền
Chuyên khoa: Da liễu

Cũng giống như các côn trùng khác, viêm da do kiến ba khoang không gây ảnh hưởng đến sức khỏe tổng quát, nhưng viêm da có thể bị lan rộng hoặc nhiễm trùng nặng hơn khi chăm sóc và xử lý vết thương không đúng cách. Sau đây YouMed xin trình bày những thông tin cơ bản về bệnh viêm da do kiến ba khoang và cách chăm sóc giúp tổn thương nhanh chóng hồi phục cũng như cách phòng tránh bị viêm da do kiến ba khoang.

1. Vài nét về kiến ba khoang

viêm da 1

Viêm da tiếp xúc do côn trùng xảy ra khi da tiếp xúc với các độc tố của côn trùng. Tình trạng này thường không gây nguy hiểm đến tính mạng mà chỉ ảnh hưởng đến vùng da bị đốt. Tuy nhiên bệnh có thể thành dịch khi một số loài côn trùng phát triển mạnh vào các mùa trong năm, điển hình nhất là mùa mưa hay mùa hè.

Vài năm trở lại đây, tại một vài tỉnh trên nước ta có nhiều trường hợp người bệnh bị viêm da với biểu hiện ngứa, nổi bóng nước sau khi tiếp xúc với một loại côn trùng đó là kiến ba khoang.

Kiến ba khoang còn có tên khoa học là Paederus, thuộc họ Staphylinidae. Thoạt đầu loài này nhìn giống con kiến và được dân gian gọi bằng nhiều tên gọi khác nhau như kiến khoang, kiến lác, kiến gạo, cằm cặp, kiến nhốt, kiến cong đít.

Loài côn trùng này có thân mình thon dài như hạt thóc (dài 1 – 1,2cm, ngang 2 – 3mm). Chúng có 3 đôi chân, bụng có 8 đốt rất dẻo, uống cong dễ dàng, một số đốt bụng có màu đỏ hung và một số đốt khác có màu đen.

Đây không phải là loại côn trùng mới xuất hiện mà đã có từ rất lâu ở nước ta. Chúng thường sống ở các ruộng lúa, vườn cây, ven bờ suối hoặc dưới tán cây ở các bìa rừng, bãi rác thải, công trình đang xây dựng,… Chúng thường xuất hiện và phát triển vào đầu mùa mưa khi có độ ẩm cao, nhất là sau các cơn mưa lớn đầu mùa. Kiến ba khoang rất thích ánh sáng đèn ban đêm nên thường bay vào đèn và vào nhà khi sáng đèn.

>> Xem thêm: Viêm da dị ứng: Nguyên nhân, triệu chứng, chuẩn đoán

2. Tại sao bị viêm da do kiến ba khoang?

Các nhà khoa học đã chiết xuất từ loài côn trùng này một loại độc chất có độc tính gây phỏng. Khi bôi độc chất này lên da chuột bạch sẽ gây phản ứng viêm mạnh. Còn khi bôi lên da người sẽ gây phản ứng viêm da bọng nước, vì thế khi bị kiến ba khoang đốt hoặc vô tình làm chết và chà xát kiến ba khoang trên da sẽ làm cho vùng da tiếp xúc bị viêm.

3. Biểu hiện của viêm da do kiến ba khoang?

Kiến ba khoang sinh sản quanh năm nhưng mạnh nhất vào những tháng mùa mưa, vì thế bệnh thường sẽ bùng phát từ tháng 7 đến tháng 10.

Những người thường xuyên làm việc dưới ánh đèn như nhân viên văn phòng, học sinh dễ bị viêm da do kiến ba khoang hơn. Điều đặc biệt là hơn một nửa trường hợp phát hiện bệnh vào buổi sáng, tức là người đó đã tiếp xúc với kiến vào tối hôm trước.

Vùng da bị viêm do tiếp xúc với kiến ba khoang có các biểu hiện sau:

  • Những vết đỏ dài nổi gồ trên da, trên đó có mụn nước và vết trợt do mụn nước vỡ như vết phỏng. Những vết đỏ này có cảm giác đau và bỏng rát.

viêm da 2

  • Một số trường hợp các vết đối xứng ở 2 bên khoeo tay, bẹn hay các vùng có nếp gấp.

viêm da 3

  • Một vài ngày đầu người bệnh có thể bị sốt, mệt mỏi, nổi hạch ở gần vùng bị viêm da.
  • Ngoài ra người bệnh có thể bị sưng phù mi mắt.

viêm da 4

4. Chẩn đoán viêm da do kiến ba khoang?

Vì biểu hiện của viêm da do kiến ba khoang khá giống và có thể bị chẩn đoán nhầm là Herpes, Zona nên khi chuẩn đoán bệnh cần lưu ý một số đặc điểm:

Về triệu chứng:

  • Bệnh thường xảy ra vào mùa mưa, là mùa phát triển mạnh của kiến ba khoang. Kiến sẽ bay vào nhà hay phòng làm việc theo ánh đèn. Viêm da xảy ra khi người bệnh bị kiến ba khoang rơi vào mặt, cổ hay phần hở thân mình và vô tình quệt phải, phủi, đập côn trùng làm chất độc dây ra da. Trường hợp khác có thể xảy ra là khi kiến bám vào khăn mặt và khăn tắm, người bệnh không chú ý nên làm dây độc chất của côn trùng lên da và gây viêm da phỏng nước.
  • Ban đầu người bệnh thấy hơi ngứa rát, căng da, đỏ cả một vùng da, sau đó nổi những vệt đỏ gồ trên bề mặt da, có bóng nước. Ngoài ra người bệnh có thể sốt, mệt mỏi, nổi hạch hoặc bị sưng phù mi mắt.

Các xét nghiệm:

  • Chẩn đoán viêm da do kiến ba khoang bằng cách hỏi bệnh và nhìn tổn thương trên da là đủ. Hiện nay vẫn chưa có xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán bệnh.

>> Xem thêm: Tại sao trẻ nhỏ bị viêm da tiết bã?

Điều trị viêm da do kiến ba khoang tương đối đơn giản. Quan trọng là cách chăm sóc sao cho vết thương không bị nhiễm trùng và nhanh chóng hồi phục. Hiện nay, vấn đề phòng ngừa viêm da do kiến ba khoang cũng rất quan trọng, đặc biệt vào những mùa mưa, mùa mà kiến ba khoang phát triển mạnh. Các bạn tiếp tục cùng Youmed tìm hiểu cách chăm sóc vùng da bị viêm và cách phòng ngừa bệnh nhé!

Bác sĩ Võ Thị Ngọc Hiền

Đặt khám tiện lợi cùng YouMed

+25 Bệnh viện
+700 Bác sĩ
+89 Phòng khám
Đặt khám không chờ đợi

Đặt khám
không chờ đợi

Nhắn tin với bác sĩ

Nhắn tin
với bác sĩ

Gọi video với bác sĩ

Gọi video
với bác sĩ

Mua sản phẩm y tế giá tốt

Mua sản phẩm
y tế giá tốt

Lưu trữ hồ sơ y tế

Lưu trữ
hồ sơ y tế

Đọc tin y tế chính thống

Đọc tin y tế
chính thống

Tải ứng dụng YouMed

Nguồn tham khảo / Source

Trang tin y tế YouMed chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, các tổ chức y dược, học thuật chính thống, tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ các thông tin trong bài viết của chúng tôi. Tìm hiểu về Quy trình biên tập để hiểu rõ hơn cách chúng tôi đảm bảo nội dung luôn chính xác, minh bạch và tin cậy.

Viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang, Phác đồ Bệnh viện Da Liễu Trung Ương

Chia sẻ thông tin hữu ích này cho mọi người