Bạch tạng và bạch biến: Sự khác biệt nào giữa hai chứng bệnh?

Bạch tạng và bạch biến đều là hai tình trạng có sự rối loạn gây ra giảm sắc tố ở da . Khi đó trên da xuất hiện những vùng da nhạt màu hay trắng hơn so với phần còn lại. Vì có chung biểu hiện giảm sắc tố trên da nên nhiều người lầm tưởng hai bệnh lý là một.

Tuy nhiên bạch tạng và bạch biến là hai bệnh lý khác nhau và có điểm không tương đồng. Trong bài viết này, chuyên gia từ YouMed sẽ giúp bạn đọc phân biệt, tránh bị nhầm lẫn giữa hai bệnh lý này.  

1. Bạch tạng là bệnh gì?

Bệnh bạch tạng là một tình trạng rối loạn sắc tố da gây ra do nguyên nhân di truyền. Rối loạn di truyền xảy ra trong bệnh bạch tạng là rối loạn di truyền lặn. Vì là rối loạn di truyền lặn nên bố hoặc mẹ có thể không mắc bệnh mà con cái họ sinh ra lại bị bạch tạng. Có hai thể bệnh bạch tạng đó là:

• Bạch tạng mắt và da: ảnh hưởng trên mắt, da và tóc.
• Bạch tạng mắt: chỉ ảnh hưởng trên mắt.

Các vùng da giảm sắc tố ở những người mắc bệnh bạch tạng có melanin thấp hoặc không có melanin. Nhiệm vụ của melanin là bảo vệ da khỏi những tác hại từ tia cực tím. Vì vậy mà làn da của người bệnh sẽ yếu ớt và dễ bị tổn thương từ ánh nắng mặt trời. Bệnh bạch tạng cũng có liên quan đến:

• Chứng sợ ánh sáng (không thể nhìn trực tiếp ánh sáng chói)
• Rung giật nhãn cầu (con ngươi chuyển động rung giật nhanh về một phía)
• Giảm thị lực (mắt nhìn mờ)

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính trong điều trị mắt và đạt được hiệu quả cao. Tuy nhiên thành công của phương pháp phẫu thuật tùy thuộc vào mỗi cá thể khác nhau. Vì vậy cần có sự đánh giá từ bác sỹ chuyên khoa mắt đối với mỗi người bệnh bạch tạng.

Hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị giúp hồi phục làn da như bình thường. Phương pháp duy nhất là bảo vệ vùng da giảm sắc tố khỏi ánh nắng mặt trời. Việc này giúp da không bị bỏng nắng và không phát triển ung thư do tia cực tím trong ánh nắng mặt trời.

2. Bạch biến là bệnh gì?

Bạch biến là một bệnh lý mắc phải ở da, đặc trưng bởi các vùng da giảm sắc tố. Biểu hiện là những vùng da nhạt màu hơn hay có màu trắng so với vùng da xung quanh. Các vùng da giảm sắc tố này vẫn có cảm giác bình thường, không ngứa, không đau và không có vảy. Bệnh bạch biến có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp nhất là sau 20 tuổi.

Bình thường, các tế bào sắc tố có nhiệm vụ sản xuất ra các hạt melanin là sắc tố tạo nên màu của da của một người. Khi bị bệnh bạch biến, số lượng tế bào sắc tố của người bệnh sẽ ít hơn so với người bình thường hoặc số lượng tế bào không thay đổi nhưng các tế bào này làm việc không hiệu quả, dẫn đến tạo ra ít các hạt sắc tố hơn. Hậu quả là một vài vùng da bị nhạt màu hơn so với những vùng còn lại của cơ thể.

Nguyên nhân gây bệnh bạch biến là do có sự giảm số lượng và chất lượng của các tế bào sắc tố ở da. Tuy nhiên nguyên nhân nào khiến cho số lượng và chất lượng tế bào sắc tố bị suy giảm thì chưa được hiểu rõ. Một số giả thiết đưa ra là do nguyên nhân từ hệ miễn dịch của người bệnh, khả năng di truyền, tình trạng oxy hóa hay nhiễm vi rút gây nên.

3. Sự khác nhau giữa bạch tạng và bạch biến

Vì vùng da của cơ thể trở nên nhạt màu và trắng hơn nên nhiều người lầm tưởng hai bệnh lý này là một. Nhiều người nghĩ rằng cả hai đều chỉ chung một bệnh lý, chỉ là tên gọi khác nhau. Tuy nhiên, sự khác nhau giữa hai bệnh lý này ở các điểm sau đây:

Bản chất  bệnh lý

• Bạch tạng: là bệnh lý di truyền, có nghĩa mắc bệnh từ khi được sinh ra.
• Bạch biến: là bệnh lý mắc phải, có nghĩa là từ lúc sinh ra không bị mắc bệnh. Sau một thời gian sống và phát triển mới xuất hiện bệnh.

Ảnh hưởng trên mắt

• Bạch tạng: có thể ảnh hưởng trên mắt.
• Bạch biến: không gây ảnh hưởng trên mắt trong bất kỳ trường hợp nào.

Mức độ ảnh hưởng

• Bạch tạng: ảnh hưởng trên toàn cơ thể.
• Bạch biến: chỉ một số vùng da bị mất sắc tố, trong khi các vùng còn lại bình thường.

Các bệnh lý liên quan

• Bạch tạng: không liên quan đến bệnh lý của hệ miễn dịch.
• Bạch biến: có liên quan đến bệnh lý của hệ miễn dịch.

Điều trị

• Bạch tạng: ảnh hưởng trên toàn bộ cơ thể nên khó khăn trong việc che giấu bất thường của làn da. Biện pháp duy nhất là che chắn và sử dụng kem chống nắng để bảo vệ làn da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời.
• Bạch biến: chỉ ảnh hưởng trên một số vùng da nên có thể che giấu bằng cách trang điểm. Ngoài ra bạch biến có thể đáp ứng với thuốc bôi tại chỗ và liệu pháp chiếu ánh sáng.

Bạch biến và bạch tạng là hai bệnh lý hoàn toàn khác nhau. Chúng khác nhau về nguyên nhân gây bệnh, biểu hiện, mức độ ảnh hưởng và phương pháp điều trị. Tuy rằng khác nhau nhưng chúng giống nhau ở một điểm trong cách quản lý bệnh. Đó là cần đảm bảo các vùng da bị mất sắc tố được che chắn và bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời. 

Bác sĩ Võ Thị Ngọc Hiền