YouMed

Đâu là cách bấm huyệt chữa nấc cụt hiệu quả?

Thạc sĩ Bác sĩ Dư Thị Cẩm Quỳnh
Tác giả: ThS.BS Dư Thị Cẩm Quỳnh
Chuyên khoa: Y học cổ truyền

Nấc cụt là một hiện tượng mà hầu hết mọi người đều trải qua vào một thời điểm nào đó trong đời. Thông thường, nấc cụt chỉ thoáng qua nhưng nếu nấc cụt dai dẳng, kéo dài thì ảnh hưởng đến cuộc sống và có thể là dấu hiệu của bệnh lý. Vậy bấm huyệt chữa nấc cụt như thế nào và hiệu quả ra sao? Hãy đọc bài viết dưới đây của để xem những thông tin bạn cần biết.

Nguyên nhân gây nấc cụt

Theo Y học hiện đại

Nấc cụt là do co thắt đột ngột, không tự chủ của cơ hoành và cơ liên sườn. Thanh môn đóng đột ngột theo sau các cơn co thắt tạo ra âm thanh “hic” đặc trưng. Thông thường, nấc cụt chỉ thoáng qua và hết trong vòng 48 giờ. Nấc cụt dai dẳng (kéo dài trên 2 ngày) hoặc khó chữa (kéo dài hơn một tháng) không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng.

Một số nguyên nhân gây nấc cụt theo Y học hiện đại:

  • Ăn nhiều trong bữa ăn, đồ uống có ga, bị kích thích từ đồ ăn cay hoặc rượu.
  • Hoạt động quá mức hoặc lo lắng, đặc biệt nếu kèm theo hô hấp quá độ hoặc nuốt không khí (như khi cười), có thể kích hoạt phản xạ nấc cụt.
  • Nhiều loại thuốc có liên quan đến nấc cụt như benzodiazepine, một số glucocorticoid,…
  • Ngoài ra còn do một số bệnh lý liên quan đến nấc cụt từ những cơ quan khác trong cơ thể như hệ tim mạch, thần kinh trung ương, tai mũi họng, nhiễm trùng nhiễm virus, hô hấp, tiêu hóa, chuyển hóa, tâm lý và các thao tác trong phẫu thuật.

Nguyên nhân nấc cụt theo Y học cổ truyền

Y học cổ truyền xếp nấc cụt vào phạm vi của chứng Ách nghịch. Nguyên nhân theo y học truyền được cho là các yếu tố sau làm cho chức năng giáng của Vị bị rối loạn, khí nghịch lên mà gây Ách nghịch.

  • Ăn uống không điều độ, Ăn quá nhiều thức ăn sống lạnh hoặc Ngoại cảm hàn tà đi vào sâu trong Trường Vị, gây đình trệ ở Vị, làm rối loạn chức năng giáng xuống của Vị.
  • Ăn nhiều đồ cay nóng hoặc Ngoại cảm nhiệt tà ở Vị phủ hoặc tâm lý không thoải mái bị uất ức mà hóa hỏa, làm Vị tích nhiệt. Nếu thêm Can hỏa phạm Vị thì hỏa ở Vị ngày càng nhiều.

Ách nghịch được y học cổ truyền chia làm các thể bệnh, thường gặp như sau:

  • Ách nghịch do Vị hàn
  • Ách nghịch do Vị hỏa
  • Ách nghịch do Tỳ Thận dương hư
  • Ách nghịch do Vị âm bất túc
Có nhiều nguyên nhân gây nấc cụt
Có nhiều nguyên nhân gây nấc cụt

Vì sao bấm huyệt có thể chữa chứng nấc cụt?

Dựa trên lý luận về kinh lạc và huyệt đạo thì bấm huyệt chữa nấc cụt bằng cách điều chỉnh lại “Khí” trong cơ thể, thư giãn cho cơ hoành, làm dịu dạ dày và vùng ngực; làm cho lưu thông kinh lạc, khí huyết, cải thiện vi tuần hoàn, tăng khả năng thẩm thấu thuốc của da.

Hầu hết các huyệt điều trị nấc cụt đều nằm trên dermatomes – vùng da được cảm giác bởi một thần kinh cột sống, và con đường hướng tâm – ly tâm, các xi-náp thần kinh, nhân liên quan đến phản xạ nấc.

Các huyệt có thể điều chỉnh cục bộ bất kỳ thành phần nào trong cung phản xạ nấc bằng cách thay đổi sự tưới máu, kích hoạt hệ thống thần kinh tự chủ, điều chỉnh các chất trung gian gây viêm hoặc thay đổi tín hiệu dẫn truyền thần kinh.

Ngoài ra, bấm huyệt còn làm cho cơ thể tiết ra các chất dẫn truyền thần kinh, các hormone như Opioids nội sinh, norepinephrine, serotonine và γ-aminobutyric acid.

Bấm huyệt chữa nấc cụt có hiệu quả?

Nghiên cứu chỉ ra bấm huyệt chữa nấc cụt hiệu quả 93,7%. Con số này cao hơn rất nhiều so với những bệnh nhân còn lại. Không những thế, việc bấm huyệt còn duy trì hiệu quả đến 30 ngày sau đó. Phương pháp này cũng không gây ra nhiều phản ứng phụ.

Cách bấm huyệt điều trị nấc cụt

Bấm huyệt điều trị nấc cụt cần có sự hỗ trợ của người khác. Quy trình thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Y tế năm 2013 như sau:

Người bệnh nằm ngửa: Xoa, miết vùng cổ, ngực. Xoa vùng bụng theo cùng chiều kim đồng hồ. Lần lượt day ấn các huyệt: Thiên đột, Khí xá, Cự khuyết

Người bệnh nằm sấp: Xoa, day vùng lưng và day ấn huyệt Cách du hai bên.

Chỉ định

Bấm huyệt chữa nấc cụt trong các trường hợp nấc cơ năng như liên quan đến ăn uống, hoạt động,…

Chống chỉ định

Ở những trường hợp đang có các tổn thương da ở vị trí các huyệt như mụn nhọt, lở loét, viêm sưng thì không nên tác động.

Hoặc người bệnh có những bệnh lý đang mắc như bệnh ưa chảy máu, bệnh truyền nhiễm cấp tính, người bệnh suy kiệt.

Vị trí huyệt Cách du ở vùng lưng chữa nấc cụt
Vị trí huyệt Cách du ở vùng lưng chữa nấc cụt

Quy trình điều trị trong bao lâu?

Thông thường, có thể bấm huyệt chữa nấc cụt khoảng 30 phút mỗi ngày. Một liệu trình điều trị từ 10 đến 15 ngày, tùy theo mức độ và diễn biến của nấc cụt. Có thể thực hiện 2 đến 3 liệu trình liên tục.

Xem thêm: Mách bạn mẹo chữa nấc cụt ở trẻ sơ sinh

Lưu ý, kiêng kỵ

  • Đối với nấc cụt liên quan đến thuốc đang sử dụng, bạn cần chia sẻ điều này với bác sĩ điều trị.
  • Đối với nấc cụt do các bệnh lý đã nêu trên, bạn cần tuân thủ điều trị bệnh để chữa nấc cụt một cách triệt để.

Bấm huyệt chữa nấc cụt cần có sự giúp đỡ của người khác. Người giúp đỡ cần có hiểu biết kiến thức về bấm huyệt, chú ý đến lực bấm huyệt, thể trạng của người bệnh.

Trong quá trình bấm huyệt cần theo dõi các biểu hiện của người bệnh. Nếu người bệnh có triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, vã mồ hôi, mạch nhanh, sắc mặt nhợt nhạt phải dừng xoa bóp bấm huyệt, lau mồ hôi, ủ ấm, cho người bệnh uống nước chè đường nóng và nằm nghỉ ngơi tại chỗ. Đồng thời theo dõi nhịp mạch, huyết áp, tri giác của người bệnh.

Những phương pháp đông y khác chữa nấc cụt

Ngoài ra, theo Y học cổ truyền còn có nhiều phương pháp chữa nấc cụt khác như nhĩ châm hoặc cài nhĩ hoàn ở loa tai, châm cứu, thủy châm, cấy chỉ hoặc sử dụng các bài thuốc biện luận tùy theo từng thể bệnh,… cho kết quả điều trị tốt.

Xem thêm: Đinh hương: công dụng trị nấc lâu đời

Nấc cụt là vấn đề mọi người thường gặp, có nhiều phương pháp điều trị khác nhau. Tuy nhiên, cần có bác sĩ chuyên gia hướng dẫn nếu muốn tự thực hành tại nhà. Nếu quý bạn đọc mong muốn điều trị bằng y học cổ truyền thì hãy đến các bệnh viện, phòng khám chuyên khoa được cấp phép.

Đặt khám tiện lợi cùng YouMed

+25 Bệnh viện
+700 Bác sĩ
+89 Phòng khám
Đặt khám không chờ đợi

Đặt khám
không chờ đợi

Nhắn tin với bác sĩ

Nhắn tin
với bác sĩ

Gọi video với bác sĩ

Gọi video
với bác sĩ

Mua sản phẩm y tế giá tốt

Mua sản phẩm
y tế giá tốt

Lưu trữ hồ sơ y tế

Lưu trữ
hồ sơ y tế

Đọc tin y tế chính thống

Đọc tin y tế
chính thống

Tải ứng dụng YouMed

Nguồn tham khảo / Source

Trang tin y tế YouMed chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, các tổ chức y dược, học thuật chính thống, tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ các thông tin trong bài viết của chúng tôi. Tìm hiểu về Quy trình biên tập để hiểu rõ hơn cách chúng tôi đảm bảo nội dung luôn chính xác, minh bạch và tin cậy.

  1. Singultushttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538225/

    Ngày tham khảo: 16/10/2021

  2. Acupuncture Treatment for Persistent Hiccups in Patients with Cancer. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3035062/

    Ngày tham khảo: 16/10/2021

  3. Chẩn đoán phân biệt chứng trạng trong Đông y . Nguyễn Thiên Quyến, Đào Trọng Cường. 2008

  4. Quy trình kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh chuyên ngành Châm cứu. Bộ Y tế. 2013

Chia sẻ thông tin hữu ích này cho mọi người