YouMed

Cây Na rừng: Loài cây quý với nhiều công dụng bất ngờ

Bác sĩ PHẠM THỊ LINH
Tác giả: Bác sĩ Phạm Thị Linh
Chuyên khoa: Y học cổ truyền

Na rừng có tên khoa học là Kadsura heteroclita (Roxb.) Craib. Cây có tên gọi khác là Dây chua cùm, Đại toản, Pản mạ, Dây răng ngựa, thuộc họ Ngũ vị (Schisandracceae). Cây được dùng với rất nhiều công dụng, thân dây có tác dụng khu phong, trừ thấp, hành khí, hoạt huyết. Trong khi đó quả Na có tác dụng ninh tâm, bổ thận, chỉ khái và khu đàm. Bài viết sau đây sẽ cung cấp thêm nhiều thông tin về liều lượng và cách dùng của loài cây này

Giới thiệu về Na rừng

Mô tả về dược liệu

Na rừng là loại dây leo, có thân cứng, hóa gỗ, có màu nâu đen. Cành nhẵn có lá mọc so le, phiến dày, hình bầu dục hoặc hình trứng. Lá có gốc tròn đầu nhọn, mặt trên màu lục sẫm bóng, mặt dưới nhạt, có nhiều chấm trắng nhỏ.

Cây có hoa khác gốc, mọc đơn độc ở kẽ lá, lá bắc dễ rụng, bao hoa gồm những phiến mập hình trứng, xếp thành 2 – 3 vòng.

Quả to, hình cầu, rất giống quả Na ta, nhiều múi, khi chín màu vàng, ăn được.

Mùa hoa thường rơi vào tháng 5 – 6, mùa quả rơi vào tháng 8 – 9.

Phân bố sinh thái

Chi Kadsura Juss gồm các loài là dây leo quấn hay dạng bụi trườn, phân bố ở vùng nhiệt đới hay nhiệt đới Nam Á và Đông Nam Á. Ở Việt Nam, có 4 loài. Loài Na rừng thường phân bố rải rác ở vùng núi từ 600m đến 1500m, ở các tỉnh như Lào Cai, Hà Tây, Cao Bằng, Lạng Sơn…

Na rừng là cây thường xanh, thuộc loài cây leo quăn, ưa khí hậu ẩm mát đặc biệt ở vùng nhiệt đới núi cao. Thảo dược này ưa sáng hơi chịu bóng, thường mọc ở ven rừng hay rừng đá vôi. Cây có thể được xếp vào nhóm những cây thuốc tương đối hiếm gặp ở Việt Nam, cần chú ý bảo vệ.

Bộ phận dùng

Cây có thể dùng vỏ rễ, vỏ thân để làm thuốc. Có thể thu hái quanh năm, phơi khô để dùng dần.

Tác dụng dược lý

Từ dịch chiết bằng dichlorethan của thân dây Na rừng qua chiết tách bằng sắc ký lớp mỏng và sắc ký cột, được các thành phần III và IV có tác dụng ức chế hoạt tính nhân tố hoạt hóa tiểu cầu.

Ngoài ra, các nghiên cứu còn phát hiện ra rễ cây có chứa Ethanol có tác dụng giúp giảm đau, chống viêm hiệu quả. Chiết xuất khác từ rễ cây có khả năng chống viêm và an thần.

na rừng
Na rừng có quả to, hình cầu, rất giống quả Na ta

Công dụng của Na rừng

Na rừng được người dân dùng nhiều trong cuộc sống hàng ngày. Thân dây thảo dược có vị đắng, cay, tính ôn, có tác dụng khu phong, trừ thấp, hành khí, hoạt huyết.

Quả có vị cay, tính hơi ôn, có tác dụng ninh tâm, bổ thận, chỉ khái, khu đàm.

Bài thuốc có sử dụng Na rừng

Thuốc bổ, hoạt huyết, giảm đau, kích thích tiêu hóa từ Na rừng

Theo kinh nghiệm dân gian, Na rừng được dùng làm thuốc giảm đau, thuốc bổ, hoạt huyết và kích thích tiêu hóa. Ngày dùng 8 – 16g vỏ rễ hay vỏ thân tán nhỏ, ngâm rượu uống, chia làm 2 lần trong ngày.

Ở Trung quốc, thân và rễ cây dược liệu được dùng chữa phong tê thấp đau, viêm loét dạ dày tá tràng, đau bụng sau khi sinh.

Sử dụng Na rừng cho phụ nữ sau sinh đẻ

  • Sử dụng 12 – 15 g rễ cây ngâm với rượu để uống dần. Mỗi lần thường dùng khoảng 50 – 100 g.
  • Dùng 20 – 30 g rễ dược liệu hãm cùng với một lượng nước vừa đủ. Dùng uống thay nước hàng ngày.
  • Sử dụng phối hợp Na rừng, Bổ béo, Sâm cau, Hồi sức hãm thành trà để uống.

Sử dụng thảo dược có thể giúp phụ nữ sau sinh đẻ ăn uống ngon hơn, giảm đau, hỗ trợ co bóp dạ con và tăng tốc độ làm sạch lượng máu sau khi sinh con.

na rừng
Na rừng có hoa mọc đơn độc ở kẽ lá, bao hoa gồm những phiến mập hình trứng, xếp vòng

Na rừng hỗ trợ giúp giảm đau

Sử dụng vỏ thân, rễ cây ngâm rượu để dùng uống hàng ngày. Ngoài ra, có thể dùng 8 – 16 g thảo dược sắc nước uống như trà.

Sử dụng thường xuyên có thể giúp giảm đau, kích thích tiêu hóa, hỗ trợ điều trị đau dạ dày.

Na rừng giúp an thần gây ngủ

Sử dụng quả rang lên, hãm trà pha nước uống có thể gây ngủ, có tác dụng an thần.

Na rừng có thể được sử dụng như một vị thuốc an thần, giúp điều trị viêm đau dạ dày, suy nhược cơ thể.

Ngoài ra, quả chữa thận hư đau lưng, ho, viêm họng viêm phế quản, thần kinh suy nhược. Dùng hàng ngày 6 – 9g sắc nước uống. Rễ Na rừng, Oai diệp tử lan, Hồ tiêu, tất cả dùng với lượng vừa đủ, ngâm rượu uống chữa đau bụng kinh.

Bài viết trên đã cung cấp thêm nhiều thông tin về cây Na rừng. Tuy nhiên cũng giống như những dược liệu khác, Quý độc giả cần tham khảo ý kiến của chuyên gia về liều lượng và cách dùng để đạt được hiệu quả cao nhất.

Đặt khám tiện lợi cùng YouMed

+25 Bệnh viện
+700 Bác sĩ
+89 Phòng khám
Đặt khám không chờ đợi

Đặt khám
không chờ đợi

Nhắn tin với bác sĩ

Nhắn tin
với bác sĩ

Gọi video với bác sĩ

Gọi video
với bác sĩ

Mua sản phẩm y tế giá tốt

Mua sản phẩm
y tế giá tốt

Lưu trữ hồ sơ y tế

Lưu trữ
hồ sơ y tế

Đọc tin y tế chính thống

Đọc tin y tế
chính thống

Tải ứng dụng YouMed

Nguồn tham khảo / Source

Trang tin y tế YouMed chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, các tổ chức y dược, học thuật chính thống, tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ các thông tin trong bài viết của chúng tôi. Tìm hiểu về Quy trình biên tập để hiểu rõ hơn cách chúng tôi đảm bảo nội dung luôn chính xác, minh bạch và tin cậy.

  • Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, tập II, NXB khoa học và kỹ thuật.
  • Chia sẻ thông tin hữu ích này cho mọi người