Chu kỳ kinh nguyệt của bạn diễn ra như thế nào?
Nội dung bài viết
Chu kỳ kinh nguyệt là vấn đề trong sức khỏe sinh sản quan trọng của phụ nữ. Hiểu biết và chăm sóc tốt sức khỏe sinh sản góp phần nâng cao chất lượng sống của phụ nữ. Bài viết này cung cấp những hiểu biết cơ bản về hệ thống sinh sản và chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ.
Kinh nguyệt là gì?
Kinh nguyệt là hiện tượng chảy máu hàng tháng của phụ nữ, thường được gọi là “kỳ kinh”. Khi bạn hành kinh, cơ thể của bạn loại bỏ sự tích tụ hàng tháng của niêm mạc tử cung (dạ con). Máu kinh và mô chảy từ tử cung qua lỗ nhỏ ở cổ tử cung và ra khỏi cơ thể qua âm đạo.
Trong chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng, niêm mạc tử cung sẽ hình thành để chuẩn bị mang thai. Nếu bạn không có thai, nồng độ hormone estrogen và progesterone bắt đầu giảm. Mức độ rất thấp của estrogen và progesterone báo cho cơ thể bạn bắt đầu hành kinh.
Chu kỳ kinh nguyệt là gì?
Chu kỳ kinh nguyệt là chu kỳ nội tiết tố hàng tháng mà cơ thể phụ nữ trải qua để chuẩn bị mang thai. Chu kỳ kinh nguyệt của bạn được tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cho đến ngày đầu tiên của kỳ kinh tiếp theo. Mức độ hormone (estrogen và progresterone) của bạn thường thay đổi trong suốt chu kỳ kinh nguyệt. Các hormone này có thể gây ra các triệu chứng kinh nguyệt.
Cơ quan sinh sản nữ như thế nào?
Để hiểu về chu kỳ kinh nguyệt, chúng ta cần có kiến thức về cơ quan sinh sản ở nữ. Hệ thống sinh sản của nữ gồm 5 phần chính:
- 2 buồng trứng: nơi lưu trữ, phát triển và phóng thích trứng
- Tử cung: nơi trứng thụ tinh làm tổ và phát triển thành em bé
- 2 ống dẫn trứng: hai ống mỏng nối buồng trứng với tử cung
- Cổ tử cung – lối vào tử cung từ âm đạo
- Âm đạo
Chu kỳ kinh nguyệt diễn ra như thế nào?
Chu kỳ kinh nguyệt được kiểm soát bởi các hormone. Chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ được chia thành bốn giai đoạn:
- Giai đoạn hành kinh
- Giai đoạn nang trứng
- Giai đoạn phóng noãn
- Giai đoạn hoàng thể
Độ dài của mỗi giai đoạn có thể khác nhau ở mỗi phụ nữ và nó có thể thay đổi theo thời gian.
Giai đoạn hành kinh
Giai đoạn hành kinh là giai đoạn đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt. Đó cũng là lúc bạn có kinh.
Giai đoạn này bắt đầu khi trứng từ chu kỳ trước không được thụ tinh. Bởi vì quá trình mang thai chưa diễn ra, lượng hormone estrogen và progesterone giảm xuống.
Lớp niêm mạc tử cung dày lên, có tác dụng hỗ trợ mang thai, không còn cần thiết nữa. Vì vậy nó sẽ bong ra qua âm đạo của bạn. Trong kỳ kinh nguyệt, bạn thải ra một lượng máu, chất nhầy và mô từ tử cung.
Xem thêm: Bấm huyệt chữa đau bụng kinh một cách khoa học
Bạn có thể có các triệu chứng kinh nguyệt như sau:
- Chuột rút
- Ngực mềm
- Đầy hơi
- Tâm trạng lâng lâng
- Cáu gắt
- Đau đầu
- Mệt mỏi
- Đau lưng dưới.
Trung bình phụ nữ đang trong giai đoạn hành kinh của chu kỳ từ 3 đến 7 ngày. Một số phụ nữ có kinh nguyệt dài hơn những người khác.
Giai đoạn nang trứng:
Giai đoạn nang trứng bắt đầu vào ngày đầu tiên của kỳ kinh. Do đó có một số trùng lặp với giai đoạn kinh nguyệt và kết thúc khi bạn rụng trứng.
Nó bắt đầu khi vùng dưới đồi gửi tín hiệu đến tuyến yên để giải phóng hormone kích thích nang trứng (FSH). Hormone này kích thích buồng trứng sản xuất khoảng 5 đến 20 túi nhỏ gọi là nang trứng. Mỗi nang chứa một trứng chưa trưởng thành.
Chỉ những quả trứng khỏe mạnh nhất mới trưởng thành. Trong những trường hợp hiếm hoi, một người phụ nữ có thể có hai trứng trưởng thành. Phần còn lại của các nang sẽ được tái hấp thu vào cơ thể bạn.
Các nang trứng trưởng thành tạo ra một sự gia tăng estrogen làm dày niêm mạc tử cung. Khi này, tử cung là một môi trường giàu dinh dưỡng cho phôi phát triển.
Giai đoạn nang trứng trung bình kéo dài trong khoảng 16 ngày. Nó có thể dao động từ 11 đến 27 ngày, tùy thuộc vào chu kỳ của bạn.
Giai đoạn rụng trứng
Nồng độ estrogen tăng cao kích thích tuyến yên tiết ra hormone hoàng thể hóa (LH). Đây là những lúc quá trình rụng trứng bắt đầu.
Rụng trứng là khi buồng trứng của bạn phóng ra một quả trứng trưởng thành. Trứng di chuyển xuống ống dẫn trứng về phía tử cung để được tinh trùng thụ tinh.
Giai đoạn rụng trứng là thời điểm duy nhất trong chu kỳ kinh nguyệt khi bạn có thể mang thai.
- Cách tránh thai theo chu kỳ kinh nguyệt dựa trên sinh lý của giai đoạn rụng trứng trong chu kỳ
Bạn có thể biết rằng mình đang rụng trứng bằng các triệu chứng như sau:
- Nhiệt độ cơ thể tăng nhẹ
- Huyết trắng đặc hơn
Sự rụng trứng xảy ra vào khoảng ngày thứ 14 nếu bạn có chu kỳ 28 ngày – ngay giữa chu kỳ kinh nguyệt. Nó kéo dài khoảng 24 giờ. Sau một ngày, trứng sẽ chết hoặc tiêu biến nếu không được thụ tinh.
Có một số thời điểm trong cuộc đời, rụng trứng có thể xảy ra hoặc không xảy ra ở phụ nữ. Cụ thể như:
- Phụ nữ có thai không rụng trứng.
- Phụ nữ đang cho con bú có thể rụng trứng hoặc không rụng trứng. Phụ nữ đang cho con bú nên nói chuyện với bác sĩ về các phương pháp ngừa thai nếu không muốn mang thai.
- Trong thời kỳ tiền mãn kinh, chuyển sang mãn kinh, bạn có thể không rụng trứng hàng tháng.
- Sau khi mãn kinh bạn không rụng trứng.
Giai đoạn hoàng thể
Sau khi nang trứng giải phóng trứng, nó sẽ biến đổi thành thể vàng. Cấu trúc này giải phóng các hormone, chủ yếu là progesterone và một số estrogen. Sự gia tăng nội tiết tố giữ cho niêm mạc tử cung dày và sẵn sàng cho trứng đã thụ tinh làm tổ.
Nếu bạn có thai, cơ thể bạn sẽ sản xuất gonadotropin màng đệm ở người (hCG). Kiểm tra hormone này giúp biết bạn có thai hay không. Nó giúp duy trì hoàng thể và giữ cho niêm mạc tử cung dày.
Nếu bạn không mang thai, hoàng thể sẽ teo đi và được hấp thụ lại. Khi đó, nồng độ estrogen và progesterone giảm, là nguyên nhân khiến bạn bắt đầu hành kinh. Niêm mạc tử cung sẽ rụng trong kỳ kinh nguyệt.
Trong giai đoạn này, nếu không mang thai, bạn có thể gặp các triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS). Các triệu chứng này bao gồm:
- Đầy hơi
- Sưng, đau hoặc đau vú
- Thay đổi tâm trạng
- Đau đầu
- Tăng cân
- Thay đổi ham muốn tình dục
- Thèm ăn
- Khó ngủ.
Giai đoạn hoàng thể kéo dài từ 11 đến 17 ngày. Thông thường là kéo dài 14 ngày
Độ dài của chu kỳ kinh nguyệt:
Chu kỳ kinh nguyệt điển hình dài 28 ngày, nhưng mỗi phụ nữ là khác nhau. Ngoài ra, độ dài chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ có thể khác nhau giữa các tháng. Chu kỳ kinh nguyệt bình thường kéo dài từ 24 đến 38 ngày. Điều này có nghĩa là thời gian từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối cùng cho đến khi bắt đầu kỳ kinh tiếp theo của bạn ít nhất là 24 ngày nhưng không quá 38 ngày .
Kinh nguyệt của một số phụ nữ đều đặn đến mức họ có thể đoán được ngày và giờ bắt đầu có kinh. Những phụ nữ khác đều đặn nhưng chỉ có thể dự đoán ngày bắt đầu có kinh trong vài ngày.
Cách theo dõi chu kỳ kinh nguyệt và hành kinh:
Bạn có thể theo dõi chu kỳ kinh nguyệt của mình bằng cách đánh dấu ngày bắt đầu có kinh trên lịch. Sau một vài tháng, bạn có thể bắt đầu xem kinh nguyệt của mình có đều hay không hoặc chu kỳ của bạn có khác nhau mỗi tháng hay không.
Bạn nên theo dõi thêm các yếu tố sau đây:
- Mỗi phụ nữ nên tự theo dõi chu kỳ kinh nguyệt của mình để góp phần nâng cao sức khỏe sinh sản.
- Các triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS): Bạn có bị chuột rút, đau đầu, ủ rũ, hay quên, đầy bụng hoặc căng ngực không?
- Khi bạn bắt đầu ra máu: Nó sớm hơn hay muộn hơn dự kiến?
- Lượng máu ra nhiều vào những ngày nặng nhất của bạn như thế nào: Lượng máu ra nhiều hơn hay ít hơn bình thường? Bạn đã sử dụng bao nhiêu miếng băng vệ sinh?
- Các triệu chứng khi hành kinh: Bạn có bị đau hoặc chảy máu vào bất kỳ ngày nào khiến bạn phải nghỉ làm hoặc đi học không?
- Kỳ kinh của bạn kéo dài bao nhiêu ngày: Kỳ kinh của bạn ngắn hơn hay dài hơn tháng trước?
Đây là những yếu tố quan trọng về chu kỳ kinh nguyệt bạn nên theo dõi bên cạnh ngày hành kinh. Những bất thường trong bất kỳ yếu tố nào đều là một dấu hiệu gợi ý một bệnh phụ khoa mà bạn đang mắc phải.
Trẻ em khi nào có kinh lần đầu tiên?
Trẻ em thông thường bắt đầu có kinh từ 12 đến 14 tuổi.
Thời kỳ đầu tiên thường bắt đầu khoảng hai năm sau khi ngực bắt đầu phát triển và lông mu bắt đầu mọc. Độ tuổi mà mẹ của một bé gái bắt đầu có kinh có thể giúp dự đoán khi nào bé gái có thể bắt đầu có kinh.
Trẻ gọi là dậy thì sớm khi có kinh trước 8 tuổi. Trẻ gọi là dậy thì muộn khi 15 tuổi vẫn chưa xuất hiện chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên. Trẻ em nên được đi khám khi dậy thì sớm, dậy thì muộn hoặc không dậy thì khi phát triển ngực sau 3 năm
Kinh nguyệt sẽ thay đổi như thế nào khi lớn tuổi?
Chu kỳ kinh nguyệt sẽ thay đổi nhiều cách khác nhau khi bạn già đi. Thông thường, kinh nguyệt nhiều khi bạn còn trẻ (ở tuổi thiếu niên) và thường ít hơn ở độ tuổi 20 và 30.
Trong một vài năm đầu tiên hành kinh, chu kỳ kinh nguyệt đa số kéo dài hơn 38 ngày. Các bé gái sẽ có chu kỳ kinh đều đặn hơn sau 3 năm. Nếu chu kỳ dài hơn hoặc không đều kéo dài 3 năm, hãy đến khám để kiểm tra sức khỏe. Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là hay gặp ở những trường hợp này.
Ở độ tuổi 20 và 30, chu kỳ của bạn thường đều đặn và có thể kéo dài từ 24 đến 38 ngày.
Ở độ tuổi 40, khi cơ thể bắt đầu chuyển sang thời kỳ mãn kinh, chu kỳ của bạn có thể trở nên không đều. Kinh nguyệt của bạn có thể ngừng trong một tháng hoặc một vài tháng và sau đó bắt đầu lại. Chúng cũng có thể ngắn hơn hoặc kéo dài hơn bình thường, ít hơn hoặc nhiều hơn bình thường.
Phụ nữ sẽ hành kinh tới khi nào?
Một người phụ nữ trung bình có kinh trong khoảng 40 năm của cuộc đời.
Hầu hết phụ nữ đều có kinh nguyệt đều đặn cho đến thời kỳ tiền mãn kinh, thời điểm cơ thể bạn bắt đầu chuyển sang mãn kinh. Tiền mãn kinh, hoặc chuyển sang mãn kinh, có thể mất một vài năm. Trong thời gian này, kinh nguyệt của bạn có thể không đến đều đặn.
Mãn kinh xảy ra khi bạn không có kinh trong 12 tháng liên tiếp. Đối với hầu hết phụ nữ, điều này xảy ra ở độ tuổi từ 45 đến 55.
Kinh nguyệt cũng dừng lại khi mang thai và có thể không trở lại ngay nếu bạn cho con bú. Nếu bạn có kinh trong 90 ngày (ba tháng) và bạn không mang thai hoặc đang cho con bú, hãy đi kiểm tra sức khỏe. Bác sĩ sẽ kiểm tra bạn đang có thai hay rối loạn kinh nguyệt.
Tóm lại, bạn nên nhớ rằng, chu kỳ kinh nguyệt của mỗi người là khác nhau. Điều quan trọng nhất là bạn phải làm quen với chu kỳ kinh nguyệt của mình. Bạn nên luôn luôn theo dõi chu kỳ kinh nguyệt của chính mình. Phải đến khám tại các cơ sở y tế uy tín khi thấy bất kỳ thay đổi bất thường nào về chu kỳ kinh nguyệt của bạn
Nguồn tham khảo / Source
Trang tin y tế YouMed chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, các tổ chức y dược, học thuật chính thống, tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ các thông tin trong bài viết của chúng tôi. Tìm hiểu về Quy trình biên tập để hiểu rõ hơn cách chúng tôi đảm bảo nội dung luôn chính xác, minh bạch và tin cậy.
Stages of the Menstrual Cycle
https://www.healthline.com/health/womens-health/stages-of-menstrual-cycle#menstrual
Ngày truy cập: 09/02/2021
What happens during the typical 28-day menstrual cycle?
https://www.womenshealth.gov/menstrual-cycle/your-menstrual-cycle
Ngày truy cập: 09/02/2021
Periods and fertility in the menstrual cycle
https://www.nhs.uk/conditions/periods/fertility-in-the-menstrual-cycle/
Ngày truy cập: 09/02/2021