Xu hướng chuyển đổi số y tế​ và những khó khăn, thử thách

Trong thời đại công nghệ 4.0, chuyển đổi số y tế đang trở thành xu hướng tất yếu, giúp nâng tầm chất lượng chăm sóc sức khỏe toàn cầu. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích to lớn, quá trình này vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Bài viết này YouMed sẽ chỉ ra những lợi ích và thách thức trong hành trình chuyển đổi số ngành y tế.

Chuyển đổi số y tế là gì?

Chuyển đổi số y tế là quá trình ứng dụng công nghệ số và nền tảng kỹ thuật số vào các hoạt động khám chữa bệnh, quản lý y tế và chăm sóc sức khỏe, nhằm tái cấu trúc toàn diện cách thức vận hành của bệnh viện và cơ sở y tế, từ tiếp nhận người bệnh đến điều trị và theo dõi sau điều trị.

Quá trình này bắt đầu từ việc số hóa tài liệu giấy sang dữ liệu điện tử, sau đó tích hợp các công nghệ tiên tiến như dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây (Cloud Computing), internet vạn vật (IoT), blockchain và thực tế ảo (VR), giúp tạo ra hệ thống y tế thông minh, tự động hóa, liên thông dữ liệu và bảo mật cao, nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, hiệu quả quản lý và trải nghiệm người dùng (bác sĩ, nhân viên y tế, người bệnh).

Những lợi ích khi chuyển đổi số y tế

Chuyển đổi số y tế mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân, nhân viên y tế lẫn người vận hành, sau đây là những lợi ích mà YouMed có thể điểm qua:

Lợi ích với người dân

• Truy cập dịch vụ tiện lợi: Người dân có thể dễ dàng tiếp cận dịch vụ y tế qua ứng dụng di động như YouMed để đặt lịch khám, tư vấn từ xa mà không cần di chuyển, đặc biệt hữu ích cho bà con vùng sâu vùng xa muốn tiếp cận trung tâm, bệnh viện tại thành phố lớn.
• Chăm sóc cá nhân hóa: Với Big Data và IoT, thiết bị đeo như đồng hồ thông minh theo dõi chỉ số sức khỏe (nhịp tim, huyết áp, lượng đường huyết), giúp điều chỉnh kế hoạch điều trị chính xác và phát hiện sớm bệnh tật.
• Tiết kiệm thời gian và chi phí: Hỗ trợ 24/7 qua chatbot AI, tra cứu hồ sơ y tế điện tử (EHR), kết quả xét nghiệm, đơn thuốc qua ứng dụng, giảm thời gian chờ đợi và thủ tục hành chính bằng giấy.
• Quản lý sức khỏe chủ động: Kết nối dữ liệu giữa các cơ sở y tế giúp chia sẻ thông tin nhanh chóng, chính thống và thông qua nền tảng, người dân hoàn toàn có thể đọc thông tin y tế do chính các bác sĩ giàu năm kinh nghiệm biên soạn.

Lợi ích với nhân viên y tế

• Nâng cao độ chính xác chẩn đoán: AI hỗ trợ phân tích hình ảnh từ MRI, X-quang, CT để phát hiện sớm các bất thường trên cơ thể như ung thư, giảm lỗi và cải thiện phác đồ điều trị, từ đó tối ưu hóa quy trình làm việc bằng cách giảm thời gian phân tích thủ công.
• Chia sẻ dữ liệu dễ dàng: Hồ sơ bệnh án điện tử (EMR), hệ thống liên thông cho phép truy cập lịch sử người bệnh chóng, hỗ trợ quyết định lâm sàng và hợp tác giữa các cơ sở, giúp quy trình trở nên hiệu quả hơn trong việc phối hợp đa khoa.
• Đào tạo và hỗ trợ chuyên môn: Công nghệ VR mô phỏng phẫu thuật 3D, giúp luyện tập kỹ năng mà không rủi ro, đồng thời cập nhật kiến thức mới nhất, nâng cao chất lượng làm việc thông qua đào tạo liên tục, cập nhật phác đồ lâm sàng mới nhất.
• Giảm gánh nặng hành chính: Tự động hóa quy trình, bác sĩ sẽ tập trung hơn vào chăm sóc người bệnh, nâng cao an toàn và chất lượng dịch vụ phòng khám lẫn bệnh viện nơi đang công tác.

Lợi ích với đơn vị quản lý y tế

• Tối ưu hóa quy trình: Hệ thống quản lý bệnh viện (HIS) tự động hóa đặt lịch, quản lý hồ sơ, điều phối nhân sự, giảm sai sót, thời gian chờ đợi của người bệnh.
• Tiết kiệm chi phí: AI phân tích dữ liệu để dự báo nhu cầu nguồn lực như: giường bệnh, kho thuốc, kiểm soát ngân sách và giảm lãng phí vận hành một cách tối đa nhất.
• Quản lý hiệu quả: Theo dõi, cảnh báo và dự báo vấn đề sức khỏe cộng đồng, phối hợp nhanh chóng qua hệ thống trực tuyến, bệnh viện tuyến trung ương có thể chỉ tạo tuyến đến bệnh viện tuyến dưới nhanh chóng.
• Cải thiện dịch vụ hành chính: Giảm thủ tục giấy tờ phức tạp, nâng cao tuân thủ quy trình điều trị và chất lượng tổng thể.

Những khó khăn trong quá trình chuyển đổi số y tế

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích thiết thực song chuyển đổi số y tế vẫn đối mặt với nhiều thách thức, cần được tháo gỡ như:

• Thiếu nguồn lực: Đầu tư lớn về tài chính, nhân sự và hạ tầng công nghệ, đặc biệt khó khăn sau đại dịch COVID-19, người trực tiếp vận hành am hiểu công nghệ ở các trạm y tế xã vùng sâu còn hạn chế.
• Thiếu đồng bộ và liên kết: Hạ tầng CNTT không đồng đều giữa các cơ sở, phần mềm khác nhau gây khó khăn trong kết nối dữ liệu; quy trình hồ sơ, kê đơn, thanh toán bảo hiểm chưa thống nhất.
• Nhận thức và hành vi người dùng: Người dân ở vùng sâu vùng xa quen với việc đặt khám truyền thống, chưa áp dụng nhiều công nghệ, đặc biệt bà con lớn tuổi.
• Pháp lý và an ninh: Thiếu hành lang pháp lý hoàn chỉnh về chia sẻ dữ liệu, bảo mật những thông tin nhạy cảm nhất là hồ sơ bệnh án của người bệnh có nguy cơ bị rò rỉ thông tin.
• Phối hợp giữa các bên: Các bên phối hợp chưa đồng bộ, mặc dù đã được cơ quan ban ngành chỉ đạo liên tục.

Giải pháp nào cho chuyển đổi số y tế được mạch lạc?

Để vượt qua khó khăn và thúc đẩy chuyển đổi số y tế, cần áp dụng các giải pháp toàn diện:

• Hoàn thiện hành lang pháp lý: Xây dựng quy định rõ ràng về quyền sở hữu dữ liệu, chữ ký số, thanh toán trực tuyến và tiêu chuẩn bảo mật để bảo vệ thông tin và giảm rủi ro.
• Nâng cao nhận thức và đào tạo: Tuyên truyền lợi ích cho người dân; đào tạo cán bộ y tế về công nghệ, thu hút nhân tài với chính sách đãi ngộ hấp dẫn.
• Xây dựng hạ tầng: Đảm bảo kết nối internet tốc độ cao, trung tâm dữ liệu tập trung, hệ thống an ninh mạng chuyên biệt và liên thông dữ liệu giữa các cơ sở.
• Ứng dụng công nghệ cốt lõi: Triển khai HIS, EMR, telehealth cho tư vấn khám bệnh từ xa (theo Thông tư 30/2023/TT-BYT), ứng dụng AI trong chẩn đoán, blockchain cho EHR bảo mật; thiết bị di động như cảm biến theo dõi sức khỏe, xe cứu thương kết nối truyền dữ liệu thời gian thực.
• Phối hợp chiến lược: Xây dựng chiến lược thống nhất, hợp tác với doanh nghiệp công nghệ trong và ngoài nước như nền tảng YouMed, Doctor Workspace đề ra tìm giải pháp phù hợp.

Chuyển đổi số y tế không chỉ là xu hướng mà còn là chìa khóa để xây dựng một hệ thống chăm sóc sức khỏe bền vững, hiệu quả và gần gũi hơn toàn người dân. Ngoài ra, có thể tận dụng tối đa lợi ích từ công nghệ, đặc biệt trong việc hỗ trợ việc không chuyên môn để các bác sĩ tập trung vào sứ mệnh cứu chữa bệnh.