Cơn khóc co thắt ở trẻ (Colic): nguyên nhân và cách xử trí

Cơn khóc co thắt , còn được gọi là cơn đau quặn bụng làm trẻ quấy khóc mà không thể giải thích được (không phải do buồn ngủ hoặc đói), có thể gặp ở 20% ở trẻ nhỏ và thường làm bố mẹ lo lắng, hốt hoảng. Cơn khóc co thắt thường bắt đầu vào khoảng 2 tuần tuổi, mỗi cơn có thể kéo dài hơn 3 giờ mỗi ngày lúc chập choạng tối và giảm dần khi trẻ được 3 đến 4 tháng tuổi, một số có thể kéo dài đến khi trẻ được 6 tháng tuổi.

Khóc nhiều hơn mức độ này được xem là “không bình thường”. Trẻ hoàn toàn chơi đùa, bú giỏi giữa những cơn khóc. Về lâu dài, những đứa trẻ này có xu hướng dễ nhạy cảm và cảnh giác hơn với những kích thích từ môi trường xung quanh như tiếng ồn, thời tiết…

Nguyên nhân cơn khóc co thắt (Colic)

Nguyên nhân của cơn khóc co thắt vẫn chưa được biết rõ. Một quan điểm khác cho rằng thế giới xung quanh những đứa trẻ hay quấy khóc này quá yên tĩnh lặng, có thể không giống với những cảm giác mà trẻ đã trải qua khi còn trong bụng mẹ.

Có một số quan niệm sai lầm như cơn khóc co thắt không phải là kết quả của việc bạn chưa có kinh nghiệm nuôi dạy con, vì vậy đừng tự trách mình.

Đây là một tình trạng khá thường gặp ở trẻ, khá sinh lý và không ai có lỗi. Hiểu được điều này sẽ giúp các thành viên trong gia đình bớt căng thẳng. Cơn khóc co thắt cũng không phải do bụng trẻ đầy hơi, vì vậy đừng bận tâm với việc giúp trẻ ợ hơi thêm hay do trẻ bú không đủ. Dị ứng sữa bò có thể gây khóc quá nhiều ở một số trẻ, nhưng đó là nguyên nhân có thể gây khóc chỉ khi trẻ bị tiêu chảy hoặc nôn.

Chăm sóc trẻ như thế nào?

Mặc dù có thể trẻ không hết khóc ngay, nhưng thời gian khóc mỗi ngày có thể giảm đáng kể bằng cách làm theo các gợi ý dưới đây:

Giữ và xoa dịu trẻ bất cứ khi nào trẻ khóc

Những cái ôm, vỗ về nhẹ nhàng, êm ái là cách tiếp cận tốt nhất để giúp trẻ thư giãn, ổn định lại và đi vào giấc ngủ. Bạn có thể tham khảo một số phương pháp sau đây để tiếp cận với trẻ:

• Đung đưa trẻ từ từ trong một chiếc nôi, ghế bập bênh hoặc võng.
• KHÔNG BAO GIỜ tung lắc trẻ vì có thể gây tổn thương não nghiêm trọng.
• Đưa trẻ ra ngoài trời hoặc trong nhà với xe đẩy dành cho trẻ em (thay vì đi trong xe hơi).
• Bất cứ điều gì khác mà bạn nghĩ có thể giúp ích (ví dụ: núm vú giả, massage hoặc tắm nước ấm).

Quấn trẻ trong khăn

Quấn trẻ trong một chiếc khăn ấm là phương pháp hữu ích nhất để làm dịu những đứa trẻ đang khóc. Điều này cũng làm giảm việc trẻ bị đánh thức bởi phản xạ giật mình và ngủ lâu hơn.

Một số trẻ khóc nhiều hơn ngay sau khi quấn khăn, nhưng sau đó trẻ thường thư giãn (và thậm chí ngủ thiếp đi) khi bạn kết hợp với những cách làm dịu khác, như tiếng ồn trắng mạnh (là những âm thanh đặc biệt như tiếng mưa, tiếng sóng vỗ, tiếng máy sấy tóc, tiếng suối chảy xuôi dòng…, được sử dụng để giúp trẻ ngủ, chúng sẽ loại bỏ đi những tiếng ồn từ mọi vật xung quanh trẻ) và đung đưa trẻ nhẹ nhàng.

Các bước quấn trẻ trong khăn:

• Gấp 1 cạnh của khăn. Đặt trẻ nằm ngửa lên khăn. Để hai cánh tay thẳng ở hai bên.
• Kéo mặt trái của khăn qua phần thân trên, ôm gọn một tay của trẻ và luồn phần dư xuống dưới lưng trẻ.
• Kéo phần dưới chân trẻ lên.
• Kéo phần bên phải qua phần thân trên và nhét thật khít.
• Kiểm tra lần cuối trước khi ôm trẻ.

Lưu  ý: Không che đầu trẻ vì có thể làm trẻ cảm thấy nóng và ngạt thở.

Việc quấn khăn rất hữu ích trong ít nhất 4 tháng đầu, đặc biệt là khi có thêm tiếng ồn trắng bất cứ khi nào trẻ khóc hoặc đến giờ phải đi ngủ (có thể cả đêm). Khi trẻ tỉnh táo và không khóc, hãy bỏ khăn quấn cho trẻ thoải mái và tắt tiếng ồn trắng để trẻ có thể quen với những âm thanh bình thường trong nhà bạn.

Tóm lại

• Cơn khóc co thắt thường gặp ở trẻ nhỏ và được xem là sinh lý.
• Cơn khóc co thắt có thể làm trẻ tím cả mặt (PURPLE), nên có thể tóm gọn lại các đặc điểm sau:

Các mẹo dành cho mẹ

Hãy để cho trẻ khóc

Nếu không có biện pháp nào làm cơn khóc co thắt ở trẻ hết và trẻ vừa được cho ăn, có lẽ trẻ đang cố gắng đi vào giấc ngủ. Quấn trẻ trong khăn gọn gàng, đặt trẻ nằm ngửa trong nôi, bật một tiếng ồn trắng và rời khỏi phòng. Đặt trẻ nằm ngửa là tư thế ngủ được khuyến cáo bởi Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ để bảo vệ trẻ khỏi hội chứng đột tử ở trẻ nhỏ. Trẻ sẽ hơi khó chịu cho đến khi bắt đầu giấc ngủ.

Tiếng ồn trắng là những âm thanh đặc biệt dễ chịu, có thể loại bỏ đi những tiếng ồn xung quanh để giúp trẻ nhỏ dễ đi vào giấc ngủ.

Bạn có thể ngồi gần trẻ, vừa thư giãn bằng cách đọc sách, xem phim… vừa quan sát trẻ. Hãy nghỉ ngơi để đủ sức chăm trẻ khi trẻ thực sự cần bạn. Nếu trẻ vẫn còn khóc sau hơn 20 phút, hãy ôm trẻ và thử lại các phương pháp xoa dịu hoặc nhờ ai đó giúp đỡ. Nếu bạn cảm thấy chán nản và bực bội vì trẻ khóc, hãy gọi Bác sĩ để được tư vấn.

Theo dõi các vấn đề về giấc ngủ khi lên cơn khóc co thắt ở trẻ

Mặc dù trẻ cần được ẵm khi lên cơn khóc co thắt, nhưng trẻ không cần phải được ẵm mọi lúc. Nếu bạn ru nôi trẻ mỗi khi trẻ đi ngủ, bạn sẽ trở thành một yếu tố không thể thiếu trong quá trình chuyển đổi giấc ngủ của trẻ. Tình trạng trẻ khóc trong đêm có thể sẽ không dừng lại ở 3 tháng tuổi.

Để ngăn điều này xảy ra, khi trẻ bắt đầu buồn ngủ nhưng không khóc, hãy đặt trẻ vào nôi và để trẻ học cách tự an ủi và đi ngủ. Đừng đung đưa nôi hay cho trẻ bú vào những lúc này. Cơn khóc co thắt có thể không thể ngăn được, nhưng vấn đề về giấc ngủ có thể kiểm soát được.

Tăng cường giấc ngủ ban đêm (thay vì ngủ ban ngày)

Cố gắng đừng cho trẻ ngủ quá nhiều vào ban ngày. Nếu trẻ ngủ trưa hơn 2 tiếng, hãy nhẹ nhàng đánh thức trẻ dậy, chơi cùng với trẻ hoặc cho trẻ ăn, tùy theo nhu cầu của trẻ. Điều này sẽ giúp giảm thời gian trẻ thức dậy vào ban đêm.

Hãy thử các chiến lược cho ăn sau

Đừng cho trẻ ăn mỗi khi trẻ khóc. Đói chỉ là một trong những lý do khiến trẻ khóc. Tuy nhiên, nếu các biện pháp làm dịu được liệt kê ở phần 1 vẫn không thể xoa dịu trẻ từ 1 – 2 phút, hãy thử cho trẻ ăn thêm một ít. Nếu bạn đang cho con bú, tránh ăn quá nhiều sô cô la hoặc uống quá nhiều cà phê, trà hay chế độ ăn có nhiều gia vị như món cay, chua…

Nếu trẻ bú sữa công thức, có thể hỏi thêm ý kiến Bác sĩ về vấn đề dị ứng đạm sữa bò hoặc trào ngược dạ dày thực quản. Có thể trẻ sẽ phải tạm ngưng sữa công thức trong 1 tuần để theo dõi đáp ứng của trẻ.

Nghỉ ngơi và tìm sự giúp đỡ

Bạn nên tránh mệt mỏi và kiệt sức. Ngủ ít nhất một giấc mỗi ngày, trong trường hợp về đêm việc trẻ khóc có thể khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn. Hãy tìm sự giúp đỡ từ chồng, một người bạn hoặc người thân để trông trẻ và phụ những công việc khác.

Có thể thuê một người trông trẻ để bạn có thể ra khỏi nhà và tìm cách giảm căng thẳng của bạn. Hãy chia sẻ để được hỗ trợ vì bạn rất dễ bị trầm cảm trong giai đoạn này.

Tránh những sai lầm phổ biến

Nếu bạn đang cho con bú, đừng dừng lại. Nếu trẻ của bạn cần thêm sữa, hãy hỏi Bác sĩ để được tư vấn về cách cho con bú sữa mẹ cũng như vấn đề bổ sung thêm sữa công thức. Các loại thuốc giảm đau là không hiệu quả và một số có thể nguy hiểm cho trẻ em ở độ tuổi này.

Khám bác sĩ cơn khóc co thắt ở trẻ khi nào?

• Lên cơn khóc co thắt ở trẻ liên tục hơn 3 giờ.
• Bạn sợ mình có thể làm tổn thương trẻ.
• Trẻ có vẻ không khỏe (đừ, ít tiếp xúc linh hoạt, bú giảm, ọc sữa nhiều…).
• Bạn không thể tìm cách xoa dịu cơn khóc co thắt ở trẻ.
• Trẻ vẫn khóc tiếp tục sau 4 tháng tuổi.
• Trẻ chậm tăng cân.
• Bạn có những mối quan tâm hoặc câu hỏi khác.