Hắc lào: Nguyên nhân gây bệnh và triệu chứng

Hắc lào là bệnh lý nhiễm trùng ở da gây ra bởi nhiều loại vi nấm khác nhau. Khi đó người bệnh xuất hiện những đốm tròn, đổi màu và rất ngứa. Bệnh lý này lành tính và không gây nguy hiểm đến sức khỏe. Tuy nhiên nó có thể lây nhiễm từ người này sang người khác nên cần phải được điều trị. Nhiều người mắc bệnh hắc lào gặp khó khăn trong điều trị vì bệnh rất hay tái phát. Từ đó khiến cho mọi người nghi ngờ rằng không biết có thể trị khỏi hắc lào hay không. Để giải đáp thắc mắc này, các bạn hãy cùng lắng nghe tư vấn từ chuyên gia da liễu Bác sĩ Võ Thị Ngọc Hiền nhé!

Bệnh hắc lào là gì?

Hắc lào là tên dân gian của một bệnh da liễu thường gặp đó là nấm da. Bệnh lý này gây ra bởi các loại vi nấm khác nhau và có thể ảnh hưởng đến bất kì vị trí nào trên cơ thể. Các triệu chứng thường gặp của bệnh là đốm tròn, đổi màu và rất ngứa.

Nấm da (hắc lào) thường xuất hiện ở những nước có khí hậu nóng ẩm. Bệnh có thể ảnh hưởng trên nhiều đối tượng bao gồm người lớn và trẻ em. Nấm da là bệnh lý lành tính và không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Tuy nhiên bệnh thường hay tái phát và có thể lây nhiễm cho nhiều người xung quanh. Các phương pháp giúp điều trị triệt để hắc lào là dùng thuốc và thay đổi những thói quen nhằm ngăn bệnh không quay trở lại.

Ngoài hắc lào ra, một bệnh nấm da khác cũng rất quen thuộc là lang ben. Tìm hiểu ngay: Lang ben là gì? Cách điề u trị thế nào?

Nguyên nhân gây bệnh hắc lào?

Nguyên nhân chính gây ra bệnh hắc lào là do vi nấm Dermatophytes. Trong nhóm Dermatophytes có các giống nấm khác nhau có thể gây bệnh như Microsporum, Trichophyton và Epidermophyton. Các loại vi nấm này có nguồn gốc từ người, từ động vật, từ đất và có khả năng gây bệnh cho chúng ta. Các yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho vi nấm xâm nhập, phát triển và gây bệnh bao gồm:

• Thời tiết nóng ẩm

Bệnh hắc lào rất hay gặp ở các nước khí hậu nhiệt đới nóng ẩm. Trong năm, bệnh thường xuất hiện nhiều vào các tháng mùa hè nóng bức.

Những người thường xuyên làm việc ở những nơi nóng ẩm cũng dễ bị mắc bệnh.

• Tăng tiết mồ hôi

Những đối tượng có cơ địa tiết nhiều mồ hôi cơ thể sẽ dễ bị nhiễm nấm.

Tăng tiết mồ hôi khiến cơ thể dễ bị nhiễm hắc lào. Đọc ngay bài viết của bác sĩ về: Căn bệnh tăng tiết mồ hôi và phương pháp điều trị.

• Vệ sinh cá nhân kém

Những đối tượng không có thói quen vệ sinh cơ thể sạch sẽ rất dễ mắc các bệnh ngoài da trong đó có hắc lào.

Sử dụng chung các vật dụng cá nhân với người khác như quần áo, khăn tắm… sẽ dễ dàng bị lây nhiễm nấm.

• Hệ miễn dịch suy yếu

Những đối tượng có hệ miễn dịch bị suy yếu sẽ không đủ khả năng chống lại các vi nấm.

Những bệnh lý như cúm, sởi, HIV… khiến cho hệ miễn dịch của cơ thể suy giảm. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho vi nấm bùng phát và gây bệnh.

• Tiếp xúc với đất, động vật nhiễm nấm

Một vài loại nấm gây bệnh có nguồn gốc từ đất và động vật. Vì vậy nghề nghiệp như làm nông, chăn nuôi tiếp xúc trực tiếp với đất hay động vật nhiễm nấm sẽ dễ bị mắc bệnh.

Triệu chứng của bệnh hắc lào?

Hắc lào có thể xảy ra ở bất kì vị trí nào của cơ thể. Khi đó sẽ phân loại thành nhiều dạng nhiễm nấm với các triệu chứng khác nhau như:

1. Nấm da vùng thân

Vị trí nhiễm nấm ở vùng thân mình của cơ thể.

Biểu hiện: tổn thương có hình tròn với mụn nước trên bề mặt. Bờ tổn thương hơi nổi gờ lên khỏi bề mặt da. Vùng trung tâm tổn thương có màu nâu hoặc nhạt màu hơn so với xung quanh.

Các tổn thương này có thể lan rộng khắp cơ thể, ngứa ít hoặc không ngứa.

2. Nấm da vùng bẹn

Vị trí nhiễm nấm ở vùng bẹn của cơ thể.

Biểu hiện: tổn thương có hình bán nguyệt với mụn nước ở rìa. Rìa tổn thương tương đối ngoằn ngoèo và giới hạn rõ với vùng da lành xung quanh. Vùng trung tâm tổn thương chuyển màu đỏ nâu.

Bệnh xảy ra chủ yếu ở đối tượng nam giới sau tuổi dậy thì. Các tổn thương bắt đầu ở nếp bẹn và tiến triển lan ra vùng đùi hoặc vùng mông.

3. Nấm da bàn tay

Vị trí nhiễm nấm ở vùng mu và lòng bàn tay.

Biểu hiện ở mu bàn tay: tổn thương có hình tròn với rìa xung quanh nhô cao khỏi bề mặt da. Tổn thương có màu đỏ, tróc vảy, có mụn nước ở rìa hay trung tâm.

Biểu hiện ở lòng bàn tay: da lòng bàn tay trở nên dày và khô. Các triệu chứng này dễ nhầm lẫn với các bệnh lý gây khô da khác dẫn đến bỏ sót bệnh.

Ngoài ra vi nấm có thể gây nhiễm trùng móng đi kèm với nhiễm trùng bàn tay.

Bệnh tiến triển âm thầm trong nhiều tuần, nhiều tháng, nhiều năm. Có thể kèm theo ngứa ít, ngứa nhiều hoặc không ngứa.

4. Nấm da bàn chân

Vị trí nhiễm nấm ở kẽ ngón, mu và lòng bàn chân.

Biểu hiện ở mu bàn chân: tổn thương có hình tròn với rìa xung quanh nhô cao khỏi bề mặt da. Tổn thương có màu đỏ, tróc vảy, có mụn nước ở rìa hay trung tâm.

Biểu hiện ở lòng bàn chân: da lòng bàn chân có màu đỏ hồng, trở nên dày, khô và tróc vảy màu trắng. Có thể kèm theo triệu chứng đau hoặc ngứa ở lòng bàn chân.

Biểu hiện ở kẽ ngón chân: da kẽ ngón chân bị khô, tróc vảy và nứt nẻ.

Việc mang giày bít kín tạo điều kiện cho nấm phát triển. Ngoài ra, sàn phòng thay đồ, phòng tắm công cộng là nơi lây nhiễm nấm.

5. Nấm da đầu

Vị trí nhiễm nấm ở vùng da đầu.

Biểu hiện: da đầu trở nên đỏ, có mụn nước và rụng tóc thành từng mảng. Người bệnh có thể bị sốt kèm hạch sưng to.

Bệnh thường gặp nhất ở trẻ em, do tiếp xúc thân mật với người bệnh, thường ở chung nhà..

Chẩn đoán bệnh hắc lào như thế nào?

Hắc lào là tên dân gian của một bệnh da liễu thường gặp đó là nấm da. Bệnh lý này gây ra bởi vi nấm Dermatophytes và có thể ảnh hưởng đến bất kì vị trí nào trên cơ thể. Để chẩn đoán chính xác bệnh, chúng ta dựa vào yếu tố nguy cơ, triệu chứng và các xét nghiệm.

Yếu tố gợi ý

• Tiếp xúc thân mật với người mắc bệnh nấm da gợi ý khả năng bị lây nhiễm.
• Thường xuyên ra mồ hôi và thói quen vệ sinh cơ thể kém tạo điều kiện cho nhiễm nấm.
• Các bệnh lý khiến cho hệ miễn dịch của cơ thể bị suy yếu tạo điều kiện cho nấm bùng phát và gây bệnh.
• Các loại nghề nghiệp, công việc tiếp xúc trực tiếp với đất hay động vật nhiễm nấm sẽ dễ bị mắc bệnh.

Triệu chứng

Tùy vào vị trí mắc bệnh mà sẽ có những biểu hiện khác nhau. Triệu chứng thường gặp là đốm, mảng đổi màu, tróc vảy và rất ngứa. Ngoài ra còn có mụn nước, mụn mủ hay rụng tóc kèm theo.

Xét nghiệm

Cạo da vùng tổn thương đem soi với dung dịch KOH 10% dưới kính hiển vi cho thấy hình ảnh của bào tử và sợi nấm.

Dưới ánh sáng đèn Wood sẽ thấy những tổn thương da do nhiễm nấm phát huỳnh quang màu xanh lá cây nhạt.

Có thể chữa khỏi tận gốc hắc lào hay không?

Các bạn có thể hoàn toàn yên tâm rằng có thể chữa khỏi tận gốc bệnh hắc lào. Tuy nhiên, người bệnh cần kiên nhẫn và tuân thủ nguyên tắc điều trị để bệnh không tái phát trở lại.

Nguyên tắc điều trị

• Chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời, tránh lây lan
• Điều trị đúng phác đồ, đủ liệu trình, đủ liều và liên tục không ngắt quãng
• Áp dụng các biện pháp khử nấm gây bệnh trong quần áo và đồ dùng cá nhân
• Dự phòng lây nhiễm cho tập thể và điều trị đồng loạt cho mọi người nếu bệnh lan truyền trong tập thể

Điều trị cụ thể

• Thuốc bôi tại chỗ

Bác sĩ kê toa các loại thuốc bôi chứa thành phần Imidazoles, Allylamines, Naphthionates có tác dụng kháng nấm.

Cách dùng: nên bôi thuốc 2 lần mỗi ngày. Bôi thuốc rộng ra ngoài khỏi bờ tổn thương 1-2 cm. Bôi thuốc liên tục trong ít nhất 2 tuần và tiếp tục bôi thêm 1 tuần nữa khi tổn thương biến mất.

Lưu ý, không dùng các kem bôi có thành phần kháng nấm phối hợp với Corticoid vì tác dụng rất kém và gây biến chứng teo da. Tránh tự ý sử dụng hoặc tự ý ngưng thuốc làm cho bệnh khó kiểm soát.

• Thuốc uống toàn thân

Trong trường hợp thất bại với thuốc bôi, tổn thương lan rộng khắp cơ thể, bệnh hay tái phát có thể phải sử dụng thuốc chống nấm dạng uống do bác sĩ kê toa. Các loại thuốc uống chứa thành phần Griseofulvin, Itraconazole, Fluconazole, Terbinafine có tác dụng kháng nấm toàn thân.

Cách dùng: uống thuốc theo liều lượng và thời gian được hướng dẫn bởi bác sĩ da liễu.

Lưu ý, không sử dụng thuốc uống kháng nấm toàn thân cho trẻ dưới 6 tuổi. Riêng Griseofulvin và Terbinafine vẫn dùng được cho trẻ trên 4 tuổi. Ngoài ra, cần chú ý đến chức năng gan khi sử dụng thuốc.

• Khử nấm vật dụng cá nhân

Khi bị hắc lào, các vi nấm có thể tồn tại trong quần áo và vật dụng cá nhân của người bệnh. Nếu chỉ dùng thuốc mà không khử các vi nấm, người bệnh sẽ dễ mắc bệnh trở lại khi tiếp tục sử dụng các vật dụng cá nhân nhiễm nấm.

Cách khử nấm: luộc quần áo, khăn tắm, chăn màn với nước sôi rồi giặt sạch lại. Sau khi giặt, lộn trái quần áo lại rồi phơi khô dưới nắng.

Phòng ngừa bệnh hắc lào?

Bệnh hắc lào không khó điều trị và có thể trị khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên bệnh sẽ dễ tái phát nếu chúng ta không loại bỏ các yếu tố thuận lợi. Để hạn chế bệnh tái phát và phòng tránh lây nhiễm, mọi người nên:

• Mặc áo quần rộng rãi và thoáng mát. 
• Vệ sinh cá nhân sạch sẽ mỗi ngày. Thay quần áo đã được phơi khô dưới nắng, không mặc lại quần áo ẩm ướt.
• Tránh dùng chung các đồ dùng cá nhân như khăn lau, quần áo… để hạn chế lây lan bệnh.
• Không đi chân trần ở nơi công cộng như hồ bơi, phòng tắm công cộng.
• Bảo vệ tay và chân khi làm các công việc tiếp xúc với đất và động vật.
• Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể.
• Điều trị cho tất cả mọi người khi bệnh lây lan trong tập thể để cắt đứt nguồn lây.

Hắc lào là bệnh nhiễm trùng da gây ra bởi các loại nấm khác nhau. Bệnh lý này lành tính, tuy nhiên nếu không điều trị tốt sẽ dễ bị nhiễm trùng và lây lan cho người khác. Các bạn hãy tiếp tục cùng YouMed tìm hiểu cách thức điều trị và phòng ngừa hắc lào hiệu quả nhé!