Hiểu đúng về các rối loạn liên quan đến sử dụng rượu (Phần 1)

Chúng ta thường sử dụng những từ như nghiện rượu, say rượu để nói tới những người uống nhiều rượu hay bê tha. Tuy nhiên, liệu rằng chúng ta đã hiểu rõ như thế nào là nghiện rượu, như thế nào là tình trạng say rượu hay chưa? Thuật ngữ đúng trong y khoa của các tình trạng này là gì?

1. Thế nào là nghiện rượu?

Nghiện rượu là khái niệm được đông đảo mọi người sử dụng, tuy nhiên thuật ngữ chính xác trong y khoa gọi tình trạng này là rối loạn sử dụng rượu. Đây là một kiểu hình sử dụng rượu liên quan đến các vấn đề kiểm soát việc uống rượu của bạn. Bạn bị bận tâm quá nhiều với rượu và vẫn tiếp tục sử dụng rượu ngay cả khi nó gây ra vấn đề về nghiêm trọng về sức khỏe. Bạn phải uống nhiều hơn để có được tác dụng tương tự hoặc có triệu chứng cai khi bạn giảm nhanh hoặc ngừng uống.

Nếu việc uống rượu dẫn đến suy giảm đáng kể về cuộc sống của bạn thì có khả năng bạn đã bị rối loạn sử dụng rượu. Nó có thể từ nhẹ đến nặng. Tuy nhiên, ngay cả một rối loạn nhẹ cũng có thể leo thang và dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng. Vì vậy, việc điều trị sớm là rất quan trọng.

Rượu bia có thể xem là một trong những nguyên nhân gây nên nhiều bệnh lý nguy hiểm. Tìm hiểu rõ hơn: Rượu bia và những tác hại (Phần 1)

2. Triệu chứng của rối loạn sử dụng rượu là gì?

Rối loạn sử dụng rượu có thể có các mức độ nhẹ, trung bình hoặc nặng, dựa trên số triệu chứng bạn gặp phải. Tình trạng này được xác định khi có ít nhất 2 trong các triệu chứng dưới đây và kéo dài trên 12 tháng. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm:

• Không thể giới hạn lượng rượu bạn uống. Bạn có thể uống rất nhiều mà không cảm thấy có vấn đề gì.
• Bạn nỗ lực cắt giảm số lượng rượu mình uống nhưng không thành công.
• Dành nhiều thời gian để uống rượu và mất nhiều thời gian để phục hồi (hay có thể nói đơn giản là tỉnh rượu) sau khi sử dụng rượu.
• Hay có cảm giác thèm uống rượu.
• Không thực hiện nhiệm vụ chính tại nơi làm việc, trường học hoặc nhà do sử dụng rượu nhiều lần.
• Tiếp tục uống rượu mặc dù bạn biết rằng nó gây ra các vấn đề về sức khỏe thể chất hoặc tinh thần.
• Sử dụng rượu trong các tình huống không an toàn, chẳng hạn như khi lái xe hoặc bơi lội.
• Phát triển khả năng dung nạp rượu, vì vậy bạn cần nhiều hơn để cảm nhận tác dụng của nó. hay mọi người thường dùng từ uống “lên đô”. Bạn cần một lượng rượu nhiều hơn, mạnh hơn mới có thể say thay vì trước đó bạn chỉ sử dụng một lượng nhỏ đã say rồi.
• Xuất hiện các triệu chứng cai chẳng hạn như buồn nôn, đổ mồ hôi và run rẩy khi bạn không uống rượu.

3. Thế nào là say rượu?

Tương tự như nghiện rượu, cụm từ say rượu cũng được dùng rất phổ biến, tuy nhiên trong y khoa gọi tình trạng này là nhiễm độc rượu. Nói đến đây chắc bạn đã phần nào hiểu được những triệu chứng chúng ta biểu hiện khi say là do tác động độc tính của rượu lên não.

Khi bạn sử dụng rượu khoảng vài phút đến một tiếng thì nồng độ rượu bắt đầu tăng trong máu. Bạn sẽ xuất hiện các triệu chứng thay đổi về hành vi hay tâm lý tùy mức độ nặng nhẹ như: cảm thấy hưng phấn và có những hành vi tình dục không thích hợp, có thể trở nên kích động không kiểm soát được các hành động của bản thân. Cảm xúc của bạn thay đổi thất thường, có thể khóc cười không phù hợp. Bạn có những phán đoán sai lầm về các sự vật, hiện tượng xung quanh như nhận nhầm người, không định hướng được không gian, thời gian.

Ngoài những triệu chứng về hành vi và tâm lý như trên, rượu còn tác động lên các vùng não phối hợp động tác hay thăng bằng gây ra các triệu chứng như: đi loạng choạng, nhìn đôi, mất phối hợp động tác, thực hiện các động tác không chính xác. Ngoài ra, bạn còn có thể bị nói lớ, mất tập trung chú ý, thậm chí có thể là quên ngắn hạn.

Một số tình trạng hạ huyết áp hay tim đập nhanh lên là do rượu làm giãn mạch máu của bạn. Hoặc sau khi bạn đi tiểu làm giảm thể tích nước trong cơ thể đột ngột gây ra. Nồng độ rượu tiếp tục tăng cao thì bạn có thể rơi vào giấc ngủ nhanh chóng. Nặng nề nhất là có thể trở nên lú lẫn, rơi vào hôn mê, suy hô hấp và có thể dẫn đến tử vong.

4. Đối với nhiễm độc rượu, khi nào cần phải tới bệnh viện gấp?

Những tình huống sau đây bắt buộc phải tới bệnh viên ngay lập tức:

• Ngưng thở hoặc dừng thở 10 giây trở lên.
• Thở rất chậm (dưới 8 nhịp thở trên 1 phút).
• Da chuyển sang màu xanh tái hoặc trở nên nhợt nhạt, sờ vào tay chân thấy lanh.
• Lên cơn co giật.
• Bất tỉnh và không thể tỉnh dậy được.
• Nôn liên tục không ngừng.
• Người bệnh có vẻ mệt mỏi nhiều sau uống rượu.

Đối với những trường hợp không nằm trong các tình huống cấp cứu trên, việc chúng ta nên làm là sắp xếp môi trường xung quanh an toàn, thường xuyên kiểm tra nhịp thở, mạch hay các dấu hiệu sinh tồn khác. Đặt người bệnh nằm nghiêng để tránh hít sặc khi nôn ói, giữ ấm cơ thể cho người bệnh.

Xem thêm: Cách bấm huyệt chữa say rượu tại nhà cực hiệu quả

5. “Lên đô” là gì?

Cụm từ này thường được dùng với nghĩa tán thưởng khi một người uống rất nhiều rượu nhưng không hề có biểu hiện say. Thực chất trong y khoa, tình trạng uống rượu “ lên đô” gọi là sự dung nạp rượu.

Điều này có nghĩa là, ban đầu với chỉ 1 lượng rượu nhỏ, bạn đã có thể dễ dàng xuất hiện các triệu chứng của nhiễm độc rượu. Tuy nhiên, với việc sử dụng rượu nhiều lần, bạn tập cho cơ thể một thói quen sử dụng rượu. Dần dần cơ thể sẽ thích nghi với việc này. Do đó, với cùng 1 lượng rượu ban đầu, bạn sẽ chẳng có dấu hiệu nào, từ đó dẫn tới việc sử dụng tăng liều lượng lên dần dần. Điều này lại gây ra một chuỗi hậu quả là các rối loạn khác.

Trên đây là một số thông tin cơ bản giúp bạn nhận diện các tình trạng thường gặp liên quan quan đến rối loạn rượu. Ở bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu các rối loạn nặng nề hơn do rượu gây ra và cách nhận biết chúng như thế nào nhé: Hiểu đúng về các rối loạn liên quan đến sử dụng rượu (Phần 2)