Hiểu đúng về các rối loạn liên quan đến sử dụng rượu (Phần 2)

Ở bài trước, chúng ta đã tìm hiểu thế nào là nghiện rượu, thế nào là say rượu, biết được các mô tả lâm sàng của những tình trạng này và nhận diện khi nào cần phải đi cấp cứu. Bài viết hôm nay sẽ nói về các tình trạng nặng nề hơn của việc sử dụng rượu quá mức. Chắc chắn khi gặp những tình trạng này, bạn phải đi gặp bác sĩ ngay. Chúng ta cùng tiếp tục tìm hiểu nhé!

1. Hội chứng cai rượu là gì?

Khi bạn sử dụng rượu một thời gian dài với lượng lớn, cơ thể dần sẽ quen với việc ngày nào, giờ nào cũng có rượu. Tương tự như việc ngày nào bạn cũng phải cung cấp thức ăn để nuôi cơ thể. Cơ thể đã quen có rượu và bạn cũng phải “cung cấp” rượu thường xuyên. Việc dừng đột ngột ngột hay giảm liều lượng rượu vốn dĩ đã dùng lâu dài sẽ gây nên hội chứng cai rượu.

Biểu hiện của hội chứng cai có thể bao gồm:

Tăng hoạt hệ thần kinh tự chủ như: lo lắng, kích thích, đổ mồ hôi, đỏ bừng mặt, giãn đồng tử, nhịp tim nhanh và tăng huyết áp nhẹ. Bệnh nhân có hội chứng cai rượu thường tăng cảnh giác, có thể dễ dàng giật mình.

Run tay.

Mất ngủ.

Nôn hoặc buồn nôn.

Xuất hiện các tình trạng rối loạn tri giác như:

• Ảo thị (nhìn vật này nhưng nhầm thành vật khác, ví dụ nhìn sợi dây thừng có thể thành con rắn).
• Ảo thanh (nghe những âm thanh bên tai mặc dù không có nguồn phát ra âm thanh đó. Ví dụ như nghe thấy tiếng người nói khi ngồi một mình, những âm thanh thô sơ như tiếng nước chảy, tiếng máy chạy…).
• Ảo khứu (ngửi thấy các mùi lạ mặc dù không có nguồn phát ra mùi này).
• Ảo xúc (như cảm giác da như đang bị kiến bò…).

Bứt rứt.

Tăng lo âu.

Xuất hiện các cơn co cứng – co giật toàn thể. Đây là tình trạng nguy hiểm, gây rất nhiều khó khăn cho bác sĩ điều trị.

Bắt buộc phải đưa bệnh nhân nhập viện nếu xuất hiện hội chứng cai. Đây thật sự là một tình trạng nguy hiểm, có thể diễn tiến tới sảng và thậm chí gây tử vong. Rất nhiều bệnh nhân khi thấy xuất hiện hội chứng cai đã sử dụng tăng lượng rượu nhằm bù rượu cho cơ thể đang “đói khát” rượu của họ. Tuy nhiên, việc này vô cùng nguy hiểm. Sử dụng một lượng rượu lớn làm gia tăng tăng độc tính của rượu trên cơ thể. Có thể tạm thời người bệnh sẽ qua trạng thái bứt rứt. Tuy nhiên, sau đó triệu chứng cai sẽ quay trở lại và dữ dội hơn trước.

Xem thêm: Hiểu đúng về các rối loạn liên quan đến sử dụng rượu.

2. Sảng rượu

Như đã nói ở trên, khi bệnh nhân được xác định có hội chứng cai rượu nên được theo dõi cẩn thận để ngăn ngừa tiến triển thành sảng rượu. Đây là dạng nặng nhất của hội chứng cai. Sảng rượu là một tình trạng cấp cứu y khoa, có tỉ lệ mắc bệnh và tử vong đáng kể.

Ngoài những tình trạng kể trên của hội chứng cai, ở sảng rượu, ý thức của bệnh nhân bắt đầu lơ mơ, không tỉnh táo, u ám. Tình trạng run tăng hơn so với hội chứng cai. Tình trạng rối loạn tri giác (ảo thị, ảo thanh, ảo khứu..) cũng trở nên nặng nề hơn. Thậm chí, bệnh nhân có thể phát triển hoang tưởng (ví dụ tưởng người khác muốn giết hại mình) và từ đó dẫn tới các hành vi la hét, kích động.

Để điều trị hiệu quả nhất, từ khi bệnh nhân xuất hiện hội chứng cai, các bác sĩ sẽ luôn luôn đề phòng để tránh dẫn đến tình trạng sảng. Nếu người thân của bạn xuất hiện chỉ 1 – 2 các triệu chứng trong hội chứng cai (mặc dù nhẹ), bạn cũng nên đưa bệnh nhân tới bệnh viện sớm nhất để được đánh giá và điều trị. Diễn tiến từ hội chứng cai sang sảng rượu là rất khó lường.

3. Các rối loạn trí nhớ do rượu gây ra

Nguyên nhân của tình trạng này là do thiếu vitamin B1 (Thiamin) do quá trình sử dụng rượu lâu năm, làm cơ thể kém hấp thu chất này. Đây là một yếu tố quan trọng trong dẫn truyền thân kinh. Sự thiếu hụt chất này gây ra các vấn đề về trí nhớ.

Hội chứng Wernicke-Korsakoff. Hội chứng này gồm 2 tình trạng do rượu là bệnh não do Wemicke (một tập hợp các triệu chứng cấp tính) và hội chứng Korsakoff (một tình trạng mãn tính). Nếu bệnh não của Wemicke có thể hết hoàn toàn khi điều trị thì chỉ có khoảng 20%  bệnh nhân mắc hội chứng Korsakoff phục hồi. Biểu hiện của bệnh não Wemicke là:

• Thất điều (đi đứng loạng choạng, không vững).
• Hạ thân nhiệt.
• Hạ huyết áp.
• Lú lẫn, hôn mê.
• Liệt các dây thần kinh vận động mắt: nhìn mờ, nhìn đôi, rung giật nhãn cầu…
• Rối loạn trí nhớ ngắn hạn.

Xem thêm: Cách bấm huyệt chữa say rượu tại nhà cực hiệu quả

Nếu bệnh não Wemicke không được điều trị hiệu quả sẽ dẫn đến hội chứng Korsakoff. Tình trạng này không hồi phục và gây ra các rối loạn trí nhớ lâu dài trên người bệnh. Do đó, nhận diện sớm bệnh não Wernicke và điều trị đúng là cực kỳ quan trọng.

Thông qua bài viết, hy vọng bạn đọc đã hiểu rõ về rối loạn rượu. Việc lạm dụng rượu bia là hoàn toàn không tốt cho sức khỏe. Bạn nên dùng rượu bia ở mức độ vừa phải và duy trì lối sống lành mạnh nhé.