Uống rượu khi mang thai ảnh hưởng như thế nào đến thai nhi và sự phát triển của trẻ nhỏ?

Hầu như mọi người đều biết rằng việc người mẹ uống rượu khi mang thai là có ảnh hưởng đến thai nhi. Tuy nhiên, không nhiều người hiểu rõ về sự ảnh hưởng của rượu đối với sự phát triển của trẻ khi còn đang trong bụng mẹ. Việc sử dụng rượu trong khi mang thai có thể gây ra những khiếm khuyết nặng nề.

Tổng quan

Khi đứa trẻ trong bụng mẹ tiếp xúc với rượu, cơ thể của nó sẽ bị tổn hại. Các tổn thương này sẽ gây nên những rối loạn trong quá trình phát triển và hoàn thiện của trẻ. Những tổn thương này tập hợp lại được gọi là rối loạn phát triển của thai nhi do rượu.

Biểu hiện của những thương tổn này rất đa dạng. Đứa trẻ có thể chỉ bị một vài khiếm khuyết nhỏ, nhưng cũng có thể tổn thương não và xuất hiện nhiều dị tật nghiêm trọng khác. Hơn nữa, các khiếm khuyết này là không thể hồi phục.

Các khiếm khuyết của thai nhi do rượu gây ra là gì?

Mức độ của các khiếm khuyết này rất thay đổi. Một số trẻ có biểu hiện những khuyết tật rất nặng nề. Các dấu hiệu của những khiếm khuyết này sẽ thể hiện qua một số triệu chứng. Đồng thời, rượu gây ra tổn hại về cả cơ thể, tư duy lẫn nhận thức của đứa trẻ sau này.

Dưới đây là một số dạng tổn thương mà rượu gây ra cho thai nhi.

Những khiếm khuyết cơ thể

• Dị dạng các chi tiết trên khuôn mặt. Có thể gặp như mắt nhỏ, môi trên rất mỏng, mũi ngắn, hếch, mất rãnh ở giữa môi và mũi (nhân trung).
• Biến dạng các khớp, chi và các ngón tay.
• Thai nhỏ, suy dinh dưỡng. Tình trạng này có thể xuất hiện cả khi trẻ đang còn trong bụng mẹ hay sau khi ra đời.
• Khiếm khuyết về thị lực và thính lực. Ảnh hưởng đến khả năng nghe, nhìn của trẻ.
• Vòng đầu nhỏ, não nhỏ.
• Khiếm khuyết ở tim, thận và xương. Nhiều trẻ sinh ra với bệnh tim bẩm sinh do ảnh hưởng của rượu.

Các vấn đề về não và hệ thần kinh

• Gặp vấn đề trong việc phối hợp động tác và giữ thăng bằng.
• Khiếm khuyết về tư duy, học tập và làm việc.
• Trí nhớ kém.
• Khó tập trung và xử lý thông tin.
• Gặp khó khăn trong suy nghĩ và giải quyết vấn đề.
• Khó khăn trong việc nhận ra hậu quả của các sự việc.
• Khả năng nhận định kém.
• Dễ lo lắng và tăng động.
• Thay đổi cảm xúc nhanh chóng.

Các vấn đề về hành vi

• Gặp khó khăn trong học tập.
• Khó khăn trong làm quen với mọi người, khó kết bạn.
• Kỹ năng xã hội kém.
• Không thể nhanh chóng thích nghi khi thay đổi môi trường, công việc.
• Gặp vấn đề trong kiểm soát sự nóng giận.
• Ý thức về thời gian kém.
• Không đủ kiên trì để hoàn thành công việc.
• Khả năng lập kế hoạch kém, không thể làm việc theo mục tiêu.

Khi nào thì bạn nên đi khám bác sĩ?

Khi bạn có thai, bạn nên ngừng sử dụng rượu ngay lập tức. Nếu bạn gặp vấn đề trong chuyện này, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ các bác sĩ. Bạn có thể đến gặp bác sĩ nhi khoa, sản khoa, bác sĩ tâm thần hay bác sĩ gia đình đều được.

Nếu bạn nhận ra mình có uống rượu trong thai kỳ, hãy nói với bác sĩ ngay. Bạn nên đi khám thai hoặc đưa con bạn đi khám để bác sĩ đánh giá đứa trẻ. Việc phát hiện sớm các bất thường sẽ đem lại hiệu quả điều trị tốt hơn. Đừng để đến khi các rối loạn xuất hiện mới đưa con bạn đi khám.

Nếu bạn nhận con nuôi, và không biết liệu người mẹ ruột của đứa trẻ có uống rượu hay không, bạn cũng nên đưa đứa trẻ đi khám và theo dõi. Đôi khi những đứa trẻ này chỉ xuất hiện các vấn đề khi chúng lớn lên như khi đi học, do đó, việc phát hiện sớm các khiếm khuyết sẽ rất có lợi có tương lai của chúng sau này.

Xem thêm bài viết: Hiểu đúng về Hội chứng Rượu bào thai

Vì sao rượu lại gây ra những khiếm khuyết cho thai nhi?

Nếu bạn uống rượu khi đang mang thai, rượu có thể ảnh hưởng thai nhi bằng cách:

• Rượu sẽ đi vào dòng máu bạn và tới thai nhi qua nhau thai.
• Rượu sẽ tích tụ trong cơ thể thai nhi nhiều hơn trong cơ thể bạn. Điều này là do rượu chuyển hóa trong có thể thai nhi chậm hơn người trưởng thành.
• Rượu gây ảnh hưởng lên quá trình vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng trong cơ thể thai nhi.
• Khi đó, đứa trẻ sẽ bị rượu làm tổn hại các mô, cơ quan đang hình thành. Các cơ quan bị tổn hại này sẽ tạo thành những khiếm khuyết. Rượu còn gây ra tổn thương không hồi phục cho não bộ.

Lượng rượu bạn sử dụng càng nhiều thì nguy cơ của các khiếm khuyết này càng cao. Tuy nhiên, một lượng rượu dù là nhỏ nhất cũng có thể gây tổn hại. Trong ba tháng đầu thai kỳ, tim và các cơ quan quan trọng khác của đứa trẻ sẽ hình thành. Trong thời điểm này, nếu bạn sử dụng rượu, thì khả năng khuyết tại các cơ quan này là rất cao.

Vì những lý do kể trên, hãy cực kỳ cẩn trọng khi mang thai. Bạn có thể lỡ sử dụng rượu vào những tuần đầu tiên của thai kỳ, khi mà bạn còn chưa biết mình có thai. Do đó, bạn không nên sử dụng rượu trong cả ba trường hợp sau đây:

• Khi bạn đang mang thai.
• Khi bạn nghĩ mình có thể mang thai.
• Trường hợp bạn đang cố gắng có thai.

Biến chứng của trình trạng này là gì?

Ngoài những rối loạn kể trên, các vấn đề sau có thể xuất hiện trong quá trình đứa trẻ lớn lên. Chúng có thể được gọi là dị tật thứ cấp.

• Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).
• Tính cách hung hăng, không phù hợp với môi trường xã hội. Hay vi phạm pháp luật.
• Rối loạn sử dụng chất gây nghiện như rượu, ma túy.
• Các bệnh lý về tâm thần, như trầm cảm, lo âu và rối loạn ăn uống.
• Khó khăn trong học tập, làm việc
• Khó khăn trong việc tự lập và tự chu cấp cho bản thân.
• Rối loạn về hành vi tình dục.
• Tự tử hay có hành vi giết người.

Làm sao để tránh khỏi các rối loạn do rượu?

Cách để chắc chắn phòng ngừa được các rối loạn này là người mẹ tuyệt đối không được uống rượu khi đang mang thai. Dưới đây là một số hướng dẫn đáng lưu ý:

• Đừng uống rượu khi bạn đang cố gắng mang thai. Nếu bạn có đang uống rượu, hay ngưng uống rượu ngay lập tức khi biết mình có thai.
• Tiếp tục tránh tiếp xúc với rượu bia khi bạn đang mang thai. Hạn chế những dịp khiến bạn có cơ hội dùng rượu bia.
• Bạn có thể cân nhắc tránh dùng rượu khi bạn đang trong thời khi sinh đẻ. Đặc biệt là khi bạn không dùng các biện pháp tránh thai.
• Nếu bạn gặp vấn đề như nghiện rượu, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ ngay khi có thể. Đặc biệt là khi bạn phát hiện mình đang mang thai, một chuyên gia có thể cho bạn những lời khuyên phù hợp.

Làm thế nào để chẩn đoán rối loạn phát triển do rượu?

Việc chẩn đoán các rối loạn này cần sự đánh giá toàn thể của các bác sĩ chuyên khoa. Việc chẩn đoán sớm sẽ mang lại lợi ích cho sự phát triển sau này của đứa trẻ.

Để chẩn đoán, các bác sĩ cần:

• Trao đổi về vấn đề sử dụng rượu của thai phụ. Người mẹ cần cung cấp thời điểm cũng như lượng rượu đã dùng trong thai kỳ. Điều này giúp bác sĩ đánh giá nguy cơ của các dị tật do rượu. Các bác sĩ cũng sẽ đánh giá sức khỏe của bà mẹ và đứa trẻ trong suốt thai kỳ.
• Phát hiện và theo dõi các dấu hiệu của các dị tật. Việc theo dõi sẽ diễn ra trong suốt thai kỳ, sau khi sinh và những năm sau đó khi đứa trẻ lớn lên. Việc theo dõi này giúp phát hiện các dị tật về cả thể chất và não bộ của đứa trẻ.

Ngoài ra các bác sĩ còn có thể khám và xem xét các vấn đề về mặt nhận thức, sức khỏe, hành vi và tương tác xã hội của đứa trẻ.

Có một điểm đáng lưu ý, đó là các dị tật do rối loạn phát triển do rượu cũng có thể gặp do các nguyên nhân khác. Khi đó, sẽ cần sự giúp đỡ của các bác sĩ chuyên khoa như nhi khoa, thần kinh. Các bác sĩ sẽ xác định vấn đề của đứa trẻ là do nguyên nhân gì và đưa ra lời khuyên thích hợp.

Phổ các rối loạn phát triển ở thai nhi do rượu

Dưới đây là các rối loạn có thể gặp:

• Rối loạn phát triển hệ thần kinh do rượu. Các rối loạn về mặt tư duy nhận thức và hành vi gây ra do rượu.
• Khiếm khuyết bẩm sinh do rượu. Các dị tật trên cơ thể cho ảnh hưởng của rượu.
• Hội chứng thai nhi do rượu. Đây là trường hợp nặng, xuất hiện cả các rối loạn phát triển thần kinh và các dị tật do rượu.
• Hội chứng thai nhi do rượu bán phần. Trường hợp này chỉ có một vài các triệu chứng do ảnh hưởng của rượu.
• Rối loạn hành vi tâm thần kinh do tiếp xúc với rượu trước sinh. Các rối loạn về sức khỏe tâm thần, trí nhớ, kiểm soát cơn nóng giận, giao tiếp và các kỹ năng xã hội khác xuất hiện sau này do việc tiếp xúc với rượu trong thời kỳ bào thai.

Khi một đứa trẻ được chẩn đoán với các rối loạn liên quan đến rượu trên, bà mẹ và gia đình nên đưa các anh chị em của đứa trẻ đến để khám và tầm soát các bất thường tương tự.

Tìm hiểu thêm về: Rối loạn khiếm khuyết cơ thể

Điều trị các rối loạn này như thế nào?

Hiện tại, không có điều trị nào đặc hiệu cho hội chứng thai nhi do rượu. Các khiếm khuyết về cơ thể và tâm thần kinh có thể tồn tại suốt đời. Tuy nhiên, một vài can thiệp sớm có thể giúp hạn chế sự ảnh hưởng của những khiếm khuyết này lên đời sống của đứa trẻ.

Các can thiệp này có thể bao gồm:

• Một đội hình chăm sóc và theo dõi với giáo viên, nhà trị liệu tâm lý, bác sĩ tâm thần hay vật lý trị liệu.
• Hỗ trợ về đi lại, phát âm, giao tiếp và các kỹ năng xã hội.
• Các hỗ trợ ở trường học và xã hội.
• Thuốc cần để điều trị các triệu chứng.
• Các chuyên viên sức khỏe với nhiều lĩnh vực khác nhau, tùy vào vấn đề mà đứa trẻ gặp phải.

Điều trị vấn đề về việc sử dụng rượu của người mẹ.

Nếu người mẹ có vấn đề với rượu bia, bà cần được giúp đỡ để có thể chăm sóc con cái tốt hơn. Hãy tìm kiếm các chuyên gia, bác sĩ để được hỗ trợ.

Tạm kết

Việc uống rượu khi mang thai có thể gây ra nhiều tổn hại cho đứa trẻ. Nếu được, hay tuyệt đối không sử dụng đồ uống có cồn khi đang thai. Việc mang thai và làm mẹ vốn là một công việc khó khăn, nhưng đây cũng chính là thiên chức cao quý của người phụ nữ.

Bạn nên lưu lại những thông tin YouMed vừa cung cấp để có thể cho con bạn một nền tảng khỏe mạnh, về cả thể chất lẫn tinh thần. Khi cần, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia, các bác sĩ để được hỗ trợ càng sớm càng tốt. Chúc bạn thật nhiều sức khỏe.