YouMed

Tinh dầu Bạc hà và những sự thật có thể bạn chưa biết

bác sĩ nguyễn thị huyền
Tác giả: Bác sĩ Nguyễn Thị Huyền
Chuyên khoa: Y học cổ truyền

Tinh dầu bạc hà có nguồn gốc từ cây bạc hà. Mọi người đã sử dụng tinh dầu bạc hà trong nhiều thế kỷ để điều trị nhiều bệnh, bao gồm các bệnh về tiêu hóa, cảm lạnh và đau đầu. Liệu thật sự chúng ta đã hiểu rõ về tinh dầu bạc hà và dùng đúng? Sau đây mời mọi người cùng tìm hiểu một vài thông tin dưới đây về tinh dầu bạc hà cùng Bác sĩ Y học cổ truyền Nguyễn Thị Huyền.

Tinh dầu bạc hà là gì?

Dầu bạc hà có sẵn ở một số dạng, bao gồm:

  • Tinh dầu bạc hà nguyên chất
  • Chiết xuất bạc hà cô đặc
  • Viên nhộng bao tan trong ruột ít cô đặc hơn nhiều
  • Loại có chứa một lượng nhỏ tinh dầu bạc hà trong lớp áo phủ.
tinh dầu bạc hà
Tinh dầu bạc hà

Một số người sử dụng tinh dầu bạc hà trong liệu pháp hương thơm. Thoa tinh dầu bạc hà đã pha loãng lên da hoặc hít thông qua đèn xông tinh dầu. Các nhà sản xuất thực phẩm và đồ uống cũng sử dụng một lượng rất nhỏ chiết xuất bạc hà để tăng thêm hương vị cho sản phẩm.1

Bào chế

Kỹ thuật điều chế tinh dầu bạc hà:

Cách cất

Dùng phương pháp cất kéo bằng hơi nước. Nguyên liệu gồm có:

– Dược liệu chứa chất thơm dễ bay hơi, ở dạng tươi.

– Dụng cụ cất kéo bằng hơi nước: bộ phận tạo hơi nước, bộ phận chứa dược liệu, bộ phận ngưng tụ.

Tách riêng tinh dầu

Tinh dầu không hòa tan trong nước nên sau khi cất xong, chất lỏng trong bình hứng tách thành hai lớp. Ta tách tinh dầu ra bằng các bình gạn đặc biệt. Để tách hết nước lẫn trong tinh dầu, dùng Natri sulfat khan để hút nước.2

Thành phần hoá học

Tinh dầu bạc hà phải chứa ít nhất 55,0 % menthol toàn phần. Cộng thêm phải từ 3,0 % đến 9.0 % menthol este hóa, biểu thị bằng menthyl acetat.3

Tác dụng dược lý

Dưới đây là những lợi ích của dầu bạc hà có bằng chứng khoa học mạnh mẽ nhất đằng sau chúng:

Giảm các triệu chứng hội chứng ruột kích thích

Hầu hết các nghiên cứu về tinh dầu bạc hà đã xem xét tác động của nó đối với các tình trạng tiêu hóa, đặc biệt là hội chứng ruột kích thích (IBS).

Theo NCCIH (Trung tâm y tế tổng hợp và bổ sung quốc gia Hoa Kỳ), có một số bằng chứng cho thấy viên nhộng tinh dầu bạc hà pha loãng tan trong ruột có thể làm giảm các triệu chứng của IBS.

IBS là một tình trạng tiêu hóa mãn tính gây đau bụng và thường xuyên bị tiêu chảy, táo bón hoặc cả hai. Một đánh giá toàn diện về các nghiên cứu trong hơn 50 năm; cho thấy rằng viên nhộng bạc hà tan trong ruột là một lựa chọn điều trị an toàn và hiệu quả cho cơn đau IBS.

Các nhà nghiên cứu tin rằng tinh dầu bạc hà, một thành phần của dầu bạc hà, có thể làm giảm co thắt bụng bằng cách ngăn chặn sự di chuyển của canxi qua màng ruột.

Giảm chứng khó tiêu

Một bài báo đánh giá trên tạp chí Alimentary Pharmacology and TherapeuticsTrusted Source cho thấy rằng sự kết hợp giữa viên nhộng dầu bạc hà tan trong ruột và dầu thì là có thể làm giảm chứng khó tiêu ở người lớn khi so sánh với giả dược.

Tuy nhiên, điều đáng chú ý là tinh dầu bạc hà cũng có thể gây ra chứng ợ nóng và trào ngược axit. Tốt nhất là bạn nên thảo luận về chứng khó tiêu dai dẳng với chuyên gia chăm sóc sức khỏe.

Tinh dầu từ cây này có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe
Tinh dầu từ cây này có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe

Giảm buồn nôn

Một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên năm 2020 cho thấy; việc hít hơi dầu bạc hà qua máy phun sương; làm giảm tần suất, thời gian và mức độ nghiêm trọng của buồn nôn và nôn; ở những người hồi phục sau phẫu thuật tim.

Một nghiên cứu khác cho thấy việc hít phải tinh dầu bạc hà không có tác động đáng kể đến buồn nôn và nôn ở những người mang thai bị ốm nghén. Điều này dường như cho thấy rằng liệu pháp sử dụng loại tinh dầu này có thể hoạt động đối với một số nguyên nhân gây buồn nôn; nhưng không phải mọi nguyên nhân khác điều tác dụng tốt.

Các lợi ích có thể có khác

Một số nghiên cứu cho thấy rằng loại tinh dầu này có thể giúp ích cho những việc khác, chẳng hạn như:

1. Vi rút

Một đánh giá năm 2020 ghi nhận rằng bạc hà có hoạt tính kháng vi rút chống lại các vi rút như vi rút herpes simplex và cúm loại A.

2. Nhiễm trùng

Dầu bạc hà có khả năng kháng khuẩn chống lại một số loài vi khuẩn – bao gồm Salmonella, Escherichia coli và Staphylococcus aureus – trong các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm.

3. Ngứa mãn tính

Một nghiên cứu năm 2016 trên Trusted Source cho thấy rằng dầu bạc hà có thể giúp giảm ngứa mãn tính một cách an toàn và hiệu quả.

4. Hiệu suất thể thao

Một nghiên cứu nhỏ năm 2014 trên Trusted Source ở 30 sinh viên cho thấy rằng dầu bạc hà có thể cải thiện một số phép đo về hiệu suất thể thao, chẳng hạn như khả năng nhảy hoặc sức mạnh của lực cầm nắm.

Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu trong số này là nhỏ; hoặc chỉ chứng minh các đặc tính của bạc hà trong môi trường phòng thí nghiệm. Vì lý do này, các nhà khoa học sẽ cần phải thực hiện nhiều nghiên cứu hơn; để xác định xem liệu tinh dầu bạc hà có thể điều trị một cách an toàn; và hiệu quả các tình trạng khác ở người hay không.1

Công dụng và liều dùng

Trong dược học cổ truyền, nó có thể được sử dụng để:

  • Diệt vi trùng.
  • Làm ngừng ngứa.
  • Giảm đau.
  • Chống nôn hoặc giảm nôn mửa.
  • Giúp cơ thể loại bỏ chất nhờn.
  • Giảm co thắt cơ.
  • Giảm đầy hơi.
  • Thúc đẩy đổ mồ hôi.
  • Tăng cường lưu thông máu.

Tuy nhiên, các nhà khoa học đã không chứng minh tất cả những lợi ích này trong các nghiên cứu trên người. Một số nghiên cứu đối với tác dụng của tinh dầu này được đề cập ở phần tác dụng dược lí.

Tốt hơn hết mọi người nên gặp chuyên gia về lĩnh vực sức khỏe liệu pháp hương thơm để được hướng dẫn sử dụng đúng cách đúng liều. Tránh những trường hợp bị các tác dụng không mong muốn xảy ra.

Khi nào bạn cần đến gặp bác sĩ?

Dầu bạc hà có thể gây kích ứng da; các triệu chứng tiêu hóa và trong một số trường hợp, xảy ra phản ứng dị ứng. Nếu một người xuất hiện các triệu chứng trong khi sử dụng tinh dầu bạc hà, họ nên ngừng sử dụng ngay lập tức và nói chuyện với bác sĩ.

dị ứng da do tinh dầu bạc hà
Tinh dầu này có thể gây dị ứng da, ngứa ngáy

Bất kỳ ai có các triệu chứng dai dẳng có thể cho thấy tình trạng sức khỏe tiềm ẩn cũng nên nói chuyện với bác sĩ trước khi thử tinh dầu này. Bác sĩ sẽ có thể chẩn đoán vấn đề và xác định.

Lưu ý, kiêng kỵ

  • Tinh dầu bạc hà nguyên chất quá đậm đặc không nên uống và có thể gây độc ở liều lượng cao. Mặc dù nghiên cứu đã xem xét những lợi ích tiềm năng của việc sử dụng lượng dầu bạc hà pha loãng bên trong trong các công thức viên nhộng bao tan trong ruột; các hướng dẫn hiện hành vẫn khuyên không nên thực hiện như vậy do những rủi ro tiềm ẩn.
  • Mọi người không nên dùng tinh dầu nguyên chất bằng đường uống để điều trị chứng buồn nôn. Vui lòng luôn tham khảo ý kiến của chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi sử dụng tinh dầu bằng đường uống.
  • Đối với trẻ nhỏ, tinh dầu này có thể gây ức chế hô hấp tuần hoàn; khiến trẻ bị ngưng thở. Nên tuyệt đối hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi dùng cho trẻ nhỏ; để được hướng dẫn sử dụng đúng.

Trên đây là một vài thông tin về tinh dầu bạc hà. Mọi người có những thắc mắc cụ thể nào muốn được hiểu rõ thêm thì vui long để lại bình luận dưới bài viết. YouMed cùng bác sĩ Huyền mong rằng qua bài viết này cung cấp được thêm thông tin hữu ích cho mọi người.

Đặt khám tiện lợi cùng YouMed

+25 Bệnh viện
+700 Bác sĩ
+89 Phòng khám
Đặt khám không chờ đợi

Đặt khám
không chờ đợi

Nhắn tin với bác sĩ

Nhắn tin
với bác sĩ

Gọi video với bác sĩ

Gọi video
với bác sĩ

Mua sản phẩm y tế giá tốt

Mua sản phẩm
y tế giá tốt

Lưu trữ hồ sơ y tế

Lưu trữ
hồ sơ y tế

Đọc tin y tế chính thống

Đọc tin y tế
chính thống

Tải ứng dụng YouMed

Nguồn tham khảo / Source

Trang tin y tế YouMed chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, các tổ chức y dược, học thuật chính thống, tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ các thông tin trong bài viết của chúng tôi. Tìm hiểu về Quy trình biên tập để hiểu rõ hơn cách chúng tôi đảm bảo nội dung luôn chính xác, minh bạch và tin cậy.

  1. What are the benefits of peppermint oil?https://www.medicalnewstoday.com/articles/peppermint-oil-benefits#safety

    Ngày tham khảo: 08/08/2021

  2. PGS.TS.GVCC Nguyễn Thị Tân (2017). Chế biến dược liệu. Nhà xuất bản Đại học Huế.

  3. TINH DẦU BẠC HÀ

    https://duocdienvietnam.com/tinh-dau-bac-ha/

    Ngày tham khảo: 08/08/2021

Chia sẻ thông tin hữu ích này cho mọi người