Virus tây sông Nile nguy hiểm như thế nào?

Virus tây sông Nile là một loại virus lây truyền qua muỗi. Hầu hết những người nhiễm virus đều không có triệu chứng, kể cả triệu chứng nhẹ, chẳng hạn như sốt hoặc đau đầu nhẹ. Tuy nhiên, một số trường hợp bệnh có thể đe doạ tính mạng như viêm tuỷ sống hay viêm não. Triệu chứng nhẹ của virus tây sông Nile có thể tự hết, nhưng triệu chứng nặng cần phải điều trị tức thời. Vậy làm thế nào để điều trị và phòng ngừa? Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để có được những thông tin hữu ích nhất.

1. Triệu chứng nhiễm virus tây sông Nile là gì?

Hầu hết những người nhiễm virus thường không có triệu chứng.

Triệu chứng nhiễm trùng nhẹ

Khoảng 20% người nhiễm có triệu chứng nhẹ, bao gồm:

• Sốt
• Đau đầu
• Đau mình
• Nôn ói
• Tiêu chảy
• Mệt mỏi
• Nổi ban da

Triệu chứng nhiễm trùng nặng

Dưới 1% số người nhiễm có nhiễm trùng thần kinh nặng, bao gồm viêm não và viêm màng não.

Các triệu chứng nhiễm trùng thần kinh bao gồm:

• Sốt cao
• Đau đầu nhiều
• Cổ cứng
• Mất định hướng hoặc lú lẫn
• Ngủ gà hoặc hôn mê
• Run cơ hoặc giật cơ
• Co giật
• Liệt một phần hoặc yếu cơ

Triệu chứng của sốt tây sông Nile thường kéo dài vài ngày, nhưng triệu chứng viêm não hay viêm màng não có thể kéo dài nhiều tuần hoặc nhiều tháng. Yếu cơ có thể tồn tại vĩnh viễn.

2. Virus tây sông Nile lây truyền như thế nào?

Thông thường, virus tây sông Nile lây truyền cho người và động vật qua trung gian là muỗi. Muỗi bị nhiễm virus khi hút máu các loài chim bị nhiễm. Con người nhiễm virus thông qua tiếp xúc ngẫu nhiên với người hoặc động vật bị nhiễm.

Hầu hết các ca nhiễm xảy ra lúc thời tiết ấm, khi muỗi hoạt động nhiều. Thời kỳ ủ bệnh – thời gian từ lúc nhiễm virus đến khi có triệu chứng – kéo dài từ 2 đến 14 ngày.

Virus tây sông Nile phổ biến ở châu Phi, châu Á, châu Âu và Trung Đông.

Các con đường lây truyền khác

Trong một số trường hợp, virus tây sông Nile có thể lây truyền qua cấy ghép tạng, truyền máu. Tuy nhiên, trước khi hiến máu, người hiến sẽ được xét nghiệm tìm virus để giảm nguy cơ nhiễm trùng qua đường máu.

Một số báo cáo ghi nhận lây truyền từ mẹ sang con, cho con bú hoặc nhiễm virus trong phòng thí nghiệm. Tuy nhiên các tình trạng này thường hiếm xảy ra và chưa được kết luận.

3. Yếu tố nguy cơ nhiễm virus tây sông Nile là gì?

Nguy cơ nhiễm trùng nặng

Nguy cơ nhiễm trùng nặng là rất nhỏ – dưới 1% số ca nhiễm. Hầu hết những người có bệnh đều hồi phục hoàn toàn. Nguy cơ mắc bệnh nặng hoặc tử vong tuỳ thuộc vào các yếu tố sau:

• Tuổi. Tuổi càng cao nguy cơ bệnh nặng càng cao.
• Bệnh lý. Ung thư, đái tháo đường, tăng huyết áp và bệnh thận làm tăng nguy cơ bệnh nặng. Ghép cơ quan cũng làm tăng nguy cơ.

4. Chẩn đoán virus tây sông Nile như thế nào?

Khám lâm sàng và làm các xét nghiệm xác định virus tây sông Nile hoặc viêm não, viêm màng não do virus bao gồm:

• Xét nghiệm máu. Tìm kháng thể của virus. Kháng thể là các protein miễn dịch tấn công các thành phần ngoại lại, kể cả virus.
• Chọc dò tuỷ sống. Xét nghiệm chẩn đoán viêm màng não thường dùng nhất là phân tích dịch não tuỷ. Dịch não tuỷ sẽ cho kết quả bạch cầu tăng và có kháng thể kháng virus.
• Xét nghiệm não. Điện não đồ (EEG) hoặc MRI sọ não giúp phát hiện viêm não.

5. Điều trị virus tây sông Nile như thế nào?

Hầu hết những người nhiễm virus tự hồi phục mà không cần điều trị. Đa số các ca bệnh nặng cần phải điều trị hỗ trợ với truyền dịch và giảm đau.

Các ca bệnh nhẹ có thể dùng thuốc giảm đau để giảm đau đầu và đau cơ. Trẻ em và thiếu niên đã từng bị thuỷ đậu hoặc có triệu chứng giống cúm không nên dùng aspirin. Vì aspirin gây ra hội chứng Reye có khả năng gây tử vong ở trẻ.

Trị liệu bằng interferon

Interferon là một loại miễn dịch tế bào đang được nghiên cứu để điều trị viêm não do virus tây sông Nile. Một số nghiên cứu cho thấy người dùng interferon hồi phục tốt hơn người không dùng, nhưng cần được đánh giá thêm.

6. Phòng ngừa virus tây sông Nile bằng cách nào?

Phòng ngừa tốt nhất là tránh tiếp xúc với muỗi và loại bỏ những chỗ ao tù nước đọng, nơi muỗi sinh đẻ.

• Thông đường dẫn nước
• Xả sạch nước trong hồ hoặc nước đọng quanh nhà
• Loại bỏ những vật chứa không dùng tới có thể gây đọng nước
• Kiểm tra và sửa chữa các ô cửa sổ có nước đọng

Để giảm tiếp xúc với muỗi, cần:

• Tránh các hoạt động ngoài trời không cần thiết khi muỗi nhiều, như sáng sớm hoặc chiều tối.
• Mặc áo tay dài và quần dài khi ra ngoài trời.
• Dùng thuốc xua đuổi muỗi bôi lên da hoặc quần áo. Chú ý các khuyến cáo dùng cho trẻ em.
• Ngủ mùng.

Virus tây sông Nile lây truyền qua trung gian là muỗi. Bệnh nhiễm virus nhẹ thường tự khỏi, trong khi các triệu chứng nặng như đau đầu nhiều, cổ cứng, mất định hướng hay lú lẫn liên quan đến các tình trạng nguy cơ tử vong cao cần điều trị tích cực. Nếu bạn có các triệu chứng nặng như trên, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được khám và điều trị kịp thời.

Bác sĩ VŨ THÀNH ĐÔ