Các triệu chứng phong thấp thường gặp nhất

Bệnh phong thấp có khả năng gây ra các biến chứng không hồi phục cho khớp, làm biến dạng và mất chức năng vận động cho khớp. Phát hiện sớm các triệu chứng phong thấp là rất quan trọng. Góp phần chẩn đoán và điều trị bệnh hiệu quả. Vậy hãy cùng Youmed tìm hiểu các triệu chứng phong thấp hay gặp.

Phong thấp là bệnh gì?

Phong thấp hay còn gọi viêm khớp dạng thấp trong tây y là một bệnh tự miễn tổn thương và đau các khớp trên khắp cơ thể người bệnh. Bất kỳ khớp nào cũng có thể bị tổn thương trong bệnh phong thấp. Thường gặp nhất là tổn thương các khớp ở tay.

Đặc điểm khớp bị tổn thương và đau của triệu chứng phong thấp là khớp đối xứng hai bên. Có nghĩa là khi một vị trí khớp ở một bên bị tổn thương thì bên còn lại cũng tổn thương cùng một vị trí đó. Đây cũng là một đặc trưng của phong thấp giúp bác sĩ phân biệt với các bệnh khớp viêm khác.

Điều trị bệnh phong thấp hiệu quả nhất khi được chẩn đoán sớm. Thời điểm mà các triệu chứng bệnh phong thấp ở giai đoạn mới phát.

Triệu chứng bệnh phong thấp có đặc điểm gì?

Đặc điểm của bệnh phong thấp là bệnh mạn tính xen kẽ các đợt cấp tính. Các triệu chứng phong thấp xảy ra trong giai đoạn bùng phát hay đợt cấp. Những thời điểm còn lại, triệu chứng thuyên giảm và gần như biến mất hoàn toàn.

Triệu chứng phong thấp được chia thành 2 nhóm gồm nhóm triệu chứng tại khớp và nhóm triệu chứng toàn thân, ngoài khớp.

Triệu chứng của bệnh phong tê thấp tại khớp

Vị trí tổn thương khớp

Các vị trí khớp tổn thương sau hay gặp trong bệnh phong thấp:

• Tay: Khớp ngón gần, khớp bàn ngón, khớp cổ tay, khuỷu.
• Chân: Khớp gối, khớp cổ chân, khớp bàn ngón chân.

Số lượng khớp viêm và vị trí khớp khác nhau tùy mỗi cơ địa người bệnh. Có thể chỉ sưng viêm một vài khớp hoặc sưng viêm nhiều khớp.

Một số nghiên cứu cho thấy ở giai đoạn sớm triệu chứng phong thấp, khớp cổ tay là vị trí xuất hiện sớm với tỉ lệ 50-60% các ca bệnh. Tiếp đến là tổn thương khớp bàn ngón tay, khớp gối. Các khớp khác như khớp khuỷu, khớp vai hiếm gặp hơn trong giai đoạn sớm của phong thấp.

Ở giai đoạn toàn phát, triệu chứng phong thấp xuất hiện rầm rộ. Lúc này số lượng các khớp bị tổn thương cũng tăng lên so với giai đoạn sớm. Tỉ lệ xuất hiện các khớp viêm là:

• Khớp cổ tay 80-100%
• Khớp bàn ngón 70-85%
• Khớp khuỷu 20-50%
• Khớp vai 2,4-60%
• Khớp háng hiếm gặp

Đa phần tổn thương ở các khớp này đều là đối xứng. Tổn thương xuất hiện cùng một vị trí ở hai bên trái và phải.

Tính chất tổn thương của khớp

Tổn thương khớp trong triệu chứng phong thấp có tính chất:

• Sưng đau nóng các khớp.
• Tính chất khớp viêm đối xứng.
• Cứng khớp vào buổi sáng
• Sưng các khớp ở phần mu hơn phần lòng bàn tay
• Sưng đau gây hạn chế vận động
• Ngón tay có hình thôi, chủ yếu ngón 2,3,4

Thời gian cứng khớp vào buổi sáng ngắn hay dài phụ thuộc vào mức độ viêm và mức độ tiến triển của bệnh, có thể kéo dài từ một giờ đến nhiều giờ. Tình trạng viêm các khớp càng nặng, thời gian cứng khớp buổi sáng càng dài.

Các triệu chứng trên có thể hồi phục hoàn toàn khi can thiệp điều trị sớm.

Trong trường hợp bệnh không được kiểm soát tốt, liên tục có những đợt cấp xảy ra, các khớp có khả năng bị biến dạng.

Tình trạng biến dạng khớp do tổn thương cấu trúc, và không thể hồi phục được. Những triệu chứng do tổn thương cấu trúc bao gồm:

• Đau tăng không giảm dù đã điều trị kháng viêm tích cực.
• Bàn ngón tay dính: biến dạng tư thế bàn tay hơi co và nghiêng về phía xương trụ.
• Co rút gân cơ,bán trật khớp và lệch trục của ngón tay: Ngón tay biến dạng hình ngón tay cổ thiên nga, Boutonniere.
• Gan bàn chân tròn, ngón chân hình vuốt trụ.

Nặng nề nhất là tổn thương tại cột sống cổ, gây huỷ các xương này và có nguy cơ dẫn đến di chứng thần kinh. Tổn thương cột sống cổ xuất hiện ở giai đoạn muộn của triệu chứng phong thấp và hiếm gặp. Không có tổn thương tại các vị trí khác của cột sống.

Triệu chứng bệnh phong tê thấp toàn thân và ngoài khớp

Hạt dạng thấp

• Còn gọi là hạt dưới da.
• Các hạt nổi lên khỏi bề mặt da.
• Tính chất: hạt chắc, không di động, không gây đau, không vỡ.
• Vị trí: phía trên xương trụ gần khớp khuỷu hoặc đầu trên xương chày gần khớp gối.
• Số lượng: từ 1 hạt đến nhiều hạt

Viêm mao mạch

• Lòng bàn tay, lòng bàn chân đỏ hồng do giãn mạch.
• Hoại tử các động mạch nhỏ quanh đầu chi, quanh móng tạo hình ảnh ban xuất huyết.
• Loét các đầu ngón tay, ngón chân do thiếu máu nuôi và dinh dưỡng cung cấp đến vùng này.
• Khi có triệu chứng phong thấp này báo hiệu cho tình trạng nặng của bệnh.

Tổn thương gân cơ, dây chằng vào bao khớp

• Teo cơ quanh các khớp: các cơ liên đốt, cơ đùi, cơ cẳng chân. Do tổn thương các khớp gây sưng đau, làm giới hạn vận động của người bệnh. Dần dần sự giảm vận động làm teo các cơ.
• Viêm gân: có thể gặp triệu chứng viêm gân, thường là gân gót Achille. Đôi khi có đắt gần ngón tay gần của ngón 4,5.
• Dây chằng: tình trạng viêm ở các khớp gây co kéo hoặc dãn các dây chằng. Dây chằng dãn làm khớp trở nên lỏng lẻo.

Những biến chứng của bệnh phong thấp

Bệnh phong thấp nếu không điều trị sớm với các triệu chứng phong thấp nhiều đợt tiến triển liên tục nguy dẫn đến các biến chứng không hồi phục.

• Biến dạng các khớp: khi khớp biến dạng làm giảm chức năng hoạt động của khớp.
• Khô mắt và miệng: người bị phong thấp có khả năng bị khô miệng do phát triển hội chứng Sjogren.
• Hội chứng ống cổ tay
• Các vấn đề tim mạch: tăng nguy cơ xơ cứng, tắc động mạch, bệnh van tim, cơ tim.
• Bệnh phổi: tăng nguy cơ bị viêm, sẹo phổi.
• Thay đổi thể trạng cơ thể: tăng lượng mỡ cơ thể ngay cả ở những người có trọng lượng bình thường, không thừa cân.

Bệnh phong thấp gây ra các vấn đề khó chịu như đau nhức, hạn chế vận động, cứng khớp làm ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. Không những vậy, bệnh còn diễn tiến gây các biến chứng giảm chức năng hoạt động của tay, chân. Vì thế hãy sớm đến khám tại các trung tâm chuyên khoa ngay khi có các triệu chứng phong thấp kể trên.