Các phương pháp điều trị hội chứng Cushing hiện nay

Hiện nay có rất nhiều người mắc phải các bệnh lý tự miễn cần phải phụ thuộc vào nhóm thuốc Corticosteroids để điều trị. Tuy nhiên, việc tự ý sử dụng nhóm thuốc này trong thời gian dài có thể dẫn đến xuất hiện các biểu hiện như người mập dần, mặt tròn, rạn da, yếu cơ,… đây là một số dấu hiệu của hội chứng Cushing. Vậy điều trị hội chứng Cushing như thế nào? Hãy cùng ThS.BS Vũ Thành Đô tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Hội chứng Cushing là gì?

Hội chứng Cushing xảy ra khi cơ thể bạn tiết quá mức cortisol. Điều này cũng có thể xảy đến khi lạm dụng thuốc corticoid trong thời gian dài.

Một số triệu chứng điển hình của bệnh này như là:

• Khuôn mặt đầy đặn và tròn trịa (mặt trăng tròn).
• Xuất hiện u giữa vai (bướu trâu).
• Da dễ bầm tím.
• Vết rạn da màu tía trên bụng.
• Phân bố mỡ không đều đa phần ở bụng.
• Cơ thể mệt mỏi, suy nhược.
• Giảm khả năng và ham muốn tình dục.
• Rối loạn tâm trạng và hành vi.

Nguyên nhân của hội chứng Cushing

Nguyên nhân của hội chứng này có thể là do nội sinh hoặc ngoại sinh

• Nguyên nhân nội sinh: Cơ thể người bệnh tự sản xuất quá mức. Đa phần là do tuyến yên xuất hiện khối u lành tính.
• Nguyên nhân ngoại sinh: Hội chứng Cushing có thể phát triển do dùng thuốc Corticosteroids đường uống trong khoảng thời gian dài và hàm lượng cao.

Chẩn đoán hội chứng Cushing

Giai đoạn đầu của bệnh Cushing có thể khó nhận biết do những thay đổi trên cơ thể diễn ra chậm. Việc chẩn đoán qua nồng độ hormone ở giai đoạn này cũng chưa chính xác do nó lên xuống thất thường không ổn định.

Trước khi đưa ra các phương pháp điều trị hội chứng Cushing, bác sĩ sẽ khám sức khỏe tổng quát và đưa ra một số câu hỏi về tiền sử bệnh cũng như các thay đổi trên cơ thể gần đây của bệnh nhân. Sau đó việc kiểm tra nồng độ hormone trong cơ thể người bệnh sẽ được tiến hành bằng một trong các cách sau:

Đo lượng cortisol trong nước tiểu

Xét nghiệm này để kiểm tra liệu bệnh nhân có đang sản xuất quá mức cortisol hay không. Bệnh nhân sẽ được yêu cầu lấy nước tiểu trong 24 giờ. Sau đó, các mẫu này sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích.

Kiểm tra nước bọt

Mức độ cortisol thường tăng hoặc giảm trong suốt cả ngày, tùy vào từng thời điểm. Ở những người bình thường, nồng độ cortisol giảm đáng kể vào buổi tối. Bằng cách phân tích nồng độ cortisol từ một mẫu nước bọt nhỏ được lấy vào ban đêm, các bác sĩ có thể xem liệu nồng độ cortisol có quá cao hay không.

MRI

MRI – chụp cộng hưởng từ bác sĩ sẽ dễ dàng phát hiện những bất thường của tuyến yên thông qua hình ảnh.

Cách điều trị hội chứng Cushing

Điều trị hội chứng Cushing cần đội ngũ chuyên gia y tế giàu kinh nghiệm. Để đạt được kết quả tốt nhất, người bệnh cần lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và tuân thủ chỉ định của bác sĩ trong khi điều trị. Một số phương pháp điều trị như là:

Phẫu thuật

Cắt bỏ u tuyến yên là phương pháp điều trị đem lại kết quả lâu dài duy nhất đối với bệnh Cushing. Tỷ lệ thành công ở phương pháp này là khoảng 80% đối với các u nhỏ và 50% đối với các khối u đã xâm lấn. Hiện nay kĩ thuật nội soi xâm lấn tối thiểu đang được áp dụng rộng rãi ở các bệnh viện uy tín.

Xạ trị

Một số trường hợp, bác sĩ sẽ không thực hiện phẫu thuật cắt bỏ khối u. Xạ trị có thể có hiệu quả trong việc kiểm soát sự phát triển của các khối u. Tuy nhiên, hậu quả của nó có thể dẫn đến suy tuyến yên. Điều này sẽ xảy ra trong thời gian dài sau khi xạ trị. Bệnh nhân cần được bác sĩ nội tiết theo dõi.

Sử dụng thuốc

Đầu tiên, người bệnh hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ về việc giảm hoặc cắt bỏ các loại thuốc corticosteroid đang sử dụng. Các thuốc dùng để kiểm soát việc sản xuất quá mức cortisol tại tuyến thượng thận bao gồm: ketoconazole, mitotane, metyrapone, pasireotide,…

Thuốc được sử dụng để kiểm soát corticoid khi phẫu thuật hoặc xạ trị không có kết quả. Thuốc cũng được sử dụng trước khi phẫu thuật ở những người đã bị bệnh nặng để cải thiện triệu chứng và giảm thiểu các nguy cơ sau phẫu thuật.

Biến chứng có thể xảy ra

Nếu không điều trị, các biến chứng của hội chứng Cushing có thể bao gồm:

• Loãng xương, có thể dẫn đến gãy xương bất thường.
• Tăng huyết áp.
• Dễ bị nhiễm trùng.
• Đái tháo đường type 2
• Giảm khối lượng cơ rõ rệt.

Ngoài ra khi không điều trị, kích thước khối u ở tuyến yên lớn dần lên chèn ép các cấu trúc lân cận dẫn đến:

Mất thị lực

Khi u tuyến yên lớn phát triển lên trong khoang não, khối u có thể chèn ép vùng thị giác. Bệnh trở nên nghiêm trọng khi bệnh nhân chỉ có thể nhìn thấy những gì trực tiếp ở phía trước. Tình trạng này thường không dễ nhận thấy cho đến khi đã tiến triển nặng.

Suy giảm hormone

Điều này còn được gọi là suy tuyến yên. Các biến chứng xảy ra phụ thuộc vào từng loại hormone liên quan. Điều này dẫn đến tình trạng giảm ham muốn tình dục, vô sinh, rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ hoặc tiết sữa ở phụ nữ tiền mãn kinh.

Trên đây là các phương pháp điều trị hội chứng Cushing. Việc điều trị có kết quả tốt hay không phụ thuộc vào thời điểm người bệnh phát hiện ra các triệu chứng và lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp.