Các cách trị mụn an toàn, khoa học được bác sĩ khuyên dùng

Mụn là tình trạng da mà bất kỳ ai cũng có thể gặp phải. Tùy cơ địa, cách chăm sóc da mà mụn có thể nhẹ và tự hết hoặc trở nên nghiêm trọng. Hiện nay có rất nhiều các phương pháp điều trị mụn từ đơn giản đến phức tạp phù hợp với mức độ mụn khác nhau. Bài viết sau của Bác sĩ Nguyễn Thế Lưu sẽ chia sẻ với bạn những cách trị mụn phổ biến hiện nay.

Dấu hiệu và nguyên nhân gây mụn

4 cơ chế bệnh hình thành: sự tăng tiết tuyến bã, sự sừng hóa cổ nang lông, vai trò và hoạt động, vai trò và hoạt động của vi khuẩn P.ACNE, vai trò của quá trình viêm.

Một số nguyên nhân gây mụn thường gặp:

• Rối loạn hormone: biểu hiện mụn khi mang thai hoặc sau sinh.
• Do mỹ phẩm: Chú ý nếu Mỹ phẩm ghi “non-comedogenic” là dùng được cho da mụn vì chúng không gây mụn.
• Do thuốc: Corticosteroid – mụn đồng dạng, thường mụn viêm, không hoặc ít có nhân đầu đen.
• Do cọ sát thường xuyên:
• Do nghề nghiệp: sản phẩm có chứa dầu mỏ, than đá, mỹ phẩm độ nhờn cao…..
• Sai lầm trong chăm sóc da
• Do khí hậu thời tiết.

Các nguyên nhân này đều xoay quanh 4 cơ chế hình thành mụn

Cách trị mụn bằng thuốc

Nguyên tắc điều trị mụn bằng thuốc

Nếu tình trạng mụn của bạn không thể tự khỏi thì phải cân nhắc đến việc dùng thuốc điều trị. Nguyên tắc trị mụn khi dùng thuốc là:

• Kiểm soát tình trạng mụn bằng cách giảm tiết bã nhờn, kháng khuẩn, kháng viêm.
• Đẩy nhanh việc tái tạo da và phục hồi.
• Tránh gây ra các tổn thương da khác do mụn như sẹo mụn, thâm mụn.

Các mức độ tình trạng mụn khác nhau sẽ phù hợp với loại thuốc trị mụn khác nhau. Ngoài ra với đối tượng đặc biệt như phụ nữ có thai không thể sử dụng thuốc kê đơn trị mụn. Vì vậy tốt nhất bạn nên đi khám da liễu để được tư vấn và đưa ra phác đồ điều trị mun an toàn nhất.

Cách trị mụn bằng thuốc bôi

Thuốc bôi là cách trị mụn phổ biến nhất hiện nay. Các loại thuốc trên thị trường đều có chứa một hay nhiều hoạt chất sau:

• Retinoid là thuốc trị mụn thuộc nhóm dẫn xuất của vitamin A gồm Tretinoin, Adapalene, Tarazotene. Thuốc này có tác dụng tiêu nhân mụn và ức chế quá trình viêm, thích hợp với tình trạng mụn từ trung bình đến nặng.
• Benzoyl peroxide là thuốc có 3 tác động chính là giúp diệt vi khuẩn, chống viêm và tiêu nhân mụn. Hoạt chất này có nhiều chế phẩm như gel bôi, sữa rửa mặt hay lotion.
• Thuốc kháng sinh có thành phần tiêu diệt vi khuẩn gây mụn như Clindamycin phosphate, Erythromycin. Ngoài ra còn có thể kết hợp các kháng sinh trên với thuốc khác giúp tăng hiệu quả. Ví dụ kết hợp kháng sinh retionoid, kháng sinh với BPO hoặc cả 3 thuốc.
• Azelaic acid được sử dụng để điều trị mụn từ mức độ nhẹ đến trung bình 2 lần/ngày. Thuốc giúp chống vi khuẩn gây mụn, giảm viêm, giảm sừng hóa và giảm vết thâm sau mụn.
• Salicylic acid được sử dụng tốt nhất với loại mụn mức độ nhẹ (mụn đầu đen, đầu trắng). Thuốc này giúp tiêu nhân mụn và tẩy tế bào chết để thông thoáng lỗ chân lông. Thuốc được bào chế dạng gel, lotion, thuốc mỡ hoặc dạng nước được sử dụng 1-2 lần/ngày.

Cách trị mụn bằng thuốc uống

Trong trường hợp mụn trung bình hoặc nặng, bác sĩ sẽ kê toa các loại thuốc uống kết hợp với kem bôi kể trên để việc trị mụn nhanh chóng có hiệu quả. Bao gồm:

• Kháng sinh trị mụn dạng uống: chứa hoạt chất như Doxycycline, Minocycline, Azithromycin.
• Isotretinoin: dùng cho trường hợp mụn nặng, mụn viêm nhiều. Bác sĩ có thể kê toa thuốc chứa hoạt chất này để giảm viêm nhanh chóng. Phụ nữ có thai cần lưu ý khi sử dụng isotretinoin.
• Thuốc nội tiết (thuốc tránh thai): dùng cho phụ nữa có kèm theo tình trạng rối loạn kinh nguyệt; mụn trứng cá liên quan đến rối loạn nội tiết với biểu hiện bùng phát mụn trước chu kỳ kinh.
• Thuốc kẽm giảm tiết bã nhờn.
• Các vitamin tốt cho da như vitamin A, vitamin C, vitamin E trị mụn trứng cá.

Cách trị mụn bằng thuốc đông y

Các thuốc đông y trị mụn nhờ cải thiện tình trạng nóng trong người, giải độc từ bên trong. Thuốc đông y có ưu điểm là lành tính hơn các thuốc tây nên dùng cho nhiều đối tượng. Uống thuốc đông y mang lại tác dụng trị mụn toàn thân thay vì chỉ trị được 1 vị trí. Tuy nhiên phương pháp trị mụn này sẽ mất nhiều thời gian; cách sử dụng phức tạp vì phải sắc hoặc hãm và có mùi vị khó chịu cho một số người.

Cách trị mụn bằng phương pháp thiên nhiên

Cách trị mụn bằng thiên nhiên có đặc điểm lành tính, thích hợp cho các tình trạng mụn nhẹ. Bạn có thể tự làm mặt nạ từ các nguyên liệu sau:

• Đất sét: giảm dầu, hấp thu bã nhờn
• Nghệ: Chống viêm, kháng khuẩn
• Dầu tràm trà: Giảm mụn, Giảm viêm
• Trà xanh: Kháng khuẩn, giảm nhờn
• Húng quế: giảm mụn, chống viêm
• Chiết xuất vỏ quả lựu: kháng khuẩn
• Chiết xuất lá ổi: kháng khuẩn mạnh
• Dầu sả: kháng khuẩn mạnh
• Dầu húng quế: giảm mụn
• Dầu bạch đàn: Giảm sản xuất bã nhờn, giảm kích thước tuyến bã, dễ kích ứng da. (không nên sử dụng khi không có hướng dẫn)

Cách trị mụn bằng công nghệ

Công nghệ trị mụn hiện nay đang là xu hướng vì lợi thế đối với tình trạng mụn nghiêm trọng. Các phương pháp bạn có thể cân nhắc bao gồm:

• Peel da điều trị: thường gây đẩy nhân mụn, sau lần đầu điện trị nhân mụn được đẩy lên, làm da mòng và mới, nếu không chăm sóc kĩ thì phản tác dụng, peel cần phối hợp các sp bôi trị mụn, và biết cách phối hợp.
• Lăn kim điều trị: một phần giải thoát sự bít tắc nang lông và đưa sản phẩm trị mụn vào sâu trong da, tăng hiệu quả, cần lựa chọn kích thước và đầu kim phù hợp, kĩ thuật viên chuyên môn cao, sp đi kèm hiệu quả.
• Lấy nhân mụn và dùng sản phẩm đặc trị: trên thị trường có nhiều sp đặc trị mụn: kem, serum, huyết thanh, gel, mặt nạ nhưng chú ý một điều các sp trị mụn hết nhanh thường đi liền với tái phát cũng nhanh.
• Laser điều trị mụn: là phương pháp mới, đánh vào cơ chế chống nhiễm khuẩn, kháng viêm cho da, giảm thâm sau điều trị, tăng hiệu quả điều trị.
• Ánh sáng điều trị: nên dùng ánh sáng xanh, và có tác dụng kháng khuẩn yếu, có thể kết hợp IPL trong điều trị cho hiệu quả tương đối.

Cách trị mụn từ bên trong

Cải thiện mụn từ bên trong là cách làm an toàn, hiệu quả và đỡ tốn kém nhất. Để giảm và ngăn ngừa mụn bạn cần:

• Ăn uống khoa học: uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh, trái cây, các vitamin A, C, E
• Tập thể dục thường xuyên để giảm stress, tăng hiệu quả trao đổi chất và tăng sức đề kháng với vi khuẩn gây mụn
• Tránh sử dụng chất kích thích, rượu bia, thuốc lá

Trên đây là các cách trị mụn phổ biến được áp dụng rất nhiều hiện nay. Tùy mục đích, ngân sách và tình trạng mụn mà bạn sẽ phù hợp với các phương pháp khác nhau. Tuy nhiên các trị mụn tốt nhất là cải thiện sức khỏe từ bên trong thông qua tập thể dục và ăn uống khoa học.

Trên đây là một số kiến thức chung nhất về mụn, các bạn có thể tìm hiểu để có kiến thức điều trị cũng như đi cách trị mụn ở các cơ sở có bác sĩ chuyên khoa và giúp các bạn điều trị mụn một cách an toàn, hiệu quả và kinh tế.

Tham vấn y khoa: Nguyễn Thế Lưu

Có thể bạn quân tâm: 

• 3 lời khuyên trị thâm mụn hiệu quả từ bác sĩ
• Trị mụn bằng kem đánh răng có hiệu quả không?
• Da mụn và cách chăm sóc hiệu quả