Giọng nói thay đổi: Nguyên nhân do đâu?

Giọng nói thay đổi có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như vấn đề về dây thanh, thần kinh, thanh quản… Những rối loạn này làm thay đổi cao độ, âm lương, âm sắc của giọng nói. Đa phần là ảnh hưởng đến hoạt động của dây thanh quản. Vì giọng nói là rất quan trọng đối với mỗi người, do đó việc hiểu rõ nguyên nhân gây ra tình trạng này là vô cùng quan trọng. Sau đây, hãy cùng YouMed tìm hiểu về nguyên nhân dẫn đến giọng nói thay đổi nhé!

Giọng nói của bạn là âm thanh mà không khí tạo ra khi nó bị đẩy ra khỏi phổi và đi qua dây thanh quản. Dây thanh quản là 2 nếp gấp của mô bên trong thanh quản. Sự rung động của nó tạo nên âm thanh.

Để có thể nói chuyện bình thường, các dây thanh âm của bạn cần phải tiếp xúc với nhau nhịp nhàng bên trong thanh quản. Bất cứ điều gì cản trở chuyển động hoặc tiếp xúc của dây thanh âm đều có thể gây ra rối loạn giọng nói. Nhiều rối loạn giọng nói có thể được chữa khỏi bằng cách điều trị khi được chẩn đoán sớm.

1. Nguyên nhân làm giọng nói thay đổi

Giọng nói thay đổi có thể do nhiều yếu tố gây ra. Trong một số trường hợp, nguyên nhân không được xác định. Nguyên nhân có thể bao gồm:

1.1. Viêm thanh quản

Đó là khi dây thanh quản của bạn sưng lên. Nó làm cho giọng nói nghe bị khàn hoặc bạn có thể không nói được gì cả.

Viêm thanh quản cấp tính xảy ra đột ngột. Nó thường được gây ra bởi một loại vi-rút ở đường hô hấp trên. Bệnh thường chỉ kéo dài vài tuần. Cách điều trị là để thanh quản nghỉ ngơi và uống nhiều nước.

Viêm thanh quản mãn tính là khi tình trạng sưng tấy kéo dài. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm: ho mãn tính, sử dụng ống hít cho bệnh hen suyễn và GERD (bệnh trào ngược dạ dày thực quản). Điều trị viêm thanh quản mãn tính tùy thuộc vào nguyên nhân.

1.2. Liệt dây thanh

Các dây thanh âm có thể bị liệt hoàn toàn hoặc liệt một phần. Điều này có thể do: nhiễm vi-rút ảnh hưởng đến dây thần kinh dây thanh, chấn thương dây thần kinh khi phẫu thuật, đột quỵ hoặc ung thư. Nếu một hoặc cả hai dây thanh âm bị liệt ở vị trí gần như khép kín, bạn có thể bị khó thở. Nếu bị liệt ở một bên, bạn có thể có một giọng nói yếu và khó thở.

Tình trạng này ở một số người sẽ tốt hơn theo thời gian. Trong những trường hợp khác, tình trạng tê liệt là vĩnh viễn. Phẫu thuật và liệu pháp giọng nói có thể giúp cải thiện giọng nói.

1.3. Chứng khó thở do co thắt

Đây là một vấn đề về dây thần kinh khiến dây thanh âm bị co thắt. Nó có thể làm cho giọng nói trở nên căng thẳng, run rẩy, giật cục, khàn giọng hoặc rên rỉ. Đôi khi, giọng nói có thể nghe bình thường hoặc có khi có thể không nói được. Điều trị có thể bao gồm: liệu pháp ngôn ngữ và tiêm botulinum vào dây thanh âm.

1.4. Tăng sinh 

Trong một số trường hợp, mô thừa có thể hình thành trên dây thanh âm. Điều này ngăn các dây hoạt động bình thường. Các khối u có thể bao gồm các túi chứa đầy chất lỏng được gọi là u nang. Các khối giống mụn cơm được gọi là u nhú hoặc các nốt sần giống như mô sẹo được gọi là nốt sần. Có thể có các mảng mô bị tổn thương hoặc các vùng mô sẹo.

Ở một số người, một dải mô có thể phát triển giữa các dây thanh âm. Các khối u khác bao gồm một vùng nhỏ bị viêm mãn tính (u hạt) và mụn nước nhỏ gọi là polyp. Tăng trưởng có thể có nhiều nguyên nhân. Bao gồm bệnh tật, chấn thương, ung thư và hoạt động quá mức.

1.5. Viêm và sưng tấy

Nhiều nguyên nhân có thể gây viêm và sưng dây thanh âm. Bao gồm: phẫu thuật, bệnh hô hấp hoặc dị ứng, GERD, một số loại thuốc, tiếp xúc với một số hóa chất, hút thuốc, lạm dụng rượu và lạm dụng giọng hát.

1.6. Các vấn đề về thần kinh

Một số tình trạng sức khỏe nhất định có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh kiểm soát dây thanh âm. Chúng có thể bao gồm: bệnh đa xơ cứng, bệnh nhược cơ, bệnh Parkinson, bệnh xơ cứng teo cơ một bên (ALS) và bệnh Huntington. Phẫu thuật hoặc viêm thanh quản cũng có thể gây hại cho dây thần kinh.

1.7. Nội tiết tố

Rối loạn ảnh hưởng đến hormone tuyến giáp, hormone liên quan đến giới tính và hormone tăng trưởng có thể gây ra thay đổi giọng nói.

1.8. Lạm dụng giọng quá mức

Các dây thanh quản có thể bị căng do sử dụng quá nhiều sức căng khi nói. Điều này có thể gây ra các vấn đề ở cơ cổ họng và ảnh hưởng đến giọng nói. 

Lạm dụng giọng cũng có thể gây ra thay đổi giọng nói. Lạm dụng giọng là bất cứ điều gì làm căng hoặc gây hại cho dây thanh quản. Ví dụ như nói quá nhiều, la hét hoặc ho. 

Hút thuốc và liên tục hắng giọng cũng là hành vi lạm dụng giọng. Lạm dụng giọng có thể khiến dây thanh bị nổi hạch và polyp. Những điều này làm thay đổi cách tạo ra âm thanh của giọng nói. 

Trong một số trường hợp, dây thanh âm có thể bị đứt hoặc vỡ do lạm dụng giọng. Điều này làm cho dây chảy máu (xuất huyết). Bạn có thể bị mất giọng. Chảy máu dây thanh phải được điều trị ngay.

2. Các triệu chứng của thay đổi giọng nói là gì?

Nếu bạn bị rối loạn giọng nói, giọng nói của bạn có thể:

• Có âm thanh rung rinh.
• Âm thanh thô hoặc chói tai (khàn giọng).
• Âm thanh căng thẳng hoặc bị rè.
• Yếu ớt, thì thầm hoặc khó thở.
• Quá cao hoặc quá thấp hoặc thay đổi cao độ.
• Bạn có thể bị căng hoặc đau trong cổ họng khi nói hoặc cảm thấy như họng bị mỏi. Bạn có thể cảm thấy có khối u trong cổ họng khi nuốt. Hoặc bạn có thể cảm thấy đau khi chạm vào bên ngoài cổ họng.

3. Thay đổi giọng nói được điều trị như thế nào?

Điều trị tình trạng rối loạn giọng nói tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra nó. Điều trị có thể bao gồm:

• Thay đổi lối sống

Một số thay đổi này có thể giúp giảm hoặc ngừng các triệu chứng, bao gồm không la hét hoặc nói to. Cần nghỉ ngơi giọng thường xuyên nếu bạn nói hoặc hát nhiều. 

Các bài tập để thư giãn dây thanh quản và các cơ xung quanh chúng có thể hữu ích trong một số trường hợp. Làm ấm dây thanh âm trước khi nói trong thời gian dài. Uống chất lỏng để giữ đủ nước.

• Liệu pháp ngôn ngữ

Điều trị với các bác sĩ hoặc chuyên gia bệnh lý ngôn ngữ có thể giúp chữa một số chứng rối loạn giọng nói. Liệu pháp có thể bao gồm các bài tập và thay đổi hành vi. Ví dụ: tập luyện thời gian hít thở sâu để tạo sức mạnh cho việc sử dụng giọng nói với nhịp thở đầy đủ.

• Các loại thuốc

Một số rối loạn giọng nói có thể được điều trị bằng thuốc. Ví dụ, thuốc kháng axit có thể được sử dụng cho GERD. Hoặc liệu pháp hormone có thể được sử dụng cho các vấn đề về tuyến giáp hoặc hormone nữ.

• Thuốc tiêm

Bác sĩ có thể điều trị chứng co thắt cơ trong cổ họng bằng cách tiêm botulinum. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể tiêm chất béo hoặc chất làm đầy khác vào dây thanh. Điều này có thể giúp nắp thanh quản đóng mở tốt hơn.

>> Ngày nay, khái niệm tiêm botox hay botulinum đã trở nên thân thuộc hơn. Liệu bạn đã biết tác dụng của chất này? Đọc thêm bài viết Tiêm botox là gì?

• Phẫu thuật

Bác sĩ của bạn có thể loại bỏ một số mô phát triển. Nếu ung thư gây ra các khối u, bạn có thể cần điều trị khác. Điều trị này có thể bao gồm xạ trị.

Rối loạn giọng nói ảnh hưởng đến khả năng nói bình thường. Những rối loạn này có thể bao gồm: viêm thanh quản, dây thanh bị tê liệt và một vấn đề thần kinh khiến dây thanh bị co thắt. Các rối loạn này có thể dẫn đến tình trạng giọng nói thay đổi. Giọng nói của bạn có thể run, khàn hoặc nghe căng thẳng hoặc bị nghẹn. Bạn có thể bị đau hoặc cảm thấy có khối u trong cổ họng khi nói.

Bác sĩ có thể khuyên bạn đến gặp bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng. Tại đây, bạn có thể được làm một số xét nghiệm bao gồm cả xét nghiệm hình ảnh. Điều trị rối loạn giọng nói tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra nó. Điều trị có thể bao gồm thay đổi lối sống, liệu pháp ngôn ngữ, thuốc, tiêm và phẫu thuật.

Bác sĩ Trương Mỹ Linh