Quai bị biến chứng viêm tinh hoàn: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Viêm tinh hoàn là bệnh lý làm nhiều nam giới gặp khó khăn trong cuộc sống hằng ngày, đặc biệt căn bệnh này có thể ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình. Bởi lẽ theo thời gian, nếu bệnh không được chữa trị có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng tinh trùng. Quai bị là một bệnh dễ dẫn đến biến chứng viêm tinh hoàn. Để hiểu rõ hơn, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây của ThS.BS Trần Quốc Phong.

Tổng quan về viêm tinh hoàn

Tình trạng

Viêm tinh hoàn là tình trạng viêm ở một bên hay cả hai bên tinh hoàn. Vi khuẩn hoặc vi rút là nguyên nhân gây ra tình trạng này hoặc là nguyên nhân khác chưa được biết. Viêm tinh hoàn thường gặp nhất là do vi khuẩn tấn công. Ngoài ra, vi rút quai bị cũng có thể tiến triển gây viêm tinh hoàn.

Viêm tinh hoàn do vi khuẩn có thể liên quan với viêm mào tinh. Viêm mào tinh là tình trạng viêm ở ống cuộn (mào tinh hoàn) ở phía sau tinh hoàn, có chức năng lưu trữ và vận chuyển tinh trùng. Khi đó, nó được gọi là viêm tinh hoàn – mào tinh.

Viêm tinh hoàn gây đau và có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của người bệnh.

Quai bị biến chứng viêm tinh hoàn

Nguyên nhân

Vi khuẩn hoặc vi rút có thể là tác nhân gây viêm tinh hoàn.

Nguyên nhân phổ biến của viêm tinh hoàn do vi rút là biến chứng của quai bị. Khi xâm nhập vào cơ thể, vi rút quai bị nhân nhanh ở vùng tỵ hầu, hạch bạch huyết. Sưng tuyến nước bọt là một triệu chứng của bệnh quai bị. Sau 10 đến 15 ngày, vi rút bắt đầu lây lan đến các cơ quan khác trong đó có tinh hoàn. Điều này làm tổn thương, phù nề và xơ hóa tinh hoàn. Nếu tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến hậu quả vô sinh.

Bên cạnh đó, viêm tinh hoàn còn do nhiễm vi khuẩn. Nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng lây qua đường tình dục (bệnh lậu, chlamydia,…) cũng có thể dẫn đến viêm tinh hoàn.

Dấu hiệu

Bệnh nhân bị viêm tinh hoàn quai bị cấp tính sẽ có những biểu hiện như tinh hoàn sưng to (gấp 2 – 3 lần bình thường), đau vùng bìu, sốt cao, mệt mỏi. Nếu tình trạng cấp tính này không được chữa trị kịp thời thì nguy cơ trở thành bệnh mãn tính rất cao. Khi đó, cơn đau kéo dài lan ra các nơi xung quanh như bụng, đùi,…

Có đến 30% – 50% bệnh nhân bị teo tinh hoàn sau biến chứng viêm tinh hoàn do quai bị.¹ Tùy vào trường hợp bệnh mà bệnh nhân có thể bị teo một bên hay cả hai bên tinh hoàn. Tình trạng này gây ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng tinh trùng, làm người bệnh tăng nguy cơ vô sinh, hiếm muộn. Vì vây khi mắc quai bị, người bệnh cần nhanh chóng điều trị, tránh dẫn đến biến chứng xấu.

Điều trị quai bị biến chứng viêm tinh hoàn

Hiện nay, viêm tinh hoàn quai bị chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Do đó, việc điều trị chủ yếu tập trung kiểm soát triệu chứng. Theo dõi tiến độ điều trị cho bệnh nhân bằng các xét nghiệm nồng độ hormone và tinh dịch đồ.

Bên cạnh đó, bệnh nhân nên nghỉ ngơi, mặc quần rộng rãi trong thời gian điều trị. Kết hợp uống thuốc giảm đau, kháng viêm đầy đủ theo chỉ dẫn của bác sĩ. Trong trường hợp, bệnh tiến triển đến mức tinh hoàn mất khả năng sinh tinh, bệnh nhân có thể đến cơ sở y tế chuyên về nam khoa để được hỗ trợ.

Phòng ngừa biến chứng viêm tinh hoàn quai bị

Việc chủ động phòng ngừa biến chứng viêm tinh hoàn quai bị đặc biệt quan trọng. Bạn có thể xây dựng thói quen sinh hoạt khoa học:

• Ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ: rửa tay bằng xà phòng thường xuyên, đeo khẩu trang,… để hạn chế nguy cơ tiếp xúc với mầm bệnh.
• Giữ vệ sinh môi trường xung quanh.
• Nâng cao sức đề kháng: ăn uống đủ chất dinh dưỡng, tập luyện thể thao hằng ngày.

Đối với trẻ em, thanh thiếu niên, người trưởng thành chưa có miễn dịch cần được tiêm phòng vắc xin ngừa bệnh quai bị. Hiện nay, tại Việt Nam lưu hành rộng rãi vắc xin 3 trong 1 MMR II (Mỹ) và MMR (Ấn Độ) phòng ngừa bệnh Sởi – Quai bị – Rubella.

Trong trường hợp, bạn thấy đau và sưng ở bìu, đặc biệt cơn đau xảy ra đột ngột, hãy đến cơ sở y tế để được khám – chữa trị kịp thời.

Những biến chứng khác của viêm tinh hoàn

Hầu hết nam giới bị viêm tinh hoàn được chữa trị đều hồi phục hoàn toàn và không gây ảnh hưởng lâu dài. Viêm tinh hoàn hiếm khi gây vô sinh. Tuy nhiên, các biến chứng khác cũng có thể gặp:

• Viêm mào tinh hoàn mãn tính.
• Áp xe hoặc phồng rộp ở bìu.
• Teo tinh hoàn.
• Xơ hóa mô tinh hoàn.

Trên đây là bài viết về bệnh viêm tinh hoàn do biến chứng quai bị. Thông qua đây, bạn đọc có thể tham khảo để xây dựng phương pháp phòng ngừa bệnh hiệu qua. Nếu bạn có băn khoăn về dấu hiệu của bản thân, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị hiệu quả.