Rong biển: Vị thuốc quý từ biển với nhiều tác dụng không ngờ

Rong biển trong đông y còn có tên gọi khác là hải tảo. Loại dược liệu này từ lâu đã được dùng làm thuốc điều trị các chứng u bướu, bướu cổ, lao hạch, phù thũng… Ngày nay, khoa học đã phám phá thêm được nhiều đặc tính y học tuyệt vời của rong biển. Hãy cùng tìm hiểu thêm về vị thuốc này qua bài viết sau của Bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Thi nhé.

Rong biển là gì?

Rong biển từ lâu đã được ứng dụng làm thực phẩm và làm thuốc, đặc biệt ở các nước châu Á.

Nó có nhiều loại, thuộc nhiều họ thực vật khác nhau. Ở Việt Nam, được biết có khoảng hơn 30 loại. Chúng phân bố rải rác ở các vùng biển, hải đảo. Trong đó, loại thường được dùng làm thuốc có tên gọi hải tảo trong Đông y là loài Sargassum fusiforme (Harv.). Thuộc họ Rong mơ Sargassaceae.

Thành phần hóa học

Loại rong biển này được ghi nhận đầu tiên trong Thần nông bản thảo, được viết năm 200 trước Công nguyên. Ở Nhật Bản, người ta gọi đây là rau trường thọ. Bởi trong rong biển giàu chất xơ, khoáng chất thiết yếu như Ca, Mg… iod, nhiều algin hay alginic acid, protid, lipid, phytosterols… Ở châu Âu, rloại rong này cũng được sử dụng như rau hoặc thực phẩm sấy khô.

Tác dụng của rong biển

1. Điều trị bệnh lý tuyến giáp

Rong biển hỗ trợ điều trị các bệnh lý tuyến giáp: suy giáp, bướu giáp đơn thuần, và ung thư tuyến giáp. Trong loại rong này chứa nhiều iod, chất không thể thiếu trong quá trình tổng hợp hormon tuyến giáp. Cơ thể không thể tự sản sinh iod nên phải nạp từ thực phẩm. Nhu cầu iod mỗi ngày của người trưởng thành là 10mg iod, đặc biệt phụ nữ mang thai cần tới 30mg iod mỗi ngày.

Thiếu iod trong khẩu phần ăn sẽ làm giảm tổng hợp hormon tuyến giáp, gây suy giáp. Hoặc tình trạng thiếu hormon tuyến giáp này sẽ báo về não. Não kích thích tuyến giáp phì đại lên, sản xuất bù hormon tuyến giáp, lâu ngày gây bướu cổ. Rối loạn hoạt động hormon tuyến giáp lâu ngày có thể gây ung thư tuyến giáp.

Bổ sung trong chế độ ăn hoặc làm thuốc sẽ giúp điều hòa hormon tuyến giáp, phòng ngừa suy giáp, bướu cổ, ung thư tuyến giáp.

2. Cải thiện chức năng trí nhớ, ngăn ngừa bệnh Alzheimer

Trong một nghiên cứu được tiến hành trên chuột cho thấy, chế độ ăn có bổ sung rong biển giúp cải thiện trí nhớ và ngăn ngừa bệnh Alzheimer được gây ra trên chuột.

Alzheimer là một trong những nguyên nhân chủ yếu của sa sút trí tuệ. Alzheimer làm người bệnh thay đổi nhận thức từ từ theo kiểu suy giảm trí nhớ và khuyết tật ngôn ngữ. Nghiên cứu cho thấy trong bệnh Alzheimer, những tổn thương não bộ đặc trưng là tích tụ mảng amyloid b ngoại bào. Sự hình thành đám rối sợi thần kinh, mất chức năng synap, stress oxy hóa, viêm thần kinh… Trong đó sự tích tụ amyloid ᵦ thành các mảng bám amylois, được coi là dạng có độc tố  ngăn cản cân bằng ion canxi trong tế bào, kích hoạt quá trình chết tế bào (apotosis).

Trong nghiên cứu trên chuột, người ta thấy chế độ ăn có bổ sung loại rong này làm giảm hình thành mảng bám amylois. Ngoài ra, chuột được dung nạp rong biển cũng có trí nhớ ngắn hạn tốt hơn. Từ đó thấy được triển vọng của nó trong cải thiện chức năng não bộ và ngăn ngừa bệnh Alzheimer.

3. Ngăn ngừa bệnh lý xơ vữa mạch máu

Rong biển được Trung Quốc sử dụng làm thuốc điều trị xơ vữa mạch máu đã từ lâu. Ngày nay khoa học còn chứng minh được rong biển có khả năng hạ mỡ máu. Trong đây có chứa một số loại phytosterols, có vai trò trong hạ mỡ máu.

Phytosterol được chứng minh là chất có khả năng ngăn chặn cholesterol xấu (LDL) và cải thiện tình trạng xơ vữa động mạch. Phytosterol có cấu trúc hóa học giống với cholesterol động vật, nhưng mạch nhánh của chúng khác với cholesterol. Chất này có mặt trong một số loài thực vật.

Vì vậy, phytosterol có cũng thực hiện những chức năng gần giống cholesterol động vật và có thể cạnh tranh với sự hấp thu cholesterol tại ruột, gia tăng cholesterol thải qua phân. Do đó làm giảm lượng cholesterol xấu (LDL) có trong máu.

4. Bảo vệ thận

Nghiên cứu chứng minh rằng, chất polysaccharides từ rong biển có hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh thận do thuốc cản quang. Các polysaccharides này chứa nhiều gốc sulfat và fucose, có hoạt tính sinh học cao. Chúng nhặt các gốc tự do, tác nhân gây tổn thương và lão hóa tế bào. Từ đó, polysaccharides trong rong biển chứng minh được các đặc tính bảo vệ thận trong bệnh lý thận do thuốc cản quang.

5. Ngăn ngừa lão hóa, tăng cường chức năng hệ miễn dịch

Rong biển chứa nhiều chất có khả năng chống stress oxy hóa, thu nhặt các gốc tự do. Đây là những tác nhân hàng đầu gây lão hóa và suy giảm miễn dịch.

6. Tác dụng theo y học cổ truyền

Rong biển có vị đắng, mặn, tính hàn, quy vào các kinh: phế, tỳ, thận. Rong biển được xem như vị thuốc điều trị các chứng u bướu, phù thũng, tiểu khó..

Một số bài thuốc sử dụng rong biển

Hỗ trợ điều trị bướu giáp đơn thuần

Hải tảo 50g, côn bố 50g, đậu tương 100g, rửa sạch, hầm nhừ rồi ăn khi vẫn còn nóng.

Hỗ trợ điều trị chướng bụng, bướu giáp

Củ cải 20g, hải tảo 20g, hải đới 50g, ba loại cùng đem rửa sạch, thái nhỏ, rồi nấu chín, thêm gia vị rồi hàng ngày ăn thay canh.

Lưu ý khi dùng rong biển

Do chứa các chất gây khó tiêu nên những người hệ tiêu hóa yếu hạn chế dùng.

Rong biển có nhiều ứng dụng trong thực phẩm và dược liệu ở các nước châu Á từ lâu. Rong biển có nhiều giá trị dinh dưỡng, được xem là rau trường thọ ở Nhật. Ngoài ra, nó còn giúp bảo vệ tim mạch, thận, hạ mỡ máu, chống lão hóa, hỗ trợ điều trị bướu cổ, suy giáp, ngăn ngừa ung thư tuyến giáp. Hi vọng bài viết mang lại thông tin bổ ích cho bạn đọc.