Sơ lược về các loại u thần kinh ngoại biên lành tính

Hệ thần kinh được chia làm 2 phần chính: thần kinh trung ương và thần kinh ngoại biên. Các rễ, dây thần kinh ngoại biên giúp kết nối não bộ và tủy sống với các cơ quan trong cơ thể. Nhờ có sự kết nối này mà con người mới có thể thực hiện các hoạt động như di chuyển, cử động, nuốt thức ăn,… Một số loại u có thể xuất hiện ở hệ thần kinh ngoại biên. Hãy cùng YouMed tìm hiểu sơ lược về các khối u thần kinh ngoại biên này trong bài viết dưới đây nhé.

1. Tổng quan về các loại u thần kinh ngoại biên

Các khối u của hệ thần kinh ngoại biên đa số là lành tính. Tuy nhiên, chúng cũng có thể gây ra các tổn thương nhất định cho hệ thống thần kinh. Các biểu hiện có thể gặp như yếu cơ, hay mất khả năng kiểm soát cơ, đau, tê vùng bị ảnh hưởng bởi khối u. Nếu khối u đủ lớn, bạn cũng có thể cảm nhận được chúng ở dưới da mình.

Hãy đi khám bác sĩ nếu như bạn có bất kỳ biểu hiện nào tương tự như trên.

>> Tìm hiểu thêm về Những thông tin cơ bản về u vỏ bao thần kinh ngoại biên ác tính

2. Các dạng khối u thần kinh ngoại biên lành tính

Dạng khối u này có thể xuất hiện từ chính dây thần kinh hay từ bên ngoài chèn ép vào dây thần kinh. Hầu hết các khối u này là lành tính. Dưới đây là các dạng khối u thường gặp nhất.

2.1 U tế bào Schwann

Đây là dạng khối u lành tính thường gặp nhất của thần kinh ngoại biên ở người lớn. Khối u này thường khởi phát từ một bó sợi thần kinh rồi gây ảnh hưởng toàn bộ dây thần kinh. Đôi khi khối u có thể trở nên khá lớn, nằm trong cột sống và xương chậu của bệnh nhân. Nếu khối u xuất hiện ở tay hay chân, bệnh nhân có thể để ý và sờ được u.

Loại u này thường diễn tiến chậm. Tuy nhiên, nếu khối u đủ lớn, nó có thể gây ảnh hưởng đến các bó dây thần kinh lân cận.

Ở một số trường hợp hiếm gặp, khối u có thể xuất hiện gần thân não. Khi đó, bệnh nhân có thể biểu hiện các triệu chứng như mất thăng bằng hay rối loạn khả năng nghe. Loại u này còn được gọi là u dây thần kinh tiền đình ốc tai hay u dây thần kinh số VIII. Đôi khi các khối u này được chẩn đoán là u sợi thần kinh type 2 (neurofibromatosis 2). Nếu không được điều trị, u có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh xung quanh và chèn ép thân não.

U tế bào Schwann thường xuất hiện đơn độc (chỉ có một u). Tuy nhiên, một vài trường hợp ghi nhận có thể xuất hiện nhiều u ở các vị trí khác nhau như tay, chân hay thân mình.

2.2 U sợi thần kinh

Đây là một dạng u lành tính khá thường gặp. Khối u thường có xu hướng xuất hiện ở trung tâm dây thần kinh. Các khối u này thường gây ra các triệu chứng ở mức độ nhẹ.

Bác sĩ có thể khám và phát hiện u khi thấy có các vùng da đổi màu hay xuất hiện khối u nhìn thấy được dưới da. Bệnh nhân cũng có thể có một số biểu hiện khác như vẹo cột sống, biến dạng xương và u dây thần kinh thị giác. Những bệnh nhân này được chẩn đoán với bệnh u sợi thần kinh type 1. Họ cũng có nguy cơ xuất hiện khối u ác tính của vỏ bao thần kinh ngoại biên hơn.

2.3 Perineurioma

Đây là một dạng khối u lành tính hiếm gặp hơn. Chúng có thể là những khối u từ bên ngoài chèn ép vào dây thần kinh. Loại u Perineurioma xuất phát từ bên trong dây thần kinh có thể gặp ở trẻ em và người lớn. Nó có thể gây ra tình trạng yếu cơ và mất cảm giác tiến triển dần theo thời gian.

2.4 U mỡ

Các khối u do tế bào mỡ hình thành có thể xuất hiện ở da cổ, vai, lưng hay cánh tay. Nếu khối u mỡ nằm gần dây thần kinh, nó có thể gây ra sự chèn ép. Tuy nhiên, thông thường các khối u mỡ đều không gây ra ảnh hưởng gì. Bác sĩ có thể cho bạn theo dõi hoặc điều trị cắt bỏ u tùy theo nhu cầu.

2.5 Nang hạch hay nang bao hoạt dịch

Các nang này thường xuất hiện do các chấn thương. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp đều không tìm ra nguyên nhân. Chúng thường xuất hiện quanh các khớp, như ở cổ tay, và gây ra đau, làm ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt hàng ngày. Đôi khi nang tự khỏi mà không cần phải điều trị. Bác sĩ sẽ khám và đánh giá nang hạch. Nếu chúng gây ảnh hưởng hay chèn ép thần kinh, có thể cần phải phẫu thuật để loại bỏ nang.

3. Nguyên nhân của u thần kinh ngoại biên là gì?

Nguyên nhân của các khối u lành tính hệ thần kinh ngoại biên thường không được xác định. Một số có thể là do di truyền. Hai loại u thường gặp nhất là u tế bào Schwann và u sợi thần kinh. Các loại u khác thì hiếm gặp hơn. Chúng thường không gây ảnh hưởng quá nhiều. Nếu cần thiết, bác sĩ có thể phẫu thuật để loại bỏ u.

4. Tạm kết

Các khối u của thần kinh ngoại biên thường là lành tính. Chúng đôi khi gây ảnh hưởng đến các sợi thần kinh. Các triệu chứng như đau, tê, yếu cơ, mất cảm giác có thể xuất hiện do sự chèn ép hoặc mất chức năng của dây thần kinh. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào kiến bạn lo lắng, hãy đi khám để được đánh giá và chẩn đoán bệnh. Một số khối u không cần phải điều trị. Do đó, bác sĩ sẽ tư vấn và cho lời khuyên, giúp bạn lựa chọn can thiệp điều trị phù hợp nhất. Hãy đón đọc các bài viết khác của YouMed nhé.

Bác sĩ Nguyễn Văn Huấn