Thành phần và một số tác dụng phụ thường gặp khi tiêm vắc-xin 5 trong 1

Tiêm chủng đã trở thành điều quan trọng không thể thiếu khi một trẻ em mới vừa chào đời. Tiêm chủng giúp cơ thể tạo miễn dịch và bảo vệ trẻ trước các vi khuẩn virus gây bệnh. Tại Việt Nam, tiêm chủng với vắc-xin 5 trong 1 đem lại nhiều lợi ích cho trẻ. Hãy cùng dược sĩ Hoàng Thủy Tiên tìm hiểu thêm về vắc-xin 5 trong 1 và những tác dụng phụ thường gặp khi tiêm vắc-xin 5 trong 1 qua bài viết dưới đây.

Vắc-xin 5 trong 1 là gì?

Vắc-xin 5 trong 1 là 5 loại vắc-xin phòng ngừa được 5 loại bệnh khác nhau và được kết hợp chỉ trong 1 mũi tiêm. Qua đó, chủ động bảo vệ trẻ khỏi 5 loại bệnh nguy hiểm hàng đầu. Các bệnh mà vắc-xin 5 trong 1 có thể phòng ngừa tuỳ thuộc vào các loại vắc-xin khác nhau.

Vắc-xin 5 trong 1 có loại nào?

Hiện nay, vắc-xin 5 trong 1 có 2 loại bao gồm Pentaxim (Pháp) và ComBE Five (Ấn Độ). Các vắc-xin trên được sử dụng trong chương trình tiêm chủng mở rộng do Nhà nước tài trợ (miễn phí) hoặc chương trình tiêm chủng dịch vụ. Trước khi tìm hiểu tác dụng phụ thường gặp khi tiêm vắc-xin 5 trong 1, cùng tìm hiểu cụ thể các loại vắc-xin 5 trong 1 hiện có.

Chương trình tiêm chủng mở rộng

Trước đây, loại vắc-xin được sử dụng trong chương trình tiêm chủng miễn phí cho trẻ là vắc-xin Quinvaxem do công ty Berna Biotech, Hàn Quốc sản xuất. Tuy nhiên, hiện nay, nhà sản xuất trên đã ngưng sản xuất vắc-xin Quinvaxem.

Vì vậy, Bộ Y tế đã chuyển đổi việc sử dụng vắc-xin Quinvaxem bằng vắc-xin ComBE Five (Ấn Độ). ComBE Five là loại vắc-xin 5 trong 1 tương tự về thành phần và hiệu quả với Quinvaxem. 400 triệu liều vắc-xin ComBE Five đã được sử dụng tại hơn 43 quốc gia trên toàn thế giới.¹

Chương trình tiêm chủng dịch vụ

Vắc-xin Pentaxim sản xuất bởi công ty Sanofi Pasteur, Pháp là vắc-xin 5 trong 1 thế hệ mới hơn so với ComBE Five. Tới nay, vắc-xin Pentaxim đã được sử dụng tại 99 quốc gia trên thế giới.²

Thành phần của vắc-xin 5 trong 1

Vắc-xin ComBE Five, Ấn Độ³

ComBE Five có thể phòng ngừa các bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm gan B và các bệnh viêm phổi hay viêm màng não do H.influenzae tuýp B (Hib) do chứa kháng nguyên đã chết hoặc bị làm yếu của các vi khuẩn, virus này.

Thành phần ho gà trong vắc-xin ComBE Five là ho gà toàn tế bào.

Vắc-xin Pentaxim, Pháp^{2 4}

Pentaxim chứa kháng nguyên của vi khuẩn virus bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và H.influenzae tuýp B (Hib). Chính vì thế, Pentaxim giúp ngăn ngừa được các bệnh như bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và các bệnh viêm phổi, viêm màng não do Hib gây ra.

Thành phần ho gà trong Pentaxim là ho gà vô bào. Vắc-xin này chứa thành phần kháng nguyên đặc hiệu sau khi đã loại bỏ những thành phần kháng nguyên không cần thiết khác của vi khuẩn này.

Tác dụng phụ thường gặp khi tiêm vắc-xin 5 trong 1 Pentaxim ít hơn và triệu chứng sốt ít hơn loại vắc xin 5 trong 1 ComBE Five nhờ vào thành phần ho gà vô bào.

Ngoài ra, vắc-xin 5 trong 1 còn chứa các thành phần bảo quản, tá dược, chất phụ gia, môi trường tăng sinh hoặc kháng sinh với tác dụng đảm bảo tính an toàn và hiệu quả trong phòng ngừa bệnh.

Liều tiêm vắc-xin 5 trong 1 cho trẻ

Cả 3 loại vắc-xin trên đều được khuyến cáo nên tiêm sớm cho trẻ em. Khi trẻ từ 6 tuần tuổi, phụ huynh cần theo dõi và bám sát kĩ lịch tiêm chủng. Liều của vắc-xin 5 trong 1 cần tuân thủ như sau:⁵

• 3 mũi cơ bản cách nhau tối thiểu 28 ngày và cần được tiêm trước 1 tuổi.
  • Mũi 1: tiêm cho trẻ tại thời điểm 2 tháng tuổi.
  • Mũi 2: tiêm cho trẻ tại thời điểm 3 tháng tuổi.
  • Mũi 3: tiêm cho trẻ tại thời điểm 4 tháng tuổi.
• Mũi tiêm nhắc lại được tiêm cho trẻ khi trẻ được 12 – 24 tháng tuổi.

Xem thêm: Tiêm nhắc lại mũi 5 trong 1 khi nào? Khi nào nên hoãn tiêm vắc-xin 5 trong 1 cho trẻ?

Một số tác dụng phụ thường gặp khi tiêm vắc-xin 5 trong 1

Trẻ có thể gặp phải một số tác dụng phụ thường gặp khi tiêm vắc-xin 5 trong 1 như sau:^{1 2 4}

• Sốt nhẹ, khoảng dưới 38,5 độ C. Đôi khi có thể trên 40 độ C.
• Quấy khóc và cáu kỉnh.
• Khó ngủ, chán ăn, lười bú.
• Tiêu chảy.
• Sưng đau và tấy đỏ ngay tại vị trí tiêm.

Trong 1-2 ngày, các triệu chứng do tác dụng phụ thường gặp khi tiêm vắc-xin 5 trong 1 sẽ tự khỏi. Trong trường hợp các triệu chứng trên kéo dài, bạn cần đưa trẻ tới cơ sở y tế gần nhất.

Chăm sóc trẻ sau khi tiêm vắc-xin

• Ngay sau khi tiêm vắc-xin,  trẻ em phải ở lại cơ sở tiêm chủng 30 phút để theo dõi. Việc này giúp đảm bảo việc xử lý kịp thời nếu có bất thường nào xảy ra.
• Sau khi về nhà, phụ huynh cần quan sát và kiểm tra trẻ thường xuyên. Đặc biệt chú ý theo dõi vào ban đêm trong 24 giờ sau tiêm.
• Phụ huynh cần lưu ý không đè hoặc chạm vào chỗ tiêm của trẻ.
• Khi vị trí tiêm sưng đau hay tấy đỏ, bạn không nên đắp bất kì vật gì vào chỗ tiêm.
• Theo dõi nhiệt độ của trẻ, các hoạt động ăn ngủ, tinh thần của trẻ.
• Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hạ sốt hay các loại thuốc khác.⁶

Bài viết là các thông tin về các loại vắc-xin 5 trong 1 được tiêm cho trẻ em. Cần lưu ý vắc-xin 5 trong 1 phòng những bệnh gì còn tuỳ thuộc vào từng loại vắc-xin khác nhau. Phụ huynh cần theo dõi lịch tiêm cũng như những triệu chứng của trẻ sau tiêm nhằm phát huy hiệu quả của vắc-xin và đảm bảo an toàn cho trẻ. Khi gặp những phản ứng bất thường sau tiêm, cần đưa trẻ tới cơ sở y tế gần nhất để nhận được lời khuyên của bác sĩ và cán bộ y tế.