Tinh dầu quýt – Công dụng và những điều bạn cần biết

Tinh dầu quýt, giống với các loại tinh dầu nhóm cam chanh khác, nó được chiết xuất từ vỏ quả quýt. Loại tinh dầu này không chỉ có tác dụng thư giãn mà còn đem lại nhiều ứng dụng khác. Qua bài viết sau đây, mời bạn bác sĩ Y học cổ truyền Nguyễn Vũ Thu Thảo tìm hiểu về tinh dầu quýt và những công dụng của nó.

Tinh dầu quýt là gì?

Tinh dầu quýt (Tangerine Essential oil) được chiết xuất từ ​​vỏ của quả quýt, có tên khoa học là Citrus reticulata. Dầu quýt được chiết xuất bằng phương pháp ép lạnh. Bên cạnh vỏ quýt, lá và hoa của cây quýt cũng chứa một lượng tinh dầu nhất định. Vì vậy, bài viết này sẽ giới thiệu về tinh dầu quýt và cách sử dụng của nó.

Trong tinh dầu có những thành phần hóa học nào?

Các thành phần chính của dầu quýt là limonene (74.7 %) and λ-terpinene (15.7 %).¹

Bên cạnh đó, tinh dầu còn chứa nhiều các phenolic, vitamin và khoáng chất khác.

Tác dụng của tinh dầu quýt

Tinh dầu quýt có tính ứng dụng cao trong cuộc sống, từ các lĩnh vực như y tế, dược phẩm, đến nông nghiệp… Sau đây là một số ứng dụng phổ biến của tinh dầu như:

• Cải thiện tâm trạng sau ngày làm việc mệt mỏi.
• Thêm vào các sản phẩm như nước hoa và chất tẩy rửa để làm nước tẩy rửa tự nhiên.
• Dùng tinh dầu quýt làm hương liệu đồ uống và thực phẩm.

Tinh dầu quýt có khả năng loại trừ các vi khuẩn gây hại

Một nghiên cứu chứng minh tinh dầu quýt làm hạn chế phát triển chủng Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng). Trong thí nghiệm nuôi cấy khác, thêm tinh dầu vào tế bào người nhiễm bệnh nồng độ thấp, thì tinh dầu này không gây hại cho tế bào và tiêu diệt vi khuẩn.²

Giảm triệu chứng của chứng rối loạn lo âu và điều trị chứng trầm cảm

Hương liệu pháp với tinh dầu quýt có tác dụng làm giảm các triệu chứng lo âu và trầm cảm.

Trong một nghiên cứu năm 2013, 2017, 2019 cho chuột hít phải tinh dầu quýt. Và thấy rằng chuột hít dầu quýt giảm các triệu chứng của trầm cảm.³

Tinh dầu quýt có khả năng chống ung thư và chống oxy hóa

Limonene trong tinh dầu, được nghiên cứu như một phương pháp điều trị ung thư tiềm năng.

Người ta thấy rằng dầu quýt giàu limonene. Mặc khác, Limonene lại là chất hóa học giúp ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, vừa thúc đẩy quá trình chết của các tế bào ung thư trực tràng trong quá trình nuôi cấy.⁴

Vào 2017, nghiên cứu thấy rằng loại tinh dầu này ức chế dòng tế bào ung thư phổi và ung thư tuyến tiền liệt trong phòng thí nghiệm. Các nhà khoa học quan sát thấy tế bào ung thư phổi chết nhiều khi tiếp xúc với tinh dầu quýt.⁵

Giảm đau

Dầu quýt còn được sử dụng trong giảm đau răng và đau tai.⁶

Vào năm 2008, khi so sánh tác dụng của gừng và tinh dầu quýt trong việc giảm đau đầu gối khi thoa lên da. Nhóm dùng hỗn hợp tinh dầu giảm đau nhanh và nhiều hơn. Tuy nhiên, tác dụng này không kéo dài.⁷

Dưỡng tóc

Dầu quýt dưỡng ẩm da đầu, và loại bỏ gàu. Các vitamin thiết yếu trong tinh dầu còn cung cấp dưỡng chất cho nang tóc, giúp nuôi dưỡng tóc dày và chắc khỏe.

Tinh dầu quýt không chỉ giúp dưỡng ẩm cho sợi tóc mà còn cải thiện cấu trúc tóc. Nhờ vào đó, tinh dầu Citrus reticulata kích thích sự phát triển của tóc, giúp tóc ít rụng hơn^.10

Là gia vị trong công nghiệp chế biến

Như các bữa ăn bạn thường thấy, thì quýt hay cam còn được thêm vào nhiều món ngọt ở các nước Châu Âu. Vậy trong tương lai, tinh dầu quýt có thể trở thành gia vị trong công nghiệp chế biến được hay không? Câu trả lời còn để ngỏ cho sự phát triển của ngành công nghiệp thực phẩm

Những loại trái cây thuộc họ cam chanh có giá trị dinh dưỡng rất rõ ràng, cùng với hàm lượng cao: Phenol, flavonoid, limonoids, tinh dầu (EO) và vitamin, đặc biệt là vitamin C và carotenoid. Nhờ vào các thành phần này, mà quýt có hương vị và mùi thơm đặc biệt. Góp phần tạo ra một chế độ ăn cân bằng và nhiều chất dinh dưỡng

Cách sử dụng tinh dầu quýt mà bạn có thể ứng dụng tại nhà

• Nhỏ tinh dầu vào máy xông tinh dầu: Máy khuếch tán sẽ giúp tinh dầu bay hơi khắp phòng, không gian sống của bạn. Sau khi ngửi hương thơm, tinh thần bạn sẽ trở nên phấn chấn và sảng khoái hơn.
• Pha tinh dầu vào bình xịt. Cứ 30 ml nước, bạn có thể nhỏ 10-15 giọt, xịt xung quanh phòng, bụi cây để đuổi muỗi.
• Pha tinh dầu với các dầu nền như dầu hạnh nhân, dầu dừa làm dầu massage. Hương thơm của tinh dầu quýt không chỉ giúp thư giãn. Mà dầu còn có khả năng chống viêm, ngừa vi khuẩn gây hại cho da.
• Thêm tinh dầu vào bột làm bánh, để làm bánh bông lan hương quýt, bánh quy nhân quýt.
• Làm hương liệu trong các sản phẩm nước hoa và chai xịt khử mùi cơ thể.

Tác dụng phụ

Tinh dầu cam chanh, hay quýt đều có khả năng sinh quang độc tố. Vì vậy, trước khi đi ra ngoài nắng, tránh sử dụng trực tiếp vì nó gây ra xạm da nghiêm trọng.

Vì tinh dầu khá đậm đặc nên không được sử dụng trực tiếp lên da. Hãy pha loãng tinh dầu với dầu nền để sử dụng.

Tất cả tinh dầu đều có thể gây dị ứng, nổi mẩn đỏ quanh khu vực được bôi trực tiếp. Vì vậy, sau khi pha loãng tinh dầu với dầu nền (dầu jojoba/dầu dừa,..) bạn hãy dùng tăm bông phếch một lượng nhỏ dầu lên ngay khủy tay/mu bàn tay. Nếu trong vòng 24h không xuất hiện mẩn thì bạn có thể yên tâm sử dụng tinh dầu rồi đấy.

Lưu ý khi sử dụng

Hãy tuân thủ các lưu ý an toàn sau khi sử dụng tinh dầu:

• Tránh để tinh dầu bắn vào mắt, có thể gây rát, bỏng. Nếu lỡ bị thì hãy nhẹ nhàng rửa mắt ngay nhé.
• Để tinh dầu xa tầm tay của của trẻ em
• Thận trọng đối với phụ nữ mang thai, cho con bú hoặc người đang dùng thuốc theo toa.

Tinh dầu quýt được sử dụng cho nhiều mục đích: như cải thiện tâm trạng, tạo hương thơm tươi mát cho căn phòng. Hiện nay có nhiều nghiên cứu nói về lợi ích của nó. Chúng có khả năng kháng khuẩn, giảm đau và đặc tính chống ung thư. Nếu có bất cứ thắc mắc nào khi sử dụng tinh dầu quýt, hãy hỏi ý kiến bác sĩ của bạn trước khi sử dụng.