Trầm cảm nam giới: Có thể bạn chưa biết

Cả nam giới và nữ giới đều có thể bị trầm cảm. Trầm cảm có những tiêu chí chung để chẩn đoán nhưng các triệu chứng của nam và nữ có thể rất khác nhau. Những người đàn ông bị trầm cảm có thể tức giận hoặc hung dữ thay vì buồn bã. Ngoài ra, đàn ông ít có khả năng nhận ra vấn đề ở bản thân mình. Họ cũng ít tâm sự về câu chuyện của bản thân, do đó họ hiếm khi tìm cách điều trị trầm cảm. Tuy nhiên, trầm cảm ảnh hưởng đến một số lượng lớn nam giới hiện nay. Hãy cùng YouMed tìm hiểu về trầm cảm, đặc biệt là trầm cảm ở nam giới nhé.

Trầm cảm là gì?

Mỗi người trong chúng ta đều có thể cảm thấy buồn hoặc tức giận, cau có, thỉnh thoảng khó ngủ. Nhưng những cảm giác và rắc rối này thường qua đi sau một vài ngày.

Trầm cảm là một rối loạn tâm thần phổ biến nhưng nghiêm trọng. Trầm cảm có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng. Bệnh lý này ảnh hưởng đến khả năng cảm nhận, suy nghĩ và xử lý các hoạt động hằng ngày.

Tên gọi khác của nó là “rối loạn trầm cảm chủ yếu” hoặc “trầm cảm lâm sàng”.

Một người đàn ông phải có triệu chứng trong ít nhất 2 tuần để được chẩn đoán mắc bệnh trầm cảm. Cả đàn ông và phụ nữ đều có thể bị trầm cảm nhưng cách biểu đạt cảm xúc của họ rất khác nhau. Đây là một trong những lý do chính yếu khiến các triệu chứng trầm cảm ở nam giới và phụ nữ có thể rất khác nhau.

Trường hợp ví dụ

Một số đàn ông bị trầm cảm sẽ che giấu cảm xúc và họ có thể dễ dàng tức giận, cáu kỉnh hoặc hung dữ trong khi nhiều phụ nữ có vẻ buồn bã hoặc thể hiện nỗi buồn rất rõ ra bên ngoài.

Đàn ông bị trầm cảm có thể cảm thấy rất mệt mỏi và mất hứng thú với công việc, gia đình hoặc sở thích. Họ có thể khó ngủ hơn những phụ nữ bị trầm cảm. Đôi khi, các triệu chứng sức khỏe tâm thần xuất hiện được biểu đạt ra triệu chứng cơ thể.

Cụ thể, các triệu chứng có thể là:

• Tim đập nhanh.
• Đau nặng ngực.
• Đau đầu liên tục.
• Các triệu chứng tiêu hóa như buồn nôn, nôn cũng có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tâm thần.

Nhiều người đàn ông bị trầm cảm đa phần sẽ gặp bác sĩ vì các triệu chứng của cơ thể hơn là các triệu chứng cảm xúc.

Một số bệnh nhân nam bị trầm cảm khác còn có thể chuyển sang sử dụng ma túy hoặc rượu để cố gắng đối phó với các triệu chứng cảm xúc của họ.

Tự sát

Trong khi phụ nữ bị trầm cảm có nhiều khả năng sẽ tự tử hơn, nhưng tỉ lệ tử vong thấp hơn. Điều này hoàn toàn ngược lại ở đàn ông bị trầm cảm. Họ có nhiều khả năng tử vong vì tự tử hơn dù ít thực hiện hành vi này. Nguyên nhân chủ yếu là vì họ có xu hướng sử dụng các phương pháp rất quyết liệt, có khả năng gây chết người nhiều hơn.

Trầm cảm có thể ảnh hưởng đến bất kỳ nam giới nào ở mọi lứa tuổi. Với sự điều trị đúng đắn, hầu hết đàn ông bị trầm cảm có thể trở nên tốt hơn và lấy lại hứng thú với công việc, gia đình và tìm thấy lại sở thích của bản thân.

Những dấu hiệu và triệu chứng trầm cảm của nam giới là gì?

Mỗi bệnh nhân nam bị trầm cảm có thể có các triệu chứng khác nhau. Một số triệu chứng trầm cảm phổ biến bao gồm:

• Tức giận, cáu kỉnh hoặc hung hăng.
• Cảm thấy lo lắng, bồn chồn.
• Mất hứng thú với công việc, gia đình hoặc các hoạt động tiêu khiển bình thường.

• Gặp vấn đề về ham muốn và khả năng tình dục.
• Cảm thấy buồn, trống rỗng, mất cảm xúc vui buồn, hoặc vô vọng.
• Không thể tập trung hoặc nhớ.
• Cảm thấy rất mệt mỏi, không thể ngủ hoặc ngủ quá nhiều.
• Ăn quá nhiều hoặc không muốn ăn gì cả.
• Suy nghĩ tự tử hoặc cố gắng tự tử.
• Đau nhức cơ thể, đau đầu, chuột rút hoặc gặp các vấn đề về tiêu hóa.
• Không có khả năng thực hiện trách nhiệm công việc, chăm sóc gia đình hoặc các hoạt động quan trọng khác.
• Tham gia vào các hoạt động rủi ro cao.
• Cần uống rượu hoặc sử dụng ma túy.
• Co rút lại khỏi gia đình, tránh bạn bè, trở nên cô lập.

Những loại bệnh lý trầm cảm

Các loại trầm cảm phổ biến nhất là:

Trầm cảm chủ yếu

Các triệu chứng trầm cảm ảnh hưởng đến khả năng làm việc, ngủ, học tập, ăn uống và tận hưởng. Tóm lại, nó sẽ ảnh hưởng tới hầu hết các khía cạnh của cuộc sống. Một giai đoạn trầm cảm chủ yếu chỉ có thể xảy ra 1 lần trong đời. Nhưng thường gặp trường hợp một người có những đợt bệnh cấp tính nặng lên.

Các hình thức đặc biệt của trầm cảm chủ yếu bao gồm:

Trầm cảm tâm thần

Suy nhược trầm trọng liên quan đến hoang tưởng (bệnh nhân tin chắc chắn vào một điều vốn dĩ sai lầm) hoặc ảo giác (nghe hoặc nhìn thấy những thứ không thật sự ở đó). Những triệu chứng loạn thần liên quan đến trầm cảm. Ví dụ, một người đàn ông có thể tin rằng anh ta bị bệnh trong khi anh ta không bị. Hoặc anh ta có thể nghe thấy những giọng nói không có thật và nói rằng anh ta vô dụng.

Rối loạn cảm xúc theo mùa

Đặc trưng bởi các triệu chứng trầm cảm xuất hiện hằng năm trong những tháng mùa đông khi có ít ánh sáng mặt trời tự nhiên.

Rối loạn trầm cảm kéo dài (còn gọi là dysthymia)

Các triệu chứng trầm cảm kéo dài trong một thời gian dài (2 năm hoặc lâu hơn). Khác biệt là nhóm này có triệu chứng ít nghiêm trọng hơn.

Trầm cảm nhẹ

Tương tự như trầm cảm chủ yếu và rối loạn trầm cảm kéo dài, nhưng các triệu chứng ít nghiêm trọng hơn và có thể không kéo dài.

Rối loạn lưỡng cực

Là một bệnh tâm thần khác với trầm cảm. Tuy nhiên, rối loạn lưỡng cực cũng được bao gồm trong danh sách này bởi vì một người mắc chứng rối loạn lưỡng cực cũng có thể  trải qua các giai đoạn của tâm trạng cực kỳ thấp (trầm cảm). Nhưng sự khác biệt là ở chỗ có một giai đoạn nào đó họ sẽ rất “tăng động”.

Nguyên nhân gây ra trầm cảm ở nam giới là gì?

Trầm cảm là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến nhất ở Mỹ.

Các nghiên cứu hiện tại cho thấy trầm cảm là do sự kết hợp của các yếu tố nguy cơ bao gồm:

Yếu tố di truyền

Những người đàn ông có tiền sử gia đình bị trầm cảm có thể dễ mắc bệnh hơn.

Căng thẳng trong cuộc sống

Các vấn đề tài chính, mất người thân, mối quan hệ khó khăn, thay đổi lớn trong cuộc sống, vấn đề công việc hoặc bất kỳ tình huống căng thẳng nào có thể gây ra trầm cảm ở một số người đàn ông.

Do bệnh lý

Chẳng hạn như tiểu đường, ung thư, bệnh tim hoặc bệnh Parkinson. Trầm cảm có thể làm cho những bệnh lý này trở nên tồi tệ hơn. Điều ngược lại cũng đúng do khi các bệnh này nặng lên, trầm cảm cũng sẽ nặng hơn. Đôi khi, thuốc dùng cho những bệnh này có thể gây ra tác dụng phụ làm trầm trọng thêm tình trạng trầm cảm ở bệnh nhân.

Điều trị trầm cảm như thế nào?

Đàn ông thường tránh đối diện các vấn đề tình cảm của họ. Trong nhiều trường hợp, bạn bè và thành viên gia đình là người đầu tiên nhận ra rằng người thân của họ bị trầm cảm. Điều quan trọng là bạn bè và gia đình ủng hộ bệnh nhân và khuyến khích anh ta đến gặp bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần để đánh giá.

Một chuyên gia y tế có thể làm một bài kiểm tra hoặc xét nghiệm trong phòng thí nghiệm để loại trừ những nguyên nhân khác có thể gây ra các triệu chứng giống như trầm cảm. Bác sĩ sức khoẻ tâm thần cũng có thể biết các loại thuốc gây ra trầm cảm. Do đó, họ cần có một quá trình bệnh sử đầy đủ.

Các tính chất triệu chứng bác sĩ cần nắm 

• Chúng bắt đầu khi nào.
• Kéo dài bao lâu, có lúc nào các triệu chứng biến mất không.
• Mức độ nặng của triệu chứng.
• Đã có triệu chứng tương tự trước đây hay chưa. Và nếu vậy, bệnh nhân đã được điều trị như thế nào.

Điều quan trọng là bệnh nhân phải cởi mở và trung thực về bất kỳ nỗ lực tự thân nào để chống trầm cảm, ví dụ:

• Rượu.
• Thuốc cấm.
• Cờ bạc.
• Hoặc các hoạt động nguy hiểm (Đua xe).

Ngoài ra, các thông tin về tiền sử gia đình có người bị trầm cảm hoặc các rối loạn tâm thần khác là rất quan trọng.

Sau khi chẩn đoán, trầm cảm thường được điều trị bằng thuốc hoặc liệu pháp tâm lý, hoặc kết hợp cả hai. Để điều trị trầm cảm cần sự hợp tác giữa một nhóm các chuyên gia thuộc nhiều chuyên ngành, tuỳ thuộc từng bệnh nhân.

Thuốc

Các loại thuốc chống trầm cảm thường mang lại hiệu quả, tuy nhiên phải tốn vài tuần triệu chứng mới cải thiện rõ rệt. Thường khi sử dụng thuốc, bệnh nhân có thể:

• Buồn ngủ.
• Thèm ăn.
• Tăng cường khả năng tập trung.
• Các triệu chứng phụ này thường xuất hiện trước khi cảm xúc bệnh nhân cải thiện.

Tác dụng phụ của thuốc:

• Đau đầu.
• Buồn nôn, cảm thấy khó chịu ở dạ dày.
• Đôi khi cảm thấy khó ngủ, lo lắng.
• Suy nghĩ lung tung, không yên.
• Những vấn đề về tình dục.

Xem thêm: Những điều cần biết về thuốc chống trầm cảm Amitriptylin.

Liệu pháp tâm lý

Những buổi đối thoại trực tiếp với các chuyên gia có thể cải thiện triệu chứng của trầm cảm.

Một số loại liệu pháp:

• Liệu pháp hành vi – nhận thức. Đây là phương thức làm bệnh nhân thay thế các suy nghĩ tiêu cực thành tích cực.
• Liệu pháp tương tác cá nhân.
• Liệu pháp giải quyết vấn đề.

Các loại liệu pháp này đôi khi được xem là mang lại hiệu quả tương đương với thuốc.

Kết luận

Trầm cảm là một vấn đề tâm thần thường gặp. Tuy nhiên, các triệu chứng trầm cảm ở nam giới có thể khác rất nhiều so với nữ. Nguyên nhân chủ yếu là do họ ít tâm sự, kể chuyện. Các triệu chứng có thể biểu hiện dưới dạng triệu chứng tim mạch, tiêu hoá.

Việc nhận định sớm, ủng hộ và đưa bệnh nhân đến khám chuyên gia là chìa khoá để giải quyết vấn đề.

Bản thân bệnh nhân có thể:

• Nói chuyện với mọi người, bạn bè, người thân nhiều hơn.
• Tập luyện thể dục thể thao.
• Biến các vấn đề lớn thành nhiều vấn đề nhỏ và giải quyết từ từ.
• Đừng đưa ra các quyết định quan trọng đến khi bạn cảm thấy khá hơn. Giải thích quyết định với người bạn tin tưởng.

• Lập nên đồng hồ sinh học cho bản thân. Cố gắng duy trì sinh hoạt cố định ở cùng thời điểm trong ngày.
• Không uống rượu.

Trầm cảm ở nam giới thường gặp ở nhiều đối tượng. Bệnh có thể được điều trị nếu phát hiện sớm và có sự chung tay của gia đình, bạn bè.