U xơ cơ tử cung có gây nguy hiểm cho thai kì?

U xơ-cơ tử cung là khối u sinh dục lành tính thường gặp nhất ở phụ nữ. U xơ cơ tử cung thường tồn tại thầm lặng và không gây bất kì triệu chứng nào. Tuy nhiên, đôi khi u ở vị trí đặc biệt có thể gây ra những biến chứng đến sức khỏe sinh sản hay gây ra những biến cố bất lợi trên thai kì. Việc chẩn đoán sớm và điều trị giúp giảm tỷ lệ các biến cố bất lợi này. 

U XƠ-CƠ TỬ CUNG LÀ GÌ?

U xơ-cơ tử cung là u lành tính ở tử cung, xuất hiện trong độ tuổi sinh sản, thường được gọi là u xơ tử cung hay nhân xơ tử cung, thường được phân loại theo vị trí của chúng theo các lớp của tử cung:

• U xơ-cơ dưới niêm mạc: thường lồi vào trong lòng tử cung và gây các triệu chứng chảy máu tử cung bất thường hay chiếm chỗ làm tổ của thai.
• U xơ-cơ trong cơ phát triển trong lớp cơ của thành tử cung. U xơ-cơ này có thể liên quan đến sự co giãn của các lớp cơ hay làm biến dạng lòng tử cung.
• U xơ-cơ dưới thanh mạc có thể phát triển ra khỏi tử cung và nhô vào ổ bụng, gây chèn ép các cơ quan lân cận.

Đa số bệnh nhân không biểu hiện triệu chứng gì cũng như không ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản. Một phụ nữ bị u vẫn có thể mang thai và sinh em bé khỏe mạnh. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, khi khối u xơ-cơ này ở vị trí đặc biệt hay có kích thước quá to có thể gây triệu chứng hay ảnh hưởng lên thai kì.

ẢNH HƯỞNG CỦA U XƠ CƠ TỬ CUNG LÊN THAI KÌ

Nhiều phụ nữ có u mà không gây triệu chứng hay ảnh hưởng đến thai kì và sức khỏe sinh sản.

Sự tăng trưởng của u  phụ thuộc vào hormone sinh dục do đó có thể thay đổi kích thước trong thai kì. Đa số nghiên cứu cho thấy u không thay đổi kích thước trong thai kì. Nếu có, u xơ-cơ thường tăng kích thước trong ba tháng đầu và ba tháng giữa thai kì. Và ngược lại, trong ba tháng cuối thai kì và thời kì hậu sản, u-xơ cơ thường có xu hướng giảm kích thước đáng kể.

Tùy vào vị trí và kích thước, u xơ-cơ tử cung ở phụ nữ mang thai có thể gây những biến chứng sau:

1. Sẩy thai

Sẩy thai là biến chứng thường gặp nhất của u xơ cơ tử cung trong tam cá nguyệt 1 của thai kì (ba tháng đầu thai kì). Các u xơ-cơ ở vị trí dưới niêm thường gây sẩy thai hơn các vị trí khác.

2. Sinh non

Sản phụ mang u xơ có tỉ lệ sanh non cao hơn những sản phụ khác. U xơ-cơ có kích thước càng lớn thì tỷ lệ sanh non càng cao. Tương tự, nguy cơ sanh non cũng cao hơn ở phụ nữ có nhiều u xơ-cơ tử cung. Sinh non có thể dẫn đến nhiều biến chứng và bệnh lý cho trẻ sơ sinh như suy hô hấp, nhẹ cân,…

3. Ngôi thai bất thường

Ngôi thai bất thường cũng khá thường gặp trong u xơ-cơ tử cung. Có thể giải thích do u xơ chiếm diện tích trong buồng tử cung hay u xơ-cơ làm biến dạng lòng tử cung khiến thai nhi không thể xoay trở trong tháng cuối thai kì. Những u xơ-cơ có liên quan đến tình trạng ngôi bất thường như: u xơ-cơ dưới niêm kích thước lớn, u xơ-cơ nằm đoạn dưới tử cung, u xơ-cơ > 10cm hay có nhiều u xơ-cơ trên tử cung. Ngôi thai bất thường cũng là một trong những nguyên nhân làm tăng tỷ lệ phải mổ lấy thai.

4. Thai chậm tăng trưởng trong tử cung

U xơ hiếm khi gây ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của thai nhi. Tuy nhiên với những u xơ-cơ có thể khối quá lớn (>200 ml), có thể hạn chế sự tăng trưởng của thai nhi, dẫn đến bé sinh ra nhẹ cân so với tuổi thai. Ngoài ra, nếu bánh nhau bám ngay vị trí của u xơ-cơ cũng có thể làm giảm trao đổi máu và dinh dưỡng giữa mẹ và thai nhi.

5. Nhau bong non

Nhau bong non là tình trạng nhau bong sớm trước khi sổ thai. Đây là tình trạng nặng có thể gây ra suy thai do cắt đứt đột ngột nguồn máu nuôi từ mẹ và có thể nguy hiểm đến sức khỏe của người mẹ.

Nhiều nghiên cứu cho thấy có u làm tăng tỷ lệ nhau bong non, đặc biệt là u xơ-cơ nằm ngay vị trí nhau bám. Biến chứng này cũng làm tăng tỷ lệ mổ lấy thai ở sản phụ có u xơ-cơ.

6. U xơ gây đau trong khi mang thai

Trong tam cá nguyệt 1 và 2, khi u xơ-cơ tăng kích thước, có thể có biến chứng thoái hóa u xơ-cơ hay hoại tử u xơ-cơ. Các u càng lớn thì càng có nguy cơ xảy ra biến chứng này, đặc biệt là có kích thước >5cm. Biểu hiện có thể là đau bụng, sốt, tăng bạch cầu, buồn nôn và nôn. Những sản phụ này cần được nhập viện để điều trị và theo dõi.

KHI NÀO BỆNH NHÂN U XƠ CƠ TỬ CUNG CẦN GẶP BÁC SĨ?

Bản chất u  là lành tính và đa số không có ảnh hưởng đến thai kì và sức khỏe sinh sản nhưng u xơ-cơ vẫn có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, hãy đi khám ngay nếu bạn có các triệu chứng gợi ý như chảy máu tử cung bất thường, cường kinh hay rong kinh, đau hạ vị hay đau khi giao hợp, rối loạn đi tiểu hay táo bón.

Tuy tỷ lệ u xơ gây ảnh hưởng và biến chứng trên thai kì không cao, việc theo dõi diễn biến cũng như sự phát triển của thai nhi là rất cần thiết cho sự an toàn của cả mẹ và bé. Hãy trao đổi bác sĩ nếu bạn về sự tồn tại của u xơ-cơ để được tư vấn, theo dõi và có hướng xử trí phù hợp nhất.

Bác sĩ Lê Mai Thùy Linh

 >> Để phòng ngừa các bệnh phụ khoa hiệu quả nhất, dù không có triệu chứng gì, các chị em cũng nên khám phụ khoa tổng quát ít nhất mỗi năm một lần. Ngoài ra, các cặp vợ chồng nên cùng nhau kiểm tra sức khỏe sinh sản trước khi mang thai để có sự chuẩn bị tốt nhất cho thai kì.