Ung thư khẩu cái mềm: Mọi điều bạn cần biết

Ung thư khẩu cái mềm là một loại ung thư vùng họng miệng thường gặp ở nam giới có thói quen hút thuốc, uống rượu, vệ sinh răng miệng kém. Triệu chứng bệnh thường là đau lan ra tai, cảm giác nuốt vướng, hơi thở có mùi, thi thoảng khạc ra máu… Do triệu chứng nghèo nàn và không rõ ràng nên bệnh dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý vùng họng miệng khác.

Nếu có các biểu hiện nghi ngờ bệnh và điều trị thuốc 3 tuần không giảm, bạn nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Điều trị ung thư khẩu cái mềm tương tự điều trị các loại ung thư vòm họng khác – thường là kết hợp giữa phẫu thuật, xạ trị và hóa trị.

1. Khẩu cái mềm là gì? Ung thư khẩu cái mềm là gì?

Vòm miệng được phân chia thành khẩu cái cứng ở phía trước và khẩu cái mềm ở phía sau. Khẩu cái cứng là vách ngăn giữa ổ mũi và ổ miệng, có cấu tạo gồm phần xương và lớp niêm mạc dính chặt vào phần xương. Nó không di động.

Khẩu cái mềm được phân biệt với khẩu cái cứng ở chỗ nó không chứa xương mà được cấu tạo bởi niêm mạc, cân và cơ. Bờ sau khẩu cái mềm tự do, ở giữa có lưỡi gà nhô ra. Khẩu cái mềm có thể chuyển động, giúp đóng eo họng khi nuốt. Ngoài ra, nó còn đóng vai trò quan trọng trong việc thở và phát âm.

Ung thư khẩu cái mềm bắt nguồn từ các tế bào của khẩu cái mềm. Đây được coi là một loại ung thư vùng họng miệng. Ung thư khẩu cái mềm chiếm khoảng 2% các khối u ác tính ở vùng đầu mặt cổ.

2. Những biểu hiện của ung thư khẩu cái mềm

Một số dấu hiệu và triệu chứng gợi ý ung thư khẩu cái mềm bao gồm:

• Chảy máu họng miệng, khạc ra máu.
• Khó nuốt.
• Nói khó.
• Hôi miệng.
• Đau miệng.
• Đau khi nuốt.
• Những vết loét trong miệng không lành.
• Răng lung lay.
• Sụt cân.
• Đau tai.
• Sưng nề ở cổ, có thể gây đau.
• Những mảng trắng trong miệng không biến mất.

3. Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây ung thư khẩu cái mềm

Nguyên nhân và cơ chế của ung thư

Ung thư khẩu cái mềm hình thành khi có đột biến gen xảy ra. Lúc này, các tế bào khỏe mạnh bình thường trở thành tế bào bất thường, chính là các tế bào ung thư. Những tế bào khỏe mạnh phát triển và nhân lên với tốc độ xác định, cuối cùng sẽ chết theo thời gian định sẵn. Còn các tế bào bất thường phát triển nhân lên không kiểm soát và không chết đi.

Các tế bào bất thường này tích lũy tạo thành một khối (chính là khối ung thư). Những tế bào ung thư có thể xâm lấn các mô lân cận. Chúng cũng có thể tách ra khỏi khối u ban đầu để di căn sang các bộ phận khác của cơ thể.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư

Những yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư khẩu cái mềm bao gồm:

• Sử dụng thuốc lá.
• Uống rượu.
• Nếu sử dụng cùng lúc thuốc lá và rượu, nguy cơ ung thư sẽ cao hơn.
• Bị nhiễm virus HPV, nhất là tuýp 16 và 18.
• Uống thuốc ức chế miễn dịch.

4. Chẩn đoán ung thư khẩu cái mềm bằng cách nào?

Các phương pháp và xét nghiệm được sử dụng để chẩn đoán ung thư bao gồm:

• Kiểm tra khẩu cái mềm. Bác sĩ sẽ thăm khám, đánh giá khẩu cái mềm và các cấu trúc khác trong cổ họng.
• Sinh thiết: lấy một mẫu mô để xét nghiệm. Bác sĩ sẽ lấy một vùng mô nghi ngờ và gửi đến phòng xét nghiệm. Tại phòng xét nghiệm, các bác sĩ sẽ xác định xem mô này là lành tính hay ung thư.
• Thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh. Để biết rõ hơn về kích thước khối u và tìm các dấu hiệu của ung thư di căn, bác sĩ có thể đề nghị những xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh. Các xét nghiệm này có thể là chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp PET/CT.

5. Các phương pháp điều trị ung thư khẩu cái mềm

Điều trị ung thư khẩu cái mềm phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm: kích thước, vị trí khối u, sức khỏe tổng quát và ý muốn của người bệnh.

Các lựa chọn điều trị có thể bao gồm:

• Phẫu thuật. Mục tiêu của phẫu thuật là loại bỏ càng nhiều tế bào ung thư càng tốt. Nếu kích thước nhỏ, khối u có thể được cắt bỏ qua một cuộc phẫu thuật ngắn mà không cần phải nằm viện. Khi ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết, ngoài việc cắt bỏ khối u còn cần phải loại bỏ hạch bạch huyết.
• Xạ trị. Liệu pháp sử dụng các chùm năng lượng cực mạnh để tiêu diệt tế bào ung thư. Liệu pháp xạ trị có thể được sử dụng đơn độc trong điều trị ung thư khẩu cái mềm. Ngoài ra, có thể kết hợp với hóa trị, phẫu thuật để điều trị ở tất cả các giai đoạn.
• Hóa trị là sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư. Hóa trị có thể được sử dụng kết hợp với xạ trị.
• Phẫu thuật tái tạo. Tùy thuộc vào vị trí, mức độ lan rộng của khối u, phẫu thuật tái tạo có thể cần thiết.
• Phục hồi chức năng. Phục hồi chức năng bao gồm trị liệu ngôn ngữ, trị liệu nuốt, ăn kiêng. Vật lý trị liệu cần được xem xét sau phẫu thuật hoặc xạ trị.
• Chăm sóc giảm nhẹ. Là chăm sóc y tế chuyên biệt tập trung vào việc giảm đau và các triệu chứng khó chịu của ung thư giai đoạn muộn. Chăm sóc giảm nhẹ được áp dụng đối với các trường hợp khối u khẩu cái mềm không thể điều trị triệt để.

6. Làm cách nào để phòng ngừa ung thư?

Các phương pháp bạn có thể thực hiện để giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư khẩu cái mềm bao gồm:

• Không hút thuốc lá. Nếu đang sử dụng thuốc lá dưới bất kỳ hình thức nào, hãy đến gặp bác sĩ và cùng đề ra các chiến lược bỏ thuốc lá.
• Hạn chế uống rượu. Nếu không thể bỏ rượu, hãy uống rượu một cách điều độ. Đối với người lớn khỏe mạnh, tối đa một ly mỗi ngày đối với phụ nữ. Tối đa hai ly mỗi ngày đối với nam giới.

>> Rượu bia là tác nhân gây ra rất nhiều bệnh lý nguy hiểm. Tìm hiểu thêm trong bài viết: Rượu bia và những tác hại (Phần 1).

• Thường xuyên kiểm tra răng miệng định kỳ. Bác sĩ nha khoa sẽ khám miệng để tìm dấu hiệu ung thư và những thay đổi tiền ung thư.
• Hãy xem xét chủng ngừa HPV. Chủng ngừa HPV có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư liên quan đến HPV, trong đó có ung thư khẩu cái mềm. 

7. Kết luận

Ung thư khẩu cái mềm là một trong những loại ung thư vùng hầu họng khá thường gặp. Hút thuốc lá và uống rượu là hai yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ung thư khẩu cái mềm. Ngoài ra, nhiễm virus HPV cũng là một nguyên nhân thường được nhắc đến. Người bệnh thường đến bệnh viện khi ung thư đã tiến triển và tiên lượng lúc này là khá xấu.

Do đó, điều quan trọng là người bệnh cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán khi có các dấu hiệu gợi ý của ung thư như đã nêu trên. Ngoài ra, lối sống lành mạnh, không rượu bia, thuốc lá là những biện pháp hàng đầu để ngăn ngừa ung thư xuất hiện. Tiêm ngừa HPV cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh.

Bác sĩ Sử Ngọc Kiều Chinh