Mụn: Có những loại mụn nào và cách điều trị hiệu quả

Mụn thường liên quan đến sự biến động nội tiết tố trong độ tuổi dậy thì của bạn. Nhưng người lớn cũng có thể gặp phải mụn. Xác định loại mụn bạn đang gặp phải chính là chìa khóa để điều trị dứt điểm và thành công. Vậy có các loại mụn nào? Dưới đây là một số loại mụn phổ biến hiện nay. Hãy cùng Bác sĩ Da liễu Nguyễn Thị Thảo tìm hiểu mọi thông tin về mụn qua bài viết.

Mụn là gì?

Mụn là tình trạng da liễu xảy ra khi nang lông bị bịt kín bởi các tác nhân như dầu, tế bào da chết… Điều này gây ra các vấn đề như: mụn đầu trắng, mụn đầu đen hoặc mụn viêm. Ở mọi lứa tuổi đều có thể bị mụn trên da. Phổ biến nhất là ở thanh thiếu niên đang phát triển.¹

Tuy có thể điều trị nhưng đây là một tình trạng kéo dài dai dẳng. Khi một vết mụn biến mất thì những nốt mụn khác có thể sẽ mọc lại. Mụn có thể để lại sẹo trên da hoặc không. Bạn cần phân biệt rõ loại mụn của mình là gì để có phương án xử lý và trị liệu da liễu thích hợp.¹

Phân biệt các loại mụn

Mụn có rất nhiều loại:^{2 3}

Mụn không viêm

Mụn không viêm bao gồm mụn đầu trắng và mụn đầu đen. Chúng thường không gây sưng tấy và đáp ứng tương đối tốt với các phương pháp điều trị không kê đơn (OTC).

Axit salicylic là thành phần thường được bán trên thị trường để trị các loại mụn nói chung. Nhưng nó thường có tác dụng tốt nhất trên mụn trứng cá không viêm. Axit salicylic giúp tẩy da chết một cách tự nhiên, loại bỏ các tế bào da chết có thể dẫn đến mụn đầu đen và mụn đầu trắng. Bạn có thể tìm thành phần này trong toner, sữa rửa mặt và kem dưỡng ẩm.

Mụn đầu đen

Mụn đầu đen xảy ra khi lỗ chân lông bị tắc do sự kết hợp của bã nhờn và tế bào da chết. Phần nhân mụn vẫn mở trên bề mặt da, nó sẽ bị oxi hóa và tạo thành màu đen thấy được.

Mụn đầu đen thường có thể điều trị được bằng thuốc không kê đơn.

Mụn đầu trắng

Mụn đầu trắng cũng được tạo ra khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bã nhờn và tế bào da chết. Nhưng không giống như mụn đầu đen, phần đỉnh của nốt mụn đóng lại. Nó trông giống như một vết sưng nhỏ nhô ra khỏi bề mặt da.

Mụn đầu trắng khó điều trị hơn mụn đầu đen vì lỗ chân lông đã đóng lại. Các sản phẩm có chứa thành phần axit salicylic có thể hữu ích. Retinoids tại chỗ cho kết quả tốt nhất đối với các loại mụn trứng cá. Adapalene cũng là phương pháp hiệu quả không cần kê đơn. Nếu nó không hiệu quả với bạn, hãy thử các loại retinoids bôi tại chỗ mạnh hơn được bác sĩ kê đơn.

Mụn viêm

Mụn đỏ và sưng tấy trên da được gọi là mụn viêm.

Vi khuẩn kết hợp với dầu thừa và tế bào da chết sẽ khiến da bị viêm.Vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng sâu ở bên dưới bề mặt da của bạn. Điều này có thể dẫn đến những nốt mụn viêm sưng tấy, gây đau đớn và khó loại bỏ.

Các sản phẩm có chứa thành phần benzoyl – peroxide có thể giúp giảm sưng và loại bỏ vi khuẩn hoạt động bên trong da. Chúng cũng có thể loại bỏ việc sản xuất bã nhờn dư thừa. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh uống hoặc bôi cùng với benzoyl – peroxide để điều trị tình trạng mụn viêm. Retinoids tại chỗ cũng rất quan trọng trong việc chống lại các nốt mụn viêm và mụn mủ.

Mụn mủ

Mụn mủ là một trong các loại mụn viêm. Chúng giống như một nốt mụn đầu trắng với một vòng đỏ xung quanh vết sưng. Chứa đầy mủ trắng hoặc vàng. Tránh nặn mụn mủ vì nó có thể gây ra sẹo hoặc vết thâm trên da.

Mụn bọc

Mụn bọc xuất hiện khi lỗ chân lông bị tắc, sưng tấy và kích ứng. Không giống như mụn mủ, mụn bọc nằm sâu hơn bên dưới lớp da.

Vì các mụn bọc nằm sâu trong da nên bạn thường không thể điều trị dứt điểm tại nhà. Thuốc có kê đơn là cần thiết để giúp điều trị mụn bọc.

Bác sĩ da liễu của bạn có thể sẽ kê đơn thuốc uống isotretinoin. Loại này là một dạng vitamin A và được dùng hàng ngày trong vòng bốn đến sáu tháng. Thuốc có thể điều trị và ngăn ngừa mụn bọc bằng cách giảm kích thước tuyến dầu trong lỗ chân lông.

Mụn nang

Mụn nang phát triển khi lỗ chân lông bị tắc do sự kết hợp của vi khuẩn, bã nhờn và tế bào da chết và gây nhiễm trùng nặng. Các vết tắc xảy ra sâu bên trong da và nằm sâu bên dưới bề mặt hơn cả mụn bọc.

Những vết sưng lớn màu đỏ hoặc trắng này thường gây đau khi chạm vào. Mụn nang là dạng mụn trứng cá lớn và nặng nhất trong các loại mụn. Nó cũng dễ để lại sẹo nhất.

Thuốc theo toa isotretinoin thường được sử dụng để điều trị mụn nang. Trong trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ da liễu của bạn có thể phẫu thuật cắt bỏ nang mụn.

Mụn trứng cá nhẹ

Mụn trứng cá được xếp vào dạng nhẹ nếu bạn có ít hơn 20 nốt mụn đầu trắng hoặc mụn đầu đen. Ít hơn 15 mụn sưng viêm hoặc tổng số mụn ít hơn 30.

Mụn trứng cá nhẹ có thể được điều trị bằng thuốc bôi không kê đơn. Thường mất đến tám tuần để thấy một sự cải thiện đáng kể trên da.

Mụn trứng cá vừa

Nếu bạn có 20 đến 100 mụn đầu trắng hoặc mụn đầu đen. Khoảng 15 đến 50 vết sưng viêm hoặc tổng số 30 đến 125 tổn thương. Thì tình trạng mụn của bạn được coi là vừa phải.

Các bác sĩ da liễu thường khuyên dùng thuốc theo toa cho các loại mụn trứng cá từ trung bình đến nặng. Có thể mất vài tuần để nhận thấy sự cải thiện.

Mụn trứng cá nặng

Những người bị mụn trứng cá nặng có nhiều mụn nang, mụn bọc và nốt viêm. Mụn có thể chuyển sang màu đỏ đậm hoặc tím. Nó thường để lại sẹo.

Việc điều trị kịp thời bởi bác sĩ da liễu có thể giảm thiểu sẹo. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể tiêm corticosteroid trực tiếp vào mụn để giảm kích thước mụn và tình trạng viêm đau.

Hình ảnh có chứa nội dung nhạy cảm, bạn đọc cân nhắc trước khi xem

Xem

Cách điều trị mụn hiệu quả

Có nhiều phương pháp để điều trị các loại mụn.

Trị liệu tại chỗ²

Liệu pháp tại chỗ là thuốc trị mụn được bôi trực tiếp lên da như gel hoặc kem.

Sản phẩm bôi không kê đơn thường thích hợp cho việc điều trị các loại mụn trứng cá nhẹ. Chúng có thể chứa các thành phần như benzoyl peroxide, resorcinol, axit salicylic hoặc lưu huỳnh.

Sản phẩm kê đơn như kem bôi kháng sinh hoặc retinoid có thể điều trị mụn trứng cá từ nhẹ đến vừa phải. Chúng có thể được kê đơn một mình hoặc kết hợp với các thành phần khác

Trị liệu toàn thân²

Liệu pháp toàn thân đề cập đến thuốc trị các loại mụn bằng đường uống.

• Thuốc kháng sinh như tetracycline, minocycline, doxycycline hoặc erythromycin có thể điều trị mụn từ trung bình đến nặng bằng cách nhắm mục tiêu vi khuẩn và giảm viêm.
• Các liệu pháp điều trị toàn thân khác bao gồm thuốc tránh thai. Nó có thể làm giảm mụn ở một số phụ nữ. Chẳng hạn như spironolactone (thuốc kháng nội tiết tố androgen), Isotretinoin (vitamin A theo toa liều cao).
• Isotretinoin chỉ được sử dụng trong một số trường hợp mụn dạng nang, nặng hoặc trong trường hợp các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Một quá trình điều trị bằng isotretinoin yêu cầu phải được kiểm soát thường xuyên bởi bác sĩ da liễu.

Một số lời khuyên giúp bạn cải thiện tình trạng của mình

Để cải thiện tình trạng mụn hiện tại và dự phòng cho tương lai, dưới đây là một số lời khuyên dành cho bạn:

• Duy trì cho bản thân một lối sống lành mạnh.
• Tẩy trang và vệ sinh da kỹ.
• Các bước chăm sóc da nên được tìm hiểu để thực hiện đúng.
• Nên sử dụng các loại mỹ phẩm chăm sóc da có uy tín trên thị trường.
• Sử dụng kem chống nắng mỗi khi ra đường.
• Vệ sinh và duy trì môi trường sống của bản thân sạch sẽ.

Khi nào tôi cần gặp bác sĩ?

Mụn đầu đen và mụn đầu trắng là loại mụn trứng cá nhẹ nhất. Đôi khi chúng có thể được giải quyết bằng các loại thuốc bôi ngoài da không kê đơn. Mụn bọc và mụn nang là những dạng mụn nặng hơn. Những loại mụn này cần có thuốc được kê đơn bởi các bác sĩ da liễu, đặc biệt trong trường hợp mụn lan rộng.

Gặp bác sĩ da liễu là cách duy nhất bạn có thể nhận được chẩn đoán đầy đủ và chính xác. Trong một số trường hợp, điều trị của bác sĩ có thể là cách duy nhất để làm sạch và kiểm soát hoàn toàn các loại mụn.

Mụn không khó để chữa trị. Điều quan trọng là bạn phải nắm rõ tình trạng mụn và kiên nhẫn với quá trình điều trị mụn của mình. Mặc dù một số phương pháp có thể hiệu quả ngay lập tức, nhưng một số khác chỉ có hiệu quả sau vài tháng. Mong rằng qua bài viết của Bác sĩ Nguyễn Thị Thảo, bạn đã có cái nhìn tổng quát về các loại mụn.