Chọn sách cho trẻ như thế nào? (Phần 1)
Nội dung bài viết
Sách mở ra cửa sổ tâm hồn cho trẻ, giúp trẻ phát triển sự sáng tạo và trí tưởng tượng khi tìm hiểu về những trẻ người và vạn vật xung quanh. Ngoài ra, sách cũng là quyển từ điển giúp trẻ học từ mới và cách sử dụng ngôn ngữ, khám phá những suy nghĩ và cảm xúc về những điều thú vị trong cuộc sống…
1. Trẻ nhũ nhi (0 – 18 tháng)
Khi trẻ chào đời, hãy dành cho trẻ những giờ trò chuyện vì lúc này trẻ chỉ thích nghe giọng nói của bạn. Bạn có thể đọc to cuốn tiểu thuyết yêu thích của mình trong khi cho trẻ ăn hoặc chơi đùa với trẻ. Thời gian bạn đọc cho trẻ nghe quan trọng hơn nhiều so với nội dung của cuốn sách.
Khi trẻ lớn hơn, hãy đọc cho trẻ nghe mỗi ngày. Chọn những cuốn sách có độ bền cao như sách được thiết kế có bìa cứng, nhẹ, để trẻ tập cầm cuốn sách trên tay. Chọn sách cho trẻ với nhiều màu sắc tươi sáng, có hình ảnh lớn, đơn giản. Một vài cuốn sách có thể tạo ra âm thanh (như tiếng động vật, xe lửa, giai điệu một bài hát) khi bạn và trẻ mở ra sẽ khiến trẻ rất thích thú để đọc. Việc bạn đọc đi đọc lại quyển sách nhiều lần sẽ giúp trẻ nhận biết và gọi tên những đồ vật quen thuộc cũng như nhanh chóng học theo các vần điệu và bài hát.
2. Trẻ mới tập đi (18 tháng đến 3 tuổi)
Đây là lúc trẻ bắt đầu tập nói nên trẻ sẽ biết một số từ trong những vần điệu bài hát tùy theo sở thích của trẻ. Trẻ có thể muốn bạn đọc một cuốn sách lặp lại nhiều lần. Chính sự lặp lại này là một phần tự nhiên của việc học, giúp trẻ nhớ lâu hơn. Tuy nhiên, bạn cũng nên khuyến khích trẻ chọn những cuốn sách mới với nhiều chủ đề khác nhau.
Ở tuổi này, trẻ cũng thích gọi tên những vật mà trẻ quan tâm. Trẻ cũng sẽ thích những màu sắc tươi sáng, hình dạng, từ ngữ có vần điệu và hài hước. Sách là một công cụ tốt để dạy trẻ nhận biết về kích thước, hình dạng và màu sắc. Hãy để trẻ đặt câu hỏi và đưa ra nhận xét về tình tiết câu chuyện. Sách làm bằng vải hoặc bìa cứng dày dễ lau chùi và bền hơn sách giấy.
Vì ở giai đoạn này, trẻ thường chỉ có sự chú ý trong một thời gian ngắn, hãy chọn sách cho trẻ những cuốn có nội dung ngắn, đơn giản nhưng có nhiều hình ảnh. Một câu chuyện dài khoảng 3 phút trước khi đi ngủ có thể là tốt nhất cho trẻ. Hãy tìm cách thu hút sự tập trung của trẻ bằng cách nhấn mạnh hay thay đổi giọng nói cho phù hợp với nhân vật, cùng trẻ nhìn vào các bức tranh và đặt câu hỏi như “Con nghĩ chuyện gì sắp xảy ra với bạn thỏ?”
3. Chọn sách cho trẻ học mầm non (3 đến 6 tuổi)
Trong độ tuổi này, sự tò mò và ham học hỏi là lí do khiến trẻ thích đặt nhiều câu hỏi “Tại sao?”. Trẻ có thể quan tâm đến những cuốn sách về chủ đề thời tiết, thiên nhiên, động vật hay các vật dụng thiết bị trong nhà. Sách cũng giúp trẻ biết đến nhiều loại cảm xúc như sợ hãi, vui vẻ, buồn bã, lo lắng.
Bạn có thể chọn những cuốn sách thể hiện hành động mà bạn muốn trẻ noi gương, chẳng hạn như hòa đồng với anh chị em trong gia đình hoặc biết tự dọn dẹp đồ chơi. Trẻ thích những câu chuyện dễ học thuộc lòng, có vần điệu và những từ có giai điệu vui nhộn. Bạn nên đọc cuốn sách trước để chắc chắn rằng những cuốn sách có kết thúc rõ ràng và nội dung hướng đề những điều hạnh phúc.
Trẻ mầm non sẽ học kỹ năng đọc bằng cách quan sát trong khi bạn đọc sách. Trẻ bắt đầu nhận biết về ý nghĩa của các biểu tượng như đèn tín hiệu giao thông, nhất là khi bạn đọc và chỉ vào các từ có kèm hình để dạy cho trẻ. Những cuốn sách với khoảng từ 5 đến 10 phút để đọc và chỉ có một vài dòng chữ ở mỗi trang sẽ phù hợp cho trẻ. Nhờ vậy, trẻ sẽ sớm bắt đầu tự đọc chữ.
Trong giai đoạn từ sau sinh đến độ tuổi mầm non, việc chọn sách phù hợp với trẻ sẽ giúp định hướng sự phát triển về tư duy và sự sáng tạo của trẻ. Quan trọng hơn, sách sẽ là không gian kết nối tình cảm yêu thương bạn dành cho trẻ, không chỉ giúp bạn phát hiện những tài năng của trẻ mà còn tạo điều kiện giáo dục trẻ tốt hơn.
Bác sĩ Huỳnh Nguyễn Uyên Tâm
Một số trẻ ở tuổi đến trường gặp khó khăn trong học tập, đặc biệt là đọc chữ. Thông thường, các bậc phụ huynh cho rằng do trẻ chưa cố gắng. Tuy nhiên, có thể vấn đề đến từ những rối loạn trong quá trình phát triển ở khu vực xử lý ngôn ngữ của não bộ hay còn gọi là chứng khó đọc (dyslexia). Cùng Youmed tìm hiểu thêm nhé!
>>Xem thêm: Chứng khó đọc: Nguyên nhân, chẩn đoán và can thiệp
Nguồn tham khảo / Source
Trang tin y tế YouMed chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, các tổ chức y dược, học thuật chính thống, tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ các thông tin trong bài viết của chúng tôi. Tìm hiểu về Quy trình biên tập để hiểu rõ hơn cách chúng tôi đảm bảo nội dung luôn chính xác, minh bạch và tin cậy.
RelayHealth (2015), Books: Selecting Books for Your Child, https://www.abcdpediatrics.com/advisor/pa/pa_kidsbook_pep.htm, Accessed August 26, 2019