Có nên cho trẻ dùng núm vú giả không?

Một số trẻ thích được dỗ dành, ôm ấp và chỉ hài lòng khi được cho bú. Nhiều trẻ khác dường như vẫn muốn ngậm vú mẹ dù không đói. Nếu trẻ vẫn muốn ngậm vú mẹ sau khi đã bú đủ no, núm vú giả có thể là vật hữu ích, làm trẻ thấy dễ chịu. Điều này sẽ khiến nhiều cha mẹ cảm thấy yên tâm hơn khi chăm sóc trẻ.

1. Tại sao nên sử dụng núm vú giả?

Đôi khi, trẻ vẫn còn phản xạ mút thêm sau khi bú. Đó là một thói quen tự an ủi và giúp trẻ thấy thoải mái.

Loại núm vú chỉnh nha có thể ngăn chặn việc đẩy mạnh lưỡi trong quá trình trẻ mút. Bạn có thể thử các kiểu núm vú khác nhau để tìm ra hình dạng mà trẻ thích.

Ưu điểm lớn nhất của núm vú giả là nếu bạn cho trẻ ngậm, trẻ sẽ không mút ngón tay cái. Việc mút ngón tay cái nhiều lần có thể tạo sự di động quá mức của hàm trên với hàm dưới khi nghiền hoặc nhai thức ăn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến vấn đề răng miệng của trẻ nếu vẫn tiếp tục thói quen này sau khi răng vĩnh viễn bắt đầu mọc lên.

Một núm vú giả sẽ tạo ít áp lực lên răng hơn và khiến sự di động của hai hàm răng trẻ chênh lệch ít hơn so với ngón tay cái. Ngoài ra, bạn có thể kiểm soát việc sử dụng núm vú giả của trẻ dễ dàng hơn khi trẻ lớn lên. Ngược lại, việc ngăn trẻ mút ngón tay cái sẽ khó khăn hơn nhiều.

2. Khi nào nên cho trẻ ngậm núm vú giả?

Có thể bắt đầu dùng núm vú giả khi trẻ từ 1 đến 2 tháng tuổi nếu bé có xu hướng thích mút ngón tay cái. Nếu trẻ không có thói quen này, việc dùng núm vú giả là không cần thiết vì một số trẻ có thể tự xoa dịu mà không cần mút ngón tay. Có thể dùng đến khi trẻ được 4 tháng tuổi.

Khi trẻ lớn hơn, nhất là khi bắt đầu tập bò, lúc này phản xạ mút thường giảm từ từ. Dùng núm vú giả quá lâu và thường xuyên có thể cản trở quá trình tập nói của trẻ. Điều này đặc biệt quan trọng với trẻ khi hơn 12 tháng tuổi. Đó là lúc trẻ phát triển ngôn ngữ đáng kể. Thật khó để một đứa trẻ có thể nói chuyện với núm vú giả trong miệng.

Để đảm bảo trẻ không bị lệ thuộc quá nhiều vào núm vú giả, bạn có thể xem xét các gợi ý sau:

• Trong 6 tháng đầu, hãy cho trẻ ngậm núm vú giả bất cứ khi nào bé muốn ngậm vú mẹ thêm dù trẻ không đói. Trừ trong tháng đầu tiên của trẻ, vì phản xạ mút và bú vú mẹ sẽ giúp sữa được tiết ra. Vậy nên, đừng cho trẻ núm vú giả nếu cữ bú cuối cùng đã hơn 90 phút.

>> Xem thêm: Làm sao biết bạn đã cho trẻ bú đủ chưa?

• Không đưa ra núm vú giả mỗi khi trẻ khóc vì có rất nhiều nguyên nhân khiến bé khóc như bị giật mình khi ngủ, muốn được thay tã… Trong những cơn đói hay cần phải dùng núm vú giả thay thế. Với những tình huống này, trước tiên bạn hãy vỗ về, âu yếm, dỗ dành để tạo sự thoải mái cho trẻ.
• Sau 6 tháng tuổi (hoặc khi trẻ bắt đầu tập bò), hãy cho con núm vú giả ít hơn. Để nó ra khỏi tầm nhìn của trẻ khi không sử dụng nữa.
• Nếu bạn cho trẻ ngậm núm vú giả mọi lúc, sự quan tâm của bé đối với nó sẽ ngày càng nhiều hơn thay vì giảm đi. Thay vào đó, bạn có thể chuyển sự chú ý của trẻ bằng đồ chơi khác như một con thú nhồi bông nhiều màu sắc.
• Nếu trẻ đang dùng núm vú giả, đừng quên mang theo khi bạn cùng bé đi du lịch. Khi máy bay hạ cánh, cho trẻ ngậm núm vú giả có thể giúp giảm ù tai.
• Không sử dụng núm vú giả để giúp trẻ đi vào giấc ngủ. Việc này sẽ trở thành một thói quen xấu đòi hỏi bạn phải điều chỉnh lại vị trí của núm vú giả trong miệng trẻ khi bé đột ngột thức dậy vào ban đêm. Khi trẻ bắt đầu thấy buồn ngủ, núm vú giả bắt đầu rơi ra ngoài khiến bé thức dậy và cố gắng tiếp tục mút lấy nó bằng miệng. Hãy giúp trẻ học cách tự đưa mình vào giấc ngủ.

3. Theo dõi việc sử dụng núm vú giả như thế nào?

Bạn có thể phòng tránh nguy hiểm cho trẻ sau khi sử dụng núm vú giả bằng những cách sau:

• Sử dụng một núm vú có nguồn gốc an toàn. Đừng cố tự làm núm vú giả bằng cách gắn một núm vú vào nắp chai nhựa. Nó có thể bị kéo ra và mắc kẹt vào trong họng của trẻ, khiến bé bị nghẹn.
• Không đặt núm vú giả vào một sợi dây đeo quanh cổ trẻ vì nó có thể làm trẻ ngạt thở.
• Không sử dụng núm vú giả có chứa chất lỏng bên trong. Một số trường hợp ghi nhận trẻ có nguy cơ bị nhiễm trùng.
• Vệ sinh sạch sẽ núm vú giả mỗi khi trẻ sử dụng xong. Thay núm vú giả mới nếu nó bị hỏng.

4. Làm thế nào cho trẻ ngưng sử dụng núm vú giả?

Việc sử dụng núm vú giả thường bị hạn chế mỗi khi bạn bế trẻ. Trẻ thường sẽ dần mất hứng thú với nó khi được 9 đến 12 tháng tuổi hoặc khi nó bị mòn mà bạn không thay thế. Bạn có thể đẩy nhanh quá trình này bằng cách cắt bớt đầu núm vú giả. Điều này rất ít khi ảnh hưởng xấu đến trẻ.

Nếu trẻ dùng núm vú giả thường xuyên với vẻ rất thích thú, bé thường sẽ tự từ bỏ nó hoàn toàn trước 3 hoặc 4 tuổi. Chọn một thời điểm thích hợp như những lúc trẻ thấy vui với đồ chơi mới hay không chuyện gì khiến con sợ hãi, lo lắng để giúp trẻ từ bỏ việc ngậm núm vú giả. Không bao giờ sử dụng hình phạt hoặc la mắng để ép buộc trẻ từ bỏ núm vú giả.

Cho trẻ tự bỏ núm vú giả hoặc gợi ý sẽ có người đến lấy nó đi như ông già Noel. Bạn không nên đặt núm vú giả ở đâu đó trong nhà, bởi vì trẻ sẽ có thể đòi nó khi quấy khóc. Thay vào đó, hãy an ủi trẻ bằng sự âu yếm. Hãy dành những lời khen ngợi cho trẻ khi con đã ngưng ngậm núm vú giả.

Bạn nên cân nhắc từng thời điểm thích hợp cũng như tình trạng cụ thể của trẻ mà quyết định cho con tiếp tục dùng hay là bắt đầu ngưng núm vú giả một cách an toàn.

Bác sĩ Huỳnh Nguyễn Uyên Tâm