Danh sách 5 loại vắc xin phòng bệnh dại đang lưu hành tại Việt Nam

Sau khi bị chó cắn, bệnh nhân có thể có những biểu hiện dại vô cùng nguy hiểm. Việc tiêm vắc xin phòng bệnh dại có thật sự hiệu quả hay không? Nên tiêm vắc xin vào thời điểm nào là hợp lý nhất? Một số loại vắc xin phòng bệnh dại hiện đang được sử dụng tại Việt Nam là gì? Hãy cùng dược sĩ Nguyễn Ngọc Cẩm Tiên theo dõi các vấn đề được phân tích và trình bày trong bài viết dưới đây nhé!

Bệnh dại là gì? Nguy hiểm như thế nào?

Bệnh dại gây do một loại vi rút gây ra. Loại vi rút này có thể lây truyền từ các loại động vật sang người.

Có 2 thể bệnh lâm sàng của bệnh dại:

• Thể điên cuồng (phổ biến nhất).
• Thể dại câm (bại liệt).

Vi-rút dại xâm nhập vào hệ thần kinh của động vật có vú. Chúng chủ yếu được lây truyền từ nước bọt của các loài động vật bị dại sang người qua vết cắn. Hoặc lây qua vết trầy xước trên cơ thể con người.

Lưu ý, vị trí bị chó cắn càng gần thần kinh trung ương thì phát bệnh càng nhanh. Theo thống kê, có khoảng 99% các trường hợp gây bệnh dại ở người là do chó cắn. Như vậy, dại là bệnh vô cùng nguy hiểm có thể gây chết người nên tiêm vắc xin là việc vô cùng quan trọng.¹

Xem thêm: Trẻ bị chó cắn, thú cưng cắn: bạn đã xử trí đúng cách chưa?

Phải làm gì nếu bị chó cắn?

Khi bị động vật cắn, đặc biệt là chó đã có biểu hiện dại thì ngay lập tức thực hiện sơ cứu và đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế gần nhất.

• Cần rửa vết thương ngay với xà phòng và dưới vòi nước chảy liên tục trong thời gian khoảng 10-15 phút.
• Trường hợp không có xà phòng, có thể rửa ngay vết thương bằng nước sạch dưới vòi nước để chảy liên tục 15 phút.
• Ngoài ra, cần rửa kỹ vết thương với cồn 70% hoặc cồn iod (nếu có).
• Cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế để được điều trị càng sớm càng tốt. Dựa vào tình trạng của bệnh nhân cũng như của con vật đã cắn người để có hướng điều trị cũng như thực hiện một trong các loại vắc xin phòng bệnh dại khẩn cấp phù hợp với từng đối tượng.¹

5 loại Vắc xin phòng dại đang được lưu hành tại Việt Nam

Hiện tại, có 5 loại vắc xin phòng bệnh dại đã được cấp giấy đăng kí lưu hành. Trong đó, bao gồm:

• Vắc xin Verorab (Pháp).
• Vắc xin Abhayrab (Ấn Độ).
• Vắc xin Indirab (Ấn Độ)
• Vắc xin Rabipur (Ấn Độ).
• Vắc xin Speeda (Trung Quốc).

1. Vắc xin Verorab²

Công ty: Sanofi Pasteur.

Nơi sản xuất: Pháp.

Chỉ định tiêm:

Trường hợp trước phơi nhiễm

Vắc xin Verorab là loại vắc xin phòng bệnh dại được chỉ định trong dự phòng bệnh dại cho các bệnh nhân có nguy cơ phơi nhiễm cao cụ thể:

• Các nhân viên làm việc tại các phòng thí nghiệm như chẩn đoán, nghiên cứu và sản xuất huyết thanh dại.
• Lưu ý, các đối tượng này nên làm huyết thanh chẩn đoán sau mỗi 6 tháng.
• Trường hợp nồng độ kháng thể d<0.5 UI/ml thì phải tiêm nhắc lại.

Nên tiêm phòng dại cho các đối tượng có nguy cơ nhiễm vi-rút dại:

• Bác sĩ thú y.
• Nhân viên canh giữ và chăm sóc.
• Nhân viên kiểm lâm.
• Các trường hợp làm ở lò mổ.
• Các đối tượng nghiên cứu về hang động.
• Hoặc người đi du lịch hoặc di chuyển đến vùng có dịch bệnh trên súc vật.

Trường hợp sau phơi nhiễm

• Nên tiêm ngay sau khi xác định hoặc có nghi ngờ phơi nhiễm để giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh dại.
• Phải thực hiện tiêm phòng ở các Trung tâm điều trị bệnh dại.
• Ngoài ra, việc điều trị phải dựa trên tình trạng của vật cắn và loại vết thương.

2. Vắc xin Abhayrab³

Abhayrab là loại vắc xin phòng bệnh dại vero tinh chế. Vắc xin này có tác dụng tạo miễn dịch chủ động phòng bệnh dại cho cả người lớn và trẻ em, sau khi tiếp xúc hoặc bị con vật nghi bị dại cắn.

Công ty: Human Biological Institute.

Nơi sản xuất: Ấn Độ.

Chỉ định: Vắc xin giúp tạo miễn dịch chủ động chống lại vi-rút dại cho cả người lớn và trẻ em. Ngoài ra, có thể dùng vắc xin để dự phòng và điều trị sau khi bị phơi nhiễm.

Bệnh dại là bệnh gây chết người. Do vậy, việc tiêm vắc xin không có giới hạn tuổi tác. Vắc xin Abhayrab có thể sử dụng cho tất cả các lứa tuổi. Ngoài ra khuyến khích tiêm vắc xin phòng dại Abhayrab cho các đối tượng có nguy cơ cao như:

• Bác sĩ thú y.
• Nhân viên canh giữ và chăm sóc.
• Nhân viên kiểm lâm.
• Các trường hợp làm ở lò mổ.
• Các đối tượng nghiên cứu về hang động.
• Hoặc người đi du lịch hoặc di chuyển đến vùng có dịch bệnh trên súc vật.

3. Vắc xin Indirab⁴

Công ty: Bharat Biotech International Limited

Nơi sản xuất: Ấn Độ

Indirab là một loại vắc xin phòng bệnh dại tế bào bất hoạt tinh chế trên tế bào vero được chỉ định trong dự phòng và điều trị sau khi phơi nhiễm dại cho tất cả các đối tượng ở mọi lứa tuổi.

4. Vắc xin Rabipur⁵

Công ty: Chiron Behring Vaccines Pvt. Ltd.

Nơi sản xuất: Ấn Độ.

Rabipur là một loại vắc xin phòng bệnh dại tế bào tinh chế từ phôi gà.

Rabipur được biết đến là vắc xin đông khô vô khuẩn thu được bằng việc nuôi virus chủng Flury LEP đã được bất hoạt trong môi trường nguyên bào sợi gà nguyên bản. Vắc xin đông khô Rabipur đáp ứng các yêu cầu của WHO về an toàn và có hiệu lực.

Cách dùng: dùng theo đường tiêm bắp.

Ngoài ra, vắc xin không chứa pyrogen cũng như tá dược và chất bảo quản.

5. Vắc xin Speeda⁶

Công ty: Liaoning Chengda Biotechnology.

Nơi sản xuất: Trung Quốc.

Speeda hiện vẫn đang được tiếp tục được sản xuất đồng thời cung ứng ra thị trường các nước trong đó có Việt Nam.

Vắc xin này vẫn được chỉ định trong dự phòng và điều trị bệnh dại.

Tóm lại, có rất nhiều loại vắc xin phòng bệnh dại và vắc xin dại có thể được tiêm phòng ở bất kì độ tuổi nào. Cần lưu ý dại là bệnh rất nguy hiểm có thể gây chết người. Chính vì thế cho nên nếu bị cắn đặc biệt với động vật có biểu hiện bệnh cần phải tùy vào thể trạng và mức độ vết thương mà điều trị nhưng tốt nhất là nên đến bệnh viện để được hỗ trợ kịp thời.