Run vô căn: Dấu hiệu, nguyên nhân, cách điều trị

Run vô căn là một rối loạn thần kinh đặc trưng bởi run không kiểm soát ở các bộ phận khác nhau trên cơ thể. Các phần cơ thể thường bị ảnh hưởng là tay, cánh tay, đầu, thanh quản, lưỡi, cằm. Run vô căn không phải một rối loạn đe dọa tính mạng trừ khi run khiến cho người đó không thể tự chăm sóc cho bản thân mình.

Hầu hết những người mắc run vô căn đều có thể có một cuộc sống bình thường. Tuy vậy họ vẫn có thể cảm thấy các hoạt động hằng ngày như ăn uống, mặc quần áo, viết lách gặp đôi chút khó khăn. Trong một số trường hợp nặng có thể khiến cho người đó trở nên tàn tật. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin hữu ích về run vô căn.

Run vô căn có những dấu hiệu hay triệu chứng gì?

Run trong run vô căn thường là những run nhỏ và nhanh. Bạn có thể bị run liên tục, hằng định hoặc run từng đợt. Một số người, run có thể ảnh hưởng 2 bên cơ thể như nhau. Tuy nhiên, một số người khác lại run ở hai bên cơ thể không đều nhau. Hầu hết mọi người đều run khi họ cố gắng thực hiện một việc làm gì đó, chẳng hạn như buộc dây giày, viết lách. Một số người khác có thể bị run khi họ chẳng làm gì cả. Trường hợp này được gọi là run khi nghỉ ngơi.

Run có thể từ mức độ nhẹ đến nặng. Một số người run có thể ở mức độ nhẹ đến nổi không ảnh hưởng gì đến cuộc sống hằng ngày, hoặc run có thể đủ nặng để gây ảnh hưởng đáng kể đến các hoạt động bình thường trong đời sống hằng ngày.

Những triệu chứng run cơ bản thường gặp:

• Run ở tay hoặc bàn tay khi đang cố gắng thực hiện một động tác gì đó. Ví dụ như viết lách, cầm nắm hoặc buộc giây dày.
• Run có ở đầu và cổ khiến cho đầu bạn luôn lắc lư bên này sang bên kia hoặc chuyển động lên xuống.
• Những bộ phận khác của khuôn mặt cũng có thể bị giật chẳng hạn như giật mí mắt.
• Run có thể ảnh hưởng đến lưỡi hoặc thanh âm khiến cho việc phát âm trở nên khó khăn. Ví dụ khi nói chuyện, giọng của cảm cảm giác bị run
• Run ở thân mình, chân hoặc bàn chân khiến cho bạn gặp khó khăn trong việc giữ thăng bằng. Điều này có thể dẫn đến dáng đi của bạn bị bất thường.

Những yếu tố ảnh hưởng khiến cho run có thể trở nên nặng hơn, bao gồm:

• Căng thẳng, lo âu.
• Mệt mỏi.
• Đói.
• Trời quá nóng hoặc quá lạnh.
• Uống cà phê.
• Hút thuốc lá.

Nguyên nhân của run vô căn là gì?

Run có thể do nhiều nguyên nhân như lạm dụng rượu, các bệnh lý về tuyến giáp, đột quỵ và một số các tình trạng thần kinh. Tuy nhiên, những thể run này không mang đặc trưng của run vô căn.

Hiện nay, nguyên nhân chính xác của run vô căn là gì vẫn chưa được biết đến. Các nhà khoa học vẫn chưa tìm thấy được những yếu tố về gen hay môi trường gây ra run vô căn. Dù vậy, những nghiên cứu gần đây được thực hiện bởi viện rối loạn thần kinh và đột quỵ quốc gia Hoa Kỳ, gợi ý rằng run vô căn có thể được kích hoạt bởi những thay đổi ở một số vùng của não. Hiện tại, các nghiên cứu tìm nguyên nhân của run vô căn vẫn đang được diễn ra.

Yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến run vô căn là gì?

Những yếu tố nguy cơ được biết đến gồm:

• Đột biến gen: nếu bạn có ba hoặc mẹ mắc run vô căn, bạn có khoảng 50% nguy cơ mắc rối loạn này.
• Tuổi: run vô căn thường gặp nhất ở lứa tuổi khoảng 40 trở lên.

Run vô căn có thể để lại những biến chứng gì?

Run vô căn không đe dọa tính mạng nhưng các triệu chứng thường xấu dần theo thời gian. Nếu run trở nên nghiêm trọng hơn, bạn có thể gặp khó khăn trong các hoạt động đời sống như:

• Giữ một ly nước mà không bị đổ.
• Ăn uống như người bình thường.
• Trang điểm hoặc cạo râu.
• Nói chuyện nếu như lưỡi hoặc thanh quản của bạn bị ảnh hưởng.
• Viết chữ.

Chẩn đoán run vô căn

Để chẩn đoán run vô căn, bác sĩ sẽ cần khai thác bệnh sử. tiền căn gia đình và các triệu chứng của bạn, đồng thời sẽ tiến hành thăm khám. Một số thăm khám thần kinh như:

• Phản xạ gân cơ.
• Đánh giá sức cơ.
• Dáng đi.
• Phối hợp động tác.
• Khám cảm giác.

Để đánh giá run bác sĩ có thể yêu cầu bạn

• Uống một ly nước.
• Giữ thẳng bàn tay.
• Viết.
• Hoặc vẽ vòng xoắn ốc.

Không có bất kì xét nghiệm nào dùng để chẩn đoán run vô căn. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện một số xét nghiệm để loại trừ những nguyên nhân có thể gây ra những triệu chứng tương tự như run vô căn. Một số xét nghiệm có thể được yêu cầu như:

• Xét nghiệm chức năng tuyến giáp: TSH, fT4.
• Đánh giá chuyển hóa.
• Tác ụng phụ của thuốc.

Điều trị run vô căn như thế nào?

Một số người bị run vô căn không cần phải điều trị nếu triệu chứng nhẹ. Nhưng nếu triệu chứng run vô căn gây khó khăn khi làm việc hoặc thực hiện các hoạt động hằng ngày, hãy thảo luận với bác sĩ để lựa chọn điều trị tốt nhất cho bạn. Những phương pháp điều trị có thể giúp ích là:

1. Thuốc điều trị run vô căn

Thuốc chẹn beta

Những thuốc này thường được sử dụng để điều trị tăng huyết áp, thuốc cũng có thể giúp giảm run ở một số người. Thuốc chẹn beta có thể không phải là một lựa chọn nếu như bạn bị hen suyễn hoặc một số vấn đề về tim. Tác dụng phụ có thể gặp bao gồm mệt mỏi, chóng mặt hoặc các vấn đề về tim mạch.

Thuốc chống động kinh

Thuốc chống động kinh có thể có hiệu quả ở những người không đáp ứng với thuốc chẹn beta. Tác dụng phụ bao gồm buồn ngủ, buôn. Tuy nhiên các tác dụng phụ này có thể biến mất sau một thời gian ngắn sử dụng thuốc.

Thuốc an thần

Bác sĩ có thể sử dụng một số loại thuốc an thần để điều trị cho những người bị căng thẳng hoặc lo lắng có thể làm nặng thêm triệu chứng run. Tác dụng phụ có thể gồm mệt mỏi. Những loại thuốc này nên được sử dụng một cách thận trọng vì chúng có thể khiến bạn nghiện.

Tiêm OnabotulinumtoxinA (Botox)

Tiêm botox có thể hữu ích trong việc điều trị một số loại run, đặc biệt là run đầu và giọng nói. Tiêm botox có thể cải thiện run tối đa ba tháng trong một lần tiêm.

Tuy nhiên, nếu Botox được sử dụng để điều trị chứng run tay, nó có thể gây yếu ngón tay. Nếu Botox được sử dụng để điều trị chứng run giọng nói, nó có thể gây ra giọng khàn và khó nuốt.

2. Vật lý trị liệu

Bác sĩ có thể đề nghị bạn tập vật lý trị liệu. Nhà vật lý trị liệu có thể hướng dẫn bạn các bài tập để cải thiện sức cơ, kiểm soát và phối hợp vận động.

3. Phẫu thuật

Phẫu thuật có thể là một lựa chọn nếu chứng run của bạn trở nên nghiêm trọng và không đáp ứng với thuốc.

4. Kích thích não sâu

Đây là loại phẫu thuật phổ biến nhất cho run vô căn. Các bác sĩ sẽ chèn một đầu điện dài và mỏng vào vùng não gây ra chứng run (đồi thị). Một dây từ đầu dò chạy dưới da đến một thiết bị giống như máy điều hòa nhịp tim (chất kích thích thần kinh) được cấy vào ngực của bạn.

Tác dụng phụ của kích thích não sâu có thể bao gồm trục trặc thiết bị, các vấn đề liên quan đến kiểm soát vận động, ngôn ngữ hoặc cân bằng; đau đầu; yếu cơ. Tác dụng phụ có thể biến mất sau một thời gian điều trị hoặc sau khi điều chỉnh thiết bị.

Run vô căn có thể gây ra những triệu chứng từ nhẹ đến nặng. Có thể không ảnh hưởng gì đến đời sống nhưng cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng khiến cho một người trở nên tàn phế. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể giúp bạn hòa nhập với cuộc sống. Trên đây là những thông tin mang tính chất tham khảo. Vui long đi khám bác sĩ nếu bạn có các dấu hiệu trên.