Những triệu chứng bướu cổ mà bạn nên biết

Bướu cổ là căn bệnh rất thường gặp ở tất cả mọi người, đặc biệt là người trên 40 tuổi. Vậy, triệu chứng bướu cổ được phát hiện như thế nào? Làm cách nào để phòng ngừa bướu cổ? Tất cả sẽ được YouMed giải đáp ngay sau đây!

Nguyên nhân bướu cổ

Trước khi tìm hiểu về các triệu chứng bướu cổ, cần nắm sơ qua các nguyên nhân gây bướu cổ thường gặp.

Thiếu Iod là nguyên nhân bướu cổ chủ chốt. Iod là thành phần không thể thiếu tham gia vào sản xuất hormon tuyến giáp. Khi chế độ ăn không đủ Iod, tuyến giáp phải làm việc “cật lực” hơn để bù cho sự thiếu hụt đó. Vì vậy lâu dần tuyến giáp sẽ bị tăng kích thước.

Iod được tìm thấy chủ yếu trong nước biển và đất ở các vùng ven biển. Ở các nước đang phát triển, những người sống trong đất liền hoặc ở vùng cao thường bị thiếu iốt và có thể phát triển bệnh bướu cổ. Tình trạng thiếu i-ốt có thể trở nên tồi tệ hơn do chế độ ăn nhiều thực phẩm ức chế hormon, chẳng hạn như bắp cải, bông cải xanh và súp lơ trắng.

Các nguyên nhân khác bao gồm:

Bướu cổ basedow

Còn được gọi là bệnh Graves. Đây là căn bệnh tự miễn khiến tuyến giáp tạo ra hormon nhiều một cách mất kiểm soát. Việc sản xuất quá nhiều hormon làm tuyến giáp có triệu chứng tăng kích thước dẫn đến bướu cổ.

Viêm giáp Hashimoto

Viêm giáp Hashimoto là tình trạng phá hủy dần tế bào tuyến giáp. Cũng như bệnh Graves, viêm giáp Hashimoto cũng là một căn bệnh tự miễn. Ban đầu là tình trạng cường giáp thoáng qua do tuyến giáp tăng hoạt động để bù trừ. Lâu dần, các tế bào tuyến giáp chết đi, gây nên tình trạng suy giáp. Hormon tuyến giáp thấp khiến nhiều hormon kích thích tuyến giáp tác động lên (TSH), làm tuyến giáp to ra.

Tình trạng viêm

Một số người bị viêm tuyến giáp (không phải viêm giáp Hashimoto). Viêm giáp cũng có thể gây bướu cổ do đau và sưng. Đôi khi làm ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hormon. Một ví dụ thường gặp là viêm tuyến giáp do virus.

Nốt lành tính (nhân giáp đơn độc)

Các u nang rắn hoặc chứa chất lỏng có thể xuất hiện tại tuyến giáp làm tuyến sưng to lên. Những nốt này không phải ung thư.

Ung thư tuyến giáp

Ung thư có thể ảnh hưởng đến kích thước tuyến giáp, gây sưng một bên tuyến. Tuy nhiên, ung thư tuyến giáp không phổ biến như sự hình thành các nốt lành tính.

Thai kỳ

Mang thai đôi khi có thể khiến tuyến giáp tăng kích thước. Nguyên nhân bướu cổ này là do một loại hormone được sản xuất trong thời kỳ mang thai, gonadotropin nhau thai (hCG) có thể khiến tuyến giáp của bạn to ra một chút.

Bướu cổ có mấy loại

Sau khi hiểu rõ về các nguyên nhân bướu cổ, bạn có thắc mắc bướu cổ chỉ gồm một hay được phân thành nhiều loại?

Bướu cổ được chia làm 03 loại:

Bướu cổ dạng keo

Bướu cổ dạng keo hình thành do thiếu Iod. Đây là một khoáng chất cần thiết để sản xuất hormon tuyến giáp. Những người mắc bướu cổ loại này thường sống ở vùng khan hiếm Iod.

Bướu cổ không độc

Nguyên nhân của bướu cổ không độc chưa được biết rõ. Một số nghiên cứu chỉ ra có thể do các loại thuốc như lithium gây ra. Lithium được sử dụng để điều trị các rối loạn tâm trạng như rối loạn lưỡng cực.

Chất béo không độc hại không ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone tuyến giáp và chức năng tuyến giáp vẫn hoạt động tốt. Chúng cũng rất lành tính.

Bướu cổ dạng nốt hoặc nhiều nốt độc

Nguyên nhân bướu cổ dạng này do sự hình thành một hoặc nhiều nốt nhỏ trong quá trình lớn lên của một nốt ban đầu. Các nốt này tự sản xuất hormon tuyến giáp, gây cường giáp. Các nốt này được xem như “phần mở rộng” của tuyến giáp thông thường.

Triệu chứng bướu cổ

Cùng với tình trạng một khối bất thường hay vùng sưng đỏ ở cổ, các triệu chứng thường gặp của bướu cổ bao gồm:

• Khàn giọng
• Cảm giác căng cứng cổ họng
• Chóng mặt khi giơ tay lên
• Sưng tĩnh mạch cổ
• Ho khan
• Khó thở hoặc khó nuốt

Nếu bệnh nhân bướu cổ kèm cường giáp, có thể có các triệu chứng:

• Đổ mồ hôi
• Bệnh tiêu chảy
• Buồn nôn
• Nhịp tim nhanh, hồi hộp, đánh trống ngực
• Run tay chân

Nếu bệnh nhân bướu cổ kèm suy giáp, có thể có các triệu chứng:

• Da khô
• Mệt mỏi
• Tăng cân
• Kinh nguyệt không đều

Phòng ngừa bướu cổ

Một số biện pháp được khuyến khích thực hiện nhằm phòng ngừa bướu cổ lành tính và phát hiện sớm các triệu chứng bướu cổ khác để điều trị kịp thời. Các phương pháp đó bao gồm:

Đảm bảo cơ thể luôn trong tình trạng được cung cấp đầy đủ Iod. Hãy bổ sung cho cơ thể những loại thức ăn giàu Iod như: cá biển, nước mắm. Sử dụng muối Iod là nguyên tắc cơ bản, dễ thực hiện làm giảm nguy cơ thiếu Iod.

Đối với các đối tượng có tiền căn mắc bệnh lý tuyến giáp, sau khi điều trị bệnh tim, tâm thần, mắc các bệnh tiêu hóa và bệnh thận mạn tính cần khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh và điều trị kịp thời.

Khi có dấu hiệu triệu chứng bướu cổ cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.

Triệu chứng bướu cổ bao gồm các triệu chứng do khối bướu to chèn ép, có thể có hoặc không tình trạng cường giáp hoặc suy giáp đi kèm. Khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy đến ngay cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời!

Ths. Bs. CKI. Trần Quốc Phong