Viêm da thần kinh: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Viêm da thần kinh là một trong những bệnh lý da rất dai dẳng. Nó không những khó điều trị triệt để mà còn ảnh hưởng ít nhiều đến cuộc sống của người bệnh. Vậy thì bệnh lý này do nguyên nhân nào gây nên? Triệu chứng như thế nào? Cách điều trị ra sao? Tất cả sẽ được Bác sĩ Nguyễn Văn Huấn giải đáp qua bài viết sau đây.

Tổng quan về viêm da thần kinh – lichen simplex mạn tính

Viêm da thần kinh là một bệnh lý tại da bắt đầu với một mảng da ngứa. Càng gãi càng làm ngứa hơn. Chu kỳ ngứa – gãi này khiến vùng da bị ảnh hưởng trở nên ngày càng dày hơn và nổi gồ hơn. Người bệnh có thể xuất hiện một số nốt ngứa, điển hình là trên cổ, cổ tay, cẳng tay, chân hoặc vùng hậu môn.

Viêm da thần kinh còn được gọi là lichen simplex mạn tính. Nó không nguy hiểm đến tính mạng và không lây nhiễm. Tuy nhiên, cơn ngứa có thể dữ dội hoặc tái phát. Mức độ dữ dỗi đến nỗi có thể làm gián đoạn giấc ngủ, chức năng tình dục và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

>> Xem thêm: Những điều cần biết về bệnh Lichen nitidus

Điều trị triệt để chu kỳ ngứa – gãi của lichen simplex mạn tính là một thách thức, và bệnh lý này thường là một tình trạng kéo dài suốt đời. Thành công của việc điều trị phụ thuộc vào việc người bệnh không muốn chà xát hoặc gãi vào các khu vực bị ảnh hưởng. Thuốc không kê đơn hoặc thuốc kê đơn có thể giúp giảm ngứa. Người bệnh cũng sẽ cần xác định và loại bỏ các yếu tố có thể làm trầm trọng thêm bệnh lý này.

Triệu chứng của bệnh

Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm da thần kinh bao gồm:

• Một hoặc nhiều mảng da có cảm giác ngứa.
• Da dày lên hoặc có vảy trên các khu vực bị ảnh hưởng
• Mảng sàn hoặc mảng gồ ghề nổi lên có màu đỏ hoặc sẫm hơn phần còn lại của da.
• Các mảng ngứa có kích thước từ 3 cm x 6 cm đến 6 cm x 10 cm.
• Những mảng cũ có thể có màu trắng hoặc nhạt ở trung tâm, được bao quanh bởi các màu đậm hơn. Theo thời gian, có thể để lại sẹo.

Tình trạng này liên quan đến các khu vực người bệnh có thể tiếp cận để cào gãi. Chẳng hạn như đầu, cổ, cổ tay, cẳng tay, mắt cá chân, âm hộ, bìu hoặc hậu môn. Ngứa có thể rất dữ dội, thành từng cơn hoặc liên tục. Bạn có thể gãi theo thói quen và trong khi ngủ.

Nguyên nhân của lichen simplex mạn tính

Nguyên nhân của lichen simplex mạn tính hiện chưa được xác định rõ ràng. Sự cọ xát và gãi liên tục rất đặc trưng cho tình trạng này. Nó có thể bắt đầu bằng một thứ gì đó chỉ đơn giản là gây kích ứng da. Chẳng hạn như mặc quần áo chật chội hoặc vết cắn của côn trùng. Khi người bệnh chà xát hoặc gãi, nó sẽ trở nên ngứa hơn.

Hầu hết các trường hợp là càng gãi càng ngứa. Trong một số trường hợp, lichen simplex mạn tính có liên quan đến các bệnh lý da mãn tính. Chẳng hạn như khô da, bệnh chàm hoặc bệnh vẩy nến. Căng thẳng và lo lắng cũng có thể gây ngứa.

Những yếu tố nguy cơ của lichen simplex mạn tính

Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh viêm da thần kinh, bao gồm:

• Giới tính và tuổi của bạn. Phụ nữ có nhiều khả năng bị lichen simplex mạn tính hơn so với nam giới với tỷ lệ 2:1. Tình trạng này phổ biến nhất ở độ tuổi từ 30 đến 50.
• Các bệnh lý da khác. Những người có tiền sử cá nhân hoặc gia đình bị viêm da, chàm, vẩy nến hoặc các bệnh lý da tương tự có nhiều nguy cơ bị lichen simplex mạn tính hơn.
• Rối loạn lo âu. Lo lắng và căng thẳng có thể gây bệnh lý lichen simplex mạn tính.

Người ta ước tính rằng bệnh lichen simplex mạn tính xảy ra ở khoảng 12% dân số. Một số nghiên cứu gần đây đã gợi ý rằng những người có một số đặc điểm tính cách. Bao gồm kỹ năng xã hội kém, thiếu linh hoạt, có xu hướng sợ đau, phụ thuộc vào người khác,…có nhiều khả năng bị lichen simplex mạn tính. Tuy nhiên, các nghiên cứu khác không tìm thấy mối liên hệ nào giữa tính cách và tình trạng bệnh.

Biến chứng của lichen simplex mạn tính

Việc gãi liên tục có thể dẫn đến các vết thương, bội nhiễm da do vi khuẩn hoặc để lại vết sẹo vĩnh viễn và thay đổi màu da. Ngứa của lichen simplex mạn tính có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ, chức năng tình dục và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Chẩn đoán viêm da thần kinh như thế nào?

Bác sĩ có thể chẩn đoán viêm da thần kinh bằng cách kiểm tra vùng da bị ảnh hưởng. Đồng thời xác định xem bạn có bị ngứa và có cào gãi hay không. Để loại trừ các nguyên nhân khác, bác sĩ có thể lấy một mẫu nhỏ của vùng da bị ảnh hưởng (sinh thiết da) để xét nghiệm.

>> Xem thêm: Viêm da cơ địa là gì? Cách nào điều trị hiệu quả?

Điều trị lichen simplex mạn tính như thế nào?

Việc điều trị nhằm mục đích kiểm soát ngứa, ngăn ngừa gãi và giải quyết các nguyên nhân cơ bản.

Nhóm thuốc kháng viêm

Thuốc bôi chống ngứa sẽ được ưu tiên hàng đầu. Nếu kem chứa corticosteroid không kê đơn không hiệu quả, bác sĩ có thể kê toa corticosteroid mạnh hơn. Hoặc sản phẩm chống ngứa không steroid. Thuốc mỡ ức chế calcineurin (tacrolimus) có thể hữu hiệu nếu bệnh lý có liên quan đến âm hộ.

Thứ hai là thuốc corticosteroid đường tiêm. Các bác sĩ chuyên khoa có thể tiêm corticosteroid trực tiếp vào vùng da bị ảnh hưởng. Mục đích để hạn chế tình trạng viêm da và hạn chế ngứa.

Nhóm thuốc kháng histamin

Thuốc giảm ngứa cũng sẽ được chỉ định phối hợp. Thuốc kháng histamine kê đơn giúp giảm ngứa ở nhiều người bị lichen simplex mạn tính. Một số loại thuốc trong nhóm này có thể gây buồn ngủ và giúp giảm gãi trong khi ngủ.

>> Tham khảo thêm: Những điều cần biết về bệnh Lichen phẳng

Thuốc chống lo âu

Thuốc chống lo âu có thể được chỉ định. Bởi vì lo lắng và căng thẳng có thể gây ra viêm da thần kinh. Vì vậy, thuốc chống lo âu có thể giúp ngăn ngừa ngứa. Đối với những cơn ngứa cứng đầu, bác sĩ có thể đề nghị dùng miếng dán lidocain 5% hoặc capsaicin 8% tại chỗ.

Liệu pháp ánh sáng

Đôi khi, để vùng da bị ảnh hưởng tiếp xúc với các loại ánh sáng cũng tỏ ra khá hiệu quả. Liệu pháp này có thể hạn chế tình trạng viêm da. Từ đó, giúp người bệnh giảm ngứa và hạn chế cào gãi.

Tâm lý liệu pháp

Ngoài ra, tâm lý trị liệu có thể được chỉ định trong một số trường hợp. Trò chuyện với chuyên gia tư vấn có thể giúp bạn biết cách cảm xúc và hành vi của bạn. Từ đó có thể giúp bạn hạn chế bị ngứa và gãi.

Các phương pháp mới

Nếu tình trạng ngứa của bạn vẫn tiếp diễn mặc dù đã được điều trị, bác sĩ có thể đề xuất một cách điều trị không theo truyền thống. Ví dụ, trong các nghiên cứu nhỏ, một số người mà các triệu chứng của họ không cải thiện khi sử dụng corticosteroid. Những trường hợp ấy đã báo cáo thành công với các phương pháp điều trị sau đây:

• Thuốc tiêm OnabotulinumtoxinA (Botox). Kỹ thuật này có thể làm giảm ngứa và làm sạch các mảng da thô ráp.
• Một loại thuốc uống để giảm bớt sự bắt buộc phải gãi và gãi. Một loại thuốc uống có tên N-acetylcysteine đã được chỉ ra trong một nghiên cứu nhỏ. Mục đích là để giúp một số người bị rối loạn gãi và gãi. Từ đó có thể giúp ích cho những người bị viêm da thần kinh.

Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà

Các biện pháp tự chăm sóc này có thể giúp bạn kiểm soát bệnh lichen simplex mạn tính:

• Hạn chế tối đa chà xát và gãi. Cơn ngứa có thể dữ dội, nhưng tránh chà xát và gãi là chìa khóa để kiểm soát tình trạng của người bệnh và ngăn ngừa tái phát.
• Đắp gạc ướt và mát. Những chất này có thể làm dịu da và giảm ngứa.
• Thử dùng thuốc không kê đơn. Bôi kem chống ngứa hoặc kem dưỡng da lên vùng da bị ngứa. Kem hydrocortisone có thể tạm thời làm dịu cơn ngứa. Thuốc kháng histamine dạng uống, chẳng hạn như diphenhydramine có thể làm giảm ngứa dữ dội và giúp bạn ngủ ngon.
• Che khu vực bị ảnh hưởng. Băng hoặc băng gạc có thể giúp bảo vệ da và ngăn ngừa trầy xước. Những thứ này có thể đặc biệt hữu ích nếu bạn gãi trong khi ngủ.
• Cắt ngắn móng tay. Móng tay ngắn có thể ít gây tổn thương cho da hơn, đặc biệt nếu bạn có xu hướng gãi khi đang ngủ.
• Tắm nước ấm trong thời gian ngắn và dưỡng ẩm cho da.
• Tránh các tác nhân gây ra. Chú ý những gì có nguy cơ sẽ tái diễn và tránh nó. Ví dụ, tránh mặc quần áo gây kích ứng da, hạn chế căng thẳng tâm lý.

Chất lượng cuộc sống của bệnh nhân viêm da thần kinh như thế nào?

Theo các nghiên cứu trên thế giới, chất lượng cuộc sống của hầu hết bệnh nhân viêm da thần kinh bị ảnh hưởng ở mức độ trung bình. Theo đó, những người phụ nữ có xu hướng đau nhiều hơn. Đồng thời suy giảm thể chất và tâm lý nhiều hơn so với nam giới.

>> Xem thêm: Bệnh Pellagra – những điều cần biết khi bị thiếu hụt Vitamin B3

Rối loạn chức năng tình dục trong nhiều bệnh da liễu gần đây đang thu hút sự chú ý đáng kể, bởi tác động tiêu cực của nó đến chất lượng cuộc sống. Hầu hết các nghiên cứu trên thế giới đều xác định rằng lichen simplex mạn tính có ảnh hưởng đến hoạt động tình dục. Cụ thể, những cơn ngứa có thể làm gián đoạn hoạt động tình dục của người bệnh. Đồng thời làm họ giảm khoái cảm khi quan hệ tình dục.

Nguyên nhân tâm lý làm cho bệnh lichen simplex mạn tính trở nên nặng hơn. Và chính những cơn ngứa lại càng làm cho người bệnh khó chịu và ảnh hưởng đến tâm lý. Nó như một vòng xoáy bệnh lý khiến cho chất lượng cuộc sống của người bệnh bị suy giảm.

Gặp bác sĩ chuyên khoa

Bạn nên gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Tốt nhất là các bác sĩ chuyên khoa Da liễu Sau đây là một số thông tin để giúp bạn sẵn sàng cho cuộc gặp của mình với bác sĩ. Trước cuộc hẹn của bạn, hãy chuẩn bị danh sách:

• Những triệu chứng bạn đang gặp phải và trong bao lâu.
• Những sự căng thẳng hoặc những thay đổi trong cuộc sống gần đây.
• Tất cả các loại thuốc, vitamin và thực phẩm chức năng bạn dùng, bao gồm cả liều lượng.
• Có thể cung cấp cho bác sĩ cả chất liệu quần áo mà bạn thường mặc.
• Những bệnh lý về da mà bạn đã mắc phải. Cũng như tiền sử bệnh da liễu của những người thân trong gia đình.

>> Tham khảo thêm bài viết cùng chủ đề: Hội chứng calci hóa mạch máu và hoại tử da (Calciphylaxis)

Nói chung, bệnh viêm da thần kinh là một bệnh lý mạn tính. Hiện chưa xác định được nguyên nhân rõ ràng. Vì vậy, việc điều trị triệt để vẫn còn là một vấn đề nan giải. Tốt hơn hết, người bệnh nên đến khám tại bác sĩ chuyên khoa Da liễu càng sớm càng tốt. Các bác sĩ sẽ có những biện pháp điều trị phù hợp, giúp giảm tình trạng ngứa và viêm da. Đồng thời giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống của mình. Hy vọng bài viết của Bác sĩ Nguyễn Văn Huấn sẽ đem lại những kiến thức có ích cho bạn!