Viêm gan cấp: Nhận biết và phòng ngừa

Viêm gan cấp là bệnh lý rất thường gặp. Nguyên nhân phổ biến là do vi rút, thường tự giới hạn. Tuy nhiên cũng có trường hợp gây tử vong. Sau đây, mời bạn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Thái Việt Nguyên tìm hiểu về cách nhận biết và phòng ngừa viêm gan cấp nhé.

Viêm gan cấp là gì?

Viêm gan là tình trạng tổn thương tế bào gan, do nhiều tác nhân khác nhau. Viêm gan cấp thường diễn tiến trong vòng 6 tháng. Nếu quá trình thời gian này, bệnh vẫn còn diễn tiến thì được gọi là viêm gan mạn tính.

Nguyên nhân

Vi rút: đây là nguyên nhân thường gặp nhất. Có 5 loại vi rút viêm gan là A, B, C, D, E. Trong đó A thường gây viêm gan cấp, còn B, C có xu hướng gây viêm gan mạn. Ngoài ra có nhiều loại vi rút khác cũng “vô tình” làm tổn thương tế bào gan, chứ không giống năm nhóm trên – mục tiêu luôn hướng đến gan.

Sán, kí sinh trùng sốt rét, một số loại vi khuẩn như lao…cũng có thể gây ra viêm gan cấp.

Rượu hoặc bia.

Thuốc: một số loại thuốc như thuốc kháng lao, thuốc giảm đau (paracetamol, ibuprofen….)

Các bệnh lý khác gây ra tổn thương tế bào gan.

Viêm gan cấp do những nguyên nhân khác nhau diễn tiến có giống nhau không?

Mỗi một tác nhân sẽ khác nhau về con đường nhiễm bệnh. Một số triệu chứng có thể giống nhưng điều trị, cách phòng ngừa lại không giống nhau.

Viêm gan siêu vi. Biểu hiện của bệnh ở mỗi người là khác nhau. Có người không có triệu chứng gì, một số người thì có triệu chứng giống như cảm cúm. Một số khác lại rất nặng, có thể dẫn đến tử vong. Độ nặng và khả năng hồi phục nhanh hay chậm tùy thuộc vào loại vi rút và phản ứng của cơ thể với tác nhân đó.

Viêm gan A và C thường gây ra các triệu chứng rất nhẹ và có thể không biết. Trong khi đó viêm gan B và E có nhiều khả năng gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn. Đặc biệt nếu đồng nhiễm cả B và D, triệu chứng của viêm gan B sẽ nặng nề hơn nhiều.

Viêm gan do rượu. Khi uống một lượng rượu quá lớn, gây ngộ độc toàn thân, trong đó có gan. Còn không đa phần trong giai đoạn cấp tính thường không biểu hiện gì.

Viêm gan do thuốc. Rất hiếm khi biểu hiện, chẩn đoán dựa vào xét nghiệm và loại trừ các nguyên nhân khác.

Triệu chứng của viêm gan siêu vi cấp

Trong một trường hợp điển hình, viêm gan cấp nói chung và cụ thể là viêm gan cấp do siêu vi có 4 giai đoạn sau.

Ủ bệnh: vi rút xâm nhập vào cơ thể mà không gây ra triệu chứng.

Khởi phát:  Các triệu chứng mơ hồ. Bao gồm: chán ăn, mệt mỏi, buồn nôn và nôn. Thường gặp sốt nhẹ và đau bụng trên bên phải. Nổi ban đỏ và đau khớp có thể gặp, đặc biệt là người nhiễm HIV.

Toàn phát: Sau đó 3 đến 10 ngày  kể từ khi có triệu chứng đầu tiên, nước tiểu có màu vàng sậm. Kế tiếp, da và lòng trắng mắt chuyển sang màu vàng. Các triệu chứng trong giai đoạn khởi phát biến mất, người bệnh cảm thấy khỏe hơn. Nếu đi khám lúc này, bác sĩ có thể sờ thấy gan và lá lách của bạn to nhẹ.

Phục hồi: Kéo dài khoảng 2-4 tuần, vàng da mất dần. Người bệnh thèm ăn trở lại. Như vậy, viêm gan siêu vi cấp thường tự khỏi sau 4-8 tuần sau khi xuất hiện triệu chứng.

Dù hiếm nhưng viêm gan tối cấp vẫn có thể xảy ra, đặc biệt là đồng mắc B và D. Khi đó gan bị viêm nặng, dẫn đến suy gan. Gan mất đi chức năng thường ngày: tổng hợp các chất liên quan đến đông máu, chuyển hóa, đào thải các chất…Các cơ quan trong cơ thể bị nhiễm độc. Nếu không được can thiệp kịp thời có thể gây tử vong.

Điều trị

Nếu không có viêm gan tối cấp xảy ra, đa phần viêm gan siêu vi cấp thường tự giới hạn. Người bệnh hồi phục sau 4-8 tuần. Tuy nhiên, người bệnh có thể vẫn sẽ được yêu cầu nhập viện để theo dõi viêm gan tối cấp. Ngoài ra, họ có thể cần điều trị hỗ trợ để giảm bớt triệu chứng. Từ đó mang lại sự thoải mái cho bản thân.

Trong giai đoạn hồi phục, khi cảm giác thèm ăn quay trở lại. Ngoại trừ rượu, bia và một số loại thuốc có hại cho gan, người bệnh không cần phải có một chế độ ăn kiêng nào cả. Đảm bảo ăn uống đủ chất, giàu năng lượng. Khuyến khích đi lại, hoạt động hơn là nằm trên giường.

Tuy nhiên, những người bị nhiễm viêm gan B, C có thể trở thành người mang virus. Dù họ không có triệu chứng bệnh nhưng vẫn bị nhiễm bệnh và có thể truyền virut cho người khác. Người mang mầm bệnh bị viêm gan mạn và có nguy cơ cao bị xơ gan hoặc ung thư gan.

Phòng ngừa

Bởi vì phương pháp điều trị viêm gan siêu vi chỉ có hiệu quả một phần nên việc ngăn ngừa nhiễm vi rút viêm gan là rất quan trọng.

Vắc xin

Trong 5 loại vi rút viêm gan, chỉ có A và B là có vắc xin. Đây là một biện pháp phòng ngừa rất hiệu quả. Không có vắc-xin chống lại siêu vi C và D. Tuy nhiên, tiêm vắc-xin chống lại vi-rút viêm gan B cũng làm giảm nguy cơ nhiễm vi-rút viêm gan D.

Một số biện pháp khác

• Rửa tay kỹ trước khi chuẩn bị thực phẩm
• Không dùng chung kim tiêm để tiêm thuốc
• Không dùng chung bàn chải đánh răng, dao cạo râu hoặc các vật dụng khác có dính máu.
• Quan hệ tình dục an toàn, ví dụ, sử dụng hàng rào bảo vệ như bao cao su.
• Giới hạn số lượng bạn tình.

Mọi thông tin trong bài viết mang tính chất tham khảo, các bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác và điều trị sớm.