Viêm vùng chậu (PID): Căn bệnh mang biến chứng khó lường

Các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục không được điều trị đúng cách có thể gây viêm vùng chậu – một tình trạng nghiêm trọng ở phụ nữ. Cứ 1 trong 8 phụ nữ từng bị viêm vùng chậu gặp phải khó khăn trong việc thụ thai. Để phòng ngừa viêm, bạn cần biết cách bảo vệ bản thân. Hãy cùng tìm hiểu về nguyên nhân, cách điều trị cũng phòng ngừa tình trạng này qua bài viết của bác sĩ Hoàng Lê Trung Hiếu bạn nhé.

Bệnh lý viêm vùng chậu là gì?

Viêm vùng chậu (PID – Pelvic Inflammatory Disease) là một tình trạng viêm nhiễm ảnh hưởng đến hệ sinh sản của phụ nữ. Ở một người nữ, hệ sinh sản bao gồm:

• Tử cung (hay dạ con) là cơ quan chứa em bé khi bạn mang thai.
• Hai buồng trứng, là cơ quan chứa trứng để thụ thai.
• Ống dẫn trứng (hay vòi trứng) giúp kết nối buồng trứng và tử cung.
• Âm đạo là đường thông nối tử cung đổ ra bên ngoài phần dưới cơ thể.

Tình trạng này có thể gây đau diễn tiến dài (hay còn gọi là mãn tính). Viêm vùng chậu cũng có thể khiến bạn không thể có con, vì viêm vùng chậu tạo ra những sẹo dính trên ống dẫn trứng.

Nguyên nhân gây viêm vùng chậu

Viêm vùng chậu thường gây ra nhất bởi các viêm nhiễm mắc phải khi quan hệ tình dục. Nhiễm Chlamydia và lậu cầu là hai tác nhân viêm nhiễm thường gặp nhất gây nên viêm vùng chậu. Ngoài ra, viêm vi khuẩn cũng có thể đi vào đường sinh sản của bạn khi các hàng rào bảo vệ bình thường ở cổ tử cung bị xáo trộn. Điều này có thể xảy ra khi hành kinh hoặc sau sinh, sau sẩy thai hay nạo phá thai. Hiếm gặp hơn, vi khuẩn có thể xâm nhập vào đường sinh dục khi đặt vòng tránh thai (hay còn gọi là dụng cụ tử cung ngừa thai) hay bất cứ thủ thuật nào có đưa dụng cụ vào buồng tử cung.

Ai có nguy cơ bị viêm vùng chậu?

Viêm vùng chậu có thể xảy ra ở phụ nữ bất kì lứa tuổi nào. Những chị em dưới 25 tuổi, có hoạt động tình dục thường xuyên có nhiều khả năng mắc viêm vùng chậu hơn. Những phụ nữ có các hành vi sau sẽ dễ bị viêm vùng chậu:

• Quan hệ tình dục sớm.
• Có nhiều bạn tình (số lượng càng nhiều, nguy cơ càng cao).
• Bạn tình có nhiều “đối tác” khác.
• Quan hệ tình dục không dùng bao cao su.
• Gần đây có đặt dụng cụ tử cung tránh thai (đặt vòng tránh thai).
• Có tiền sử từ bị viêm vùng chậu.

Một số nghiên cứu cho thấy rằng những phụ nữ thường xuyên thụt rửa âm đạo có nguy cơ bị viêm vùng chậu cao. Thụt rửa có thể làm cho các vi khuẩn gây viêm vùng chậu dễ dàng phát triển hơn. Hành động này cũng có thể đẩy vi khuẩn từ âm đạo lên cao vào buồng tử cung và ống dẫn trứng. Vì những lý do này, việc thụt rửa âm đạo là không được khuyến cáo.

Triệu chứng của viêm vùng chậu

Viêm vùng chậu có thể chỉ biểu hiện các triệu chứng nhẹ. Một số phụ nữ thậm chí còn không gặp phải bất kì triệu chứng nào. Chính vì vậy, bạn có thể không hề nhận ra mình có viêm vùng chậu cho đến khi bạn gặp khó khăn trong việc mang thai (hiếm muộn) hay khi bạn bắt đầu có những cơn đau vùng chậu kéo dài.

Triệu chứng chính thường gặp là đau bụng vùng dưới rốn. Ở một số phụ nữ, các cơn đau này trở nên nặng hơn khi giao hợp.

Các triệu chứng được liệt kê sau đây là các triệu chứng thường thấy nhất của viêm vùng chậu:

• Sốt.
• Lạnh run.
• Ra dịch vùng kín bất thường hoặc ra dịch nhiều, có thể kèm theo mùi khó chịu.
• Ra máu âm đạo bất thường, đặc biệt trong hoặc sau khi quan hệ, hoặc ra huyết giữa kì kinh.
• Đau khi khám phụ khoa.
• Đi tiểu khó, buồn tiểu nhiều lần, tiểu đau.

Cần hiểu rằng, có một trong các triệu chứng trên không có nghĩa là bạn bị viêm vùng chậu. Đó cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng khác, như viêm ruột thừa hay thai ngoài tử cung. Nếu có bất kì các dấu hiệu kể trên, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám.

Biến chứng của viêm vùng chậu

• Hiếm muộn. Bạn có thể khá vất vả trong việc thụ thai vì viêm vùng chậu có thể gây nên các sẹo dính trên ống dẫn trứng. Ống dẫn trứng là con đường thông nối giữa buồng trứng và tử cung, là nơi tinh trùng gặp trứng để thụ thai. Nếu con đường này bị sẹo dính có thể ngăn cản tinh trùng gặp trứng, khiến quá trình thụ tinh không thể xảy ra.
• Thai ngoài tử cung. Nếu bạn mang thai, bạn sẽ có nguy cơ cao hơn mức trung bình gặp phải thai ngoài tử cung. Bình thường thai sẽ làm tổ và lớn lên trong buồng tử cung. Viêm vùng chậu không điều trị có thể tạo các sẹo trên ống dẫn trứng ngăn cản trứng đã thụ tinh đi vào buồng tử cung. Thay vào đó, thai sẽ làm tổ và bám trên ống dẫn trứng. Khi làm tổ tại đây, thai sẽ không phát triển đúng cách, có thể vỡ gây xuất huyết ổ bụng và gây nguy hiểm đến tính mạng mẹ.
• Đau vùng chậu mạn tính. Bệnh lý viêm vùng chậu có thể gây nên các cơn đau kéo dài nhiều tháng, nhiều năm. Các sẹo trên ống dẫn trứng và dính nặng các cơ quan trong vùng chậu có thể gây đau khi quan hệ và khi rụng trứng.
• Áp-xe phần phụ. Áp-xe phần phụ là một ổ mủ hình thành trên đường sinh sản của bạn như trên ống dẫn trứng, trên buồng trứng. Ngoài ra ổ mũ có thể xuất hiện trong tử cung và các cơ quan vùng chậu khác. Nếu áp-xe không được điều trị đúng cách, bạn có thể bị nhiễm trùng nặng (như nhiễm trùng huyết) gây nguy hiểm đến tính mạng.

Chẩn đoán viêm vùng chậu như thế nào?

Không có một xét nghiệm duy nhất nào có thể cho thấy bạn có hoặc không bị viêm vùng chậu. Nhưng kết hợp thăm khám và một số xét nghiệm có thể giúp bác sĩ tìm ra các nguyên nhân có thể gây nên vấn đề của bạn.

Đầu tiên, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám vùng chậu để tìm các dấu hiệu của viêm hay nhiễm trùng. Sau đó, bác sĩ có thể sẽ chỉ định cho bạn làm thêm xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu hay huyết trắng (khí hư) để tìm các dấu hiệu viêm nhiễm hay các bất thường khác. Ngoài ra, tuỳ thuộc vào tình trạng của bạn, bạn có thể cần phải thực hiện một số xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh khác như siêu âm. Siêu âm là một phương pháp tái dựng lại hình ảnh các cơ quan trong cơ thể lên màn hình số. Siêu âm không gây đau.

Bạn có nên gặp bác sĩ không?

Có. Nếu bạn nghĩ bạn có thể bị viêm vùng chậu, việc chẩn đoán và bắt đầu điều trị ngay là vô cùng cần thiết. Cần phải đi thăm khám ngay nếu bạn gặp phải:

• Cơn đau dữ dội vùng bụng dưới.
• Buồn nôn, nôn ói bất cứ thứ gì.
• Sốt cao.
• Ra huyết trắng (khí hư) hôi.

Bạn càng trì hoãn điều trị thì càng dễ gặp phải các hậu quả lâu dài về sau trên khả năng sinh sản.

Các tác nhân gây viêm vùng chậu như lậu nếu không được điều trị còn có thể gây viêm khớp và tăng nguy cơ nhiễm HIV.

Điều trị viêm vùng chậu

Viêm vùng chậu có thể được điều trị với kháng sinh. Kháng sinh điều trị viêm vùng chậu có nhiều loại cũng như nhiều nhiều đường dùng. Và không phải tất cả mọi người đều dùng thuốc như nhau. Một số người phải dùng thêm thuốc đường tiêm bên cạnh thuốc viên. Một số người phải nhập viện điều trị với kháng sinh truyền tĩnh mạch trước (trong nhiều giờ liên tục) và sau đó được cho thuốc viên uống về nhà. Bác sĩ sẽ quyết định phương pháp điều trị phù hợp nhất với bạn.

Việc tuân thủ dùng đúng các thuốc được kê toa là vô cùng quan trọng, ngay cả khi bạn đã cảm thấy khoẻ trước khi uống hết thuốc theo toa. Nếu bạn dùng thuốc không đủ liều và thời gian đã được chỉ định, viêm nhiễm có thể tái phát.

Ngoài ra, dùng thuốc kháng sinh không đúng cách còn khiến bạn tăng nguy cơ gặp phải vi khuẩn kháng kháng sinh về sau. Các vi khuẩn kháng kháng sinh không thể bị tiêu diệt bởi các loại kháng sinh thông thường, muốn điều trị phải dùng các kháng sinh cực mạnh và có thể gây tác dụng phụ cho cơ thể.

Những “đối tác” quan hệ gần đây của bạn cũng cần được khám và điều trị. Các đối tượng này gồm những cá nhân bạn đã gần gũi trong vòng 2-3 tháng trước khi các triệu chứng của bạn bắt đầu xuất hiện. Các cá nhân này có thể cũng bị nhiễm mà không hề có biểu hiện triệu chứng nào. Nếu đối tác của bạn không được điều trị, họ có thể khiến bạn bị viêm nhiễm trở lại.

Dự phòng viêm vùng chậu

Vì viêm vùng chậu đa số thường gây ra bởi vi khuẩn mắc phải khi quan hệ tình dục, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ bị viêm vùng chậu bằng cách:

• Quan hệ tình dục an toàn. Luôn dùng bao cao su mỗi khi quan hệ, giới hạn số lượng bạn tình và nên tìm hiểu về các triệu chứng của viêm nhiễm của đối tác trước khi “hành sự”.
• Thảo luận với bác sĩ về biện pháp ngừa thai. Nhiều biện pháp ngừa thai không giúp dự phòng khỏi viêm vùng chậu. Sử dụng các biện pháp tránh thai rào chắn như bao cao su, sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ. Kể cả khi bạn đang dùng thuốc viên ngừa thai hàng ngày, hãy sử dụng thêm bao cao su khi giao hợp với các đối tác mới để phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
• Đi kiểm tra định kỳ. Nếu bạn nghĩ mình có nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, hãy đặt lịch khám với bác sĩ sản phụ khoa để kiểm tra. Điều trị STD sớm giúp bạn có cơ hội tốt hơn để phòng tránh STD.
• Yêu cầu bạn tình đi kiểm tra. Nếu bạn bị viêm vùng chậu hay STD, hãy khuyên bạn tình đi kiểm tra và điều trị. Hành động này sẽ giúp giảm lây lan STD và giảm tái phát viêm vùng chậu.
• Không thụt rửa âm đạo. Bình thường, hệ vi khuẩn bên trong âm đạo giúp tạo một hàng rào sinh học bảo vệ cho bạn. Thụt rửa nhiều làm xáo trộn cân bằng của hệ vi khuẩn có lợi này. Bạn chỉ nên rửa bên ngoài và giữ khô thoáng vùng kín.

Viêm vùng chậu thường được gây ra bởi các tác nhân lây truyền qua đường tình dục. Căn bệnh này không phải lúc nào cũng có triệu chứng rõ ràng. Vì vậy thường ít được phát hiện sớm và điều trị. Tuy nhiên, hậu quả của căn bệnh này vô cùng khó lường, về lâu dài có thể gây hiếm muộn- vô sinh.