Xét nghiệm tinh dịch đồ: quy trình, cách đọc kết quả và lưu ý

Xét nghiệm tinh dịch đồ là một giải pháp giúp xác định vấn đề hiếm muộn của các cặp vợ chồng. Ngoài ra xét nghiệm tinh dịch đồ còn có thể được thực hiện tiền hôn nhân để kiểm tra sức khỏe sinh sản của nam giới. Vậy bạn đã biết bản chất của xét nghiệm tinh dịch đồ là gì, xét nghiệm tinh dịch đồ kiểm tra những vấn đề gì chưa? Bài viết dưới đây của YouMed về xét nghiệm tinh dịch đồ sẽ giải đáp mọi thắc mắc cho bạn!

Tinh dịch đồ là gì?

Tinh dịch là chất dịch đặc chảy ra từ dương vật của nam giới khi họ xuất tinh (hay còn gọi là trạng thái “lên đỉnh”). Điều này diễn ra trong quá trình sinh hoạt tình dục. Tinh dịch chứa tinh trùng – những tế bào chỉ có ở đàn ông và mang vật chất di truyền. Khi một tế bào tinh trùng kết hợp với trứng của phụ nữ, nó sẽ phát triển thành phôi thai.¹

Xét nghiệm tinh dịch đồ là gì?

Xét nghiệm tinh dịch đồ là xét nghiệm được thực hiện trong phòng thí nghiệm. Xét nghiệm sẽ kiểm tra mẫu tinh dịch thông qua kính hiển vi. Mục đích của xét nghiệm nhằm đánh giá những thông số như số lượng tinh trùng, khả năng vận động và hình thái. Đây là bước đầu tiên để bác sĩ phát hiện các vấn đề về khả năng sinh sản của nam giới. Thử nghiệm này cũng giúp đánh giá hiệu quả của thủ thuật thắt ống dẫn tinh.²

Ý nghĩa của xét nghiệm tinh dịch đồ

Các lý do dẫn đến tình trạng vô sinh có thể đến từ cả nam và nữ. Tuy nhiên nam giới góp một tỷ lệ không nhỏ – một nửa số trường hợp vô sinh. Và điều này có thể giải thích là do số lượng tinh trùng được sản xuất không đạt yêu cầu.¹

Xét nghiệm chất lượng tinh trùng

Khi sử dụng xét nghiệm như một bài kiểm tra khả năng sinh sản của nam giới, xét nghiệm này sẽ đánh giá:²

• Độ pH: tinh dịch có quá acid hay không, điều này ảnh hưởng đến sức sống của tinh trùng.
• Thể tích tinh dịch: lượng tinh dịch thu được trong mẫu (tính bằng ml).
• Nồng độ tinh trùng: số lượng tinh trùng trên một thể tích tinh dịch.
• Hình thái tinh trùng: Kích thước và hình dạng của tinh trùng.
• Khả năng di chuyển của tinh trùng: khả năng di chuyển để gặp trứng.
• Thời gian hóa lỏng: thời gian chuyển từ dạng dính sang dạng lỏng của tinh dịch.
• Sức sống tinh trùng: phần trăm lượng tinh trùng còn sống sót.
• Tế bào bạch cầu: dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm.

Phân tích tinh dịch sau khi nam giới thắt ống dẫn tinh

Ngoài ra, xét nghiệm còn giúp phân tích tinh dịch sau khi nam giới thắt ống dẫn tinh. Điều này sẽ kiểm tra xem tinh dịch còn chứa tinh trùng hay không.²

• Kết quả bình thường: không có tinh trùng hoặc rất ít tinh trùng không di chuyển.
• Kết quả bất thường: chứa tinh trùng di chuyển hoặc lượng lớn tinh trùng không di chuyển.

Thắt ống dẫn tinh là một phẫu thuật trên hệ thống sinh sản của nam giới. Điều này để kiểm soát sinh sản. Thắt ống dẫn tinh sẽ cắt ống dẫn tinh ra khỏi tinh hoàn để tinh trùng không xâm nhập được vào tinh dịch. Phân tích này sẽ được thực hiện từ 8 – 16 tuần sau khi thắt ống dẫn tinh.³

Xét nghiệm tinh dịch đồ được sử dụng để xác định vấn đề vô sinh có phải đến tinh tinh dịch hoặc tinh trùng hay không. Thử nghiệm còn được sử dụng để xác định hiệu quả của việc thắt ống dẫn tinh.

Những ai cần làm xét nghiệm tinh dịch đồ?

Xét nghiệm tinh dịch đồ là xét nghiệm cần thiết mà nam giới ở độ tuổi sinh sản nên thực hiện. Đặc biệt, nếu bạn thuộc một trong các trường hợp sau đây, bạn cần đến bệnh viện để xét nghiệm phân tích tinh dịch:²

• Vô sinh nam hoặc hiếm muộn: Nếu bạn và vợ gặp khó khăn trong việc thụ thai, có thể tinh dịch của bạn bị bất thường. Phân tích tinh dịch đồ được chỉ định để đánh giá chất lượng tinh trùng hoặc số lượng tinh mà bạn đang có. Từ đó, bác sĩ sẽ rút ra kết luận về khả năng “đậu thai” trong tương lai hoặc định hướng điều trị cho bạn.
• Theo dõi thắt ống dẫn tinh: Xét nghiệm tinh dịch đồ còn được chỉ định để xác định mức độ thành công trong quá trình thắt ống dẫn tinh. Nếu bác sĩ không tìm thấy tinh trùng trong tinh dịch đồ, đồng nghĩa với việc kết quả thắt tốt và người đàn ông không thể sinh con. Xét nghiệm thường được thực hiện sau khi phẫu thuật từ 8 đến 16 tuần.¹

Cách xét nghiệm tinh dịch đồ

Chuẩn bị cho mẫu tinh dịch phân tích khả năng sinh sản²

Bạn cần kiêng các hoạt động tình dục từ 2 – 7 ngày. Bao gồm quan hệ tình dục và thủ dâm. Với lịch trình này sẽ đảm bảo số lượng tinh trùng của bạn ở mức cao nhất. Đồng nghĩa với kết quả xét nghiệm bạn nhận được là chính xác nhất.

Chuẩn bị cho mẫu tinh dịch hậu thắt ống dẫn tinh²

Xét nghiệm này thường sẽ được thực hiện sau khi thắt ống dẫn tinh 8 – 16 tuần. Trái ngược với kiểm tra khả năng sinh sản, thủ dâm sẽ rất hữu ích cho bạn. Điều này sẽ giúp loại bỏ tinh trùng khỏi hệ sinh dục.

Cách lấy tinh dịch để xét nghiệm³

Để xét nghiệm đạt chính xác, phải nhanh chóng tiến hành kiểm tra tinh dịch đồ trước khi tinh trùng bắt đầu chết. Bạn có thể cung cấp mẫu trong phòng riêng tại cơ sở xét nghiệm bằng cách thủ dâm và lấy tinh dịch vào một hộp vô trùng. Bạn có thể cần đi tiểu, rửa sạch tay và dương vật trước khi tiến hành lấy mẫu. Việc này giúp hạn chế sự nhiễm vi sinh vật vào mẫu.

Để có kết quả chính xác:

• Không dùng chất bôi trơn và nước bọt, chúng sẽ tổn hại đến tinh trùng của bạn.
• Thu thập tất cả tinh dịch mà bạn sản xuất. Nếu việc thu thập bị thất thoát dù chỉ một ít, hãy nói vấn đề này cho bác sĩ biết.

Bạn có thể lấy mẫu tại nhà bằng cách quan hệ tình dục bằng loại bao cao su cơ sở xét nghiệm cung cấp. Nhưng khó khăn cho phương pháp này là bạn phải giữ mẫu ở nhiệt độ cơ thể và mang đến cơ sở xét nghiệm trong vòng 30 – 60 phút ngay sau khi thu thập.

Bác sĩ có thể sẽ yêu cầu bạn cung cấp 2 hoặc nhiều mẫu tinh dịch trong 1 – 2 tuần. Bởi vì số lượng tinh trùng và chất lượng tinh dịch của bạn sẽ thay đổi theo từng ngày.

Xét nghiệm tinh dịch đồ bao lâu có kết quả?

Thông thường, sau khi lấy mẫu bạn sẽ cần 24 giờ – 1 tuần để nhận được kết quả của mình. Điều này phụ thuộc vào cơ sở xét nghiệm và mục đích xét nghiệm của bạn. Phân tích về hiệu quả của việc thắt ống dẫn tinh sẽ nhanh hơn. Phân tích về khả năng sinh sản sẽ cần nhiều thời gian hơn vì có nhiều khía cạnh cần xem xét.⁴

Cách đọc kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ

Kết quả tinh dịch đồ mục đích phân tích khả năng sinh sản¹

Sau khi có kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ, bạn sẽ nhận lại các thông tin cùng với sự giải thích của bác sĩ. Dưới đây là bảng thông tin tương ứng với kết quả xét nghiệm:

Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ không phản ánh hoàn toàn 100% khả năng sinh sản của một người. Một số nam giới có số lượng tinh trùng thấp vẫn có khả năng này và ngược lại. Kết quả này sẽ cho thấy chất lượng tinh dịch và tinh trùng của bạn là một phần nguyên nhân của vấn đề bạn đang gặp phải.³

Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm nhiều hơn để xác định nguyên nhân,  có nhiều nguyên nhân có thể xảy ra:³

• Bạn sử dụng thuốc lá.
• Sức khỏe tinh hoàn, chẳng hạn như tĩnh mạch mở rộng.
• Rối loạn di truyền hoặc các tình trạng sức khỏe như rối loạn hormone, tiểu đường,…

Kết quả tinh dịch đồ mục đích kiểm tra hiệu quả thắt ống dẫn tinh³

Kết quả này sẽ cho biết có bất kỳ tinh trùng nào trong tinh dịch của bạn hay không. Tình trạng xuất hiện Sẽ không có gì lạ nếu tìm thấy tinh trùng sau khi vừa thắt ống dẫn tinh được xem là bình thường. Do đó:

• Nếu tìm thấy tinh trùng: bạn sẽ cần thực hiện lại xét nghiệm cho đến khi mẫu không còn có tinh trùng. Trong thời gian đó bạn vẫn phải dùng các biện pháp tránh thai.
• Nếu không tìm thấy tinh trùng: bạn có thể ngừng sử dụng các biện pháp tránh thai khác.

Lưu ý khi thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ

Dưới đây là những lưu ý về xét nghiệm tinh dịch đồ:¹

• Bác sĩ có thể sẽ yêu cầu bạn không quan hệ tình dục hoặc thủ dâm từ 2 – 5 ngày trước khi làm xét nghiệm để đảm bảo số lượng tinh trùng càng cao càng tốt.
• Hạn chế việc không xuất tinh trong hơn 2 tuần trước khi làm xét nghiệm. Điều này có thể làm lượng tinh trùng trong mẫu ít hoạt động hơn.
• Không uống rượu trước khi làm xét nghiệm tinh dịch đồ.

Cần thông báo cho bác sĩ loại thuốc hoặc thảo dược bạn đang sử dụng. Các thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả của bạn:

• Testosterone: khi bổ sung tăng cường hormone này, cơ thể sẽ ngừng sản xuất testosterone và tinh trùng tự nhiên. Nó có thể dẫn đến số lượng ít tinh trùng.
• Steroid đồng hóa: thuốc dùng để xây dựng cơ bắp. Loại thuốc này sẽ ảnh hưởng đến quá trình sản xuất của tinh trùng.
• Cần sa: chất THC trong cần sa có thể làm giảm ham muốn tình dục. Bên cạnh đó sẽ khiến cơ thể không tạo testosterone và tinh trùng như bình thường.
• Thuốc phiện: đây cũng là chất khiến cơ thể nam giới giảm số lượng tinh trùng cũng như lượng testosterone trong cơ thể.

Thuốc bổ sung testosterone sẽ ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm tinh dịch đồ ở đâu và bao nhiêu tiền?

Việc lựa chọn một cơ sở uy tín để xét nghiệm tinh dịch đồ và chi phí cho xét nghiệm là mối quan tâm hàng đầu của nhiều người. Một cơ sở uy tín sẽ đảm bảo kết quả chính xác cho bạn. YouMed đã có một bài viết tổng hợp một số địa chỉ xét nghiệm và giá cả tham khảo cho bạn. Bạn có thể tham khảo bài viết “Xét nghiệm tinh dịch đồ bao nhiêu tiền, ở đâu?” của YouMed nhé!

Trên đây là tất cả những thông tin về xét nghiệm tinh dịch đồ mà YouMed đã trình bày đến bạn đọc. Mong rằng những nội dung của bài viết sẽ giúp bạn đọc có một cái nhìn tổng quát về xét nghiệm này. Bạn cũng cần lưu ý lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống hợp lý cũng giúp cải thiện sức khỏe sinh sản và chất lượng tinh trùng.