Lật mở những điều chưa biết về cơn ác mộng

Ác mộng thường bắt đầu ở trẻ từ 3 đến 6 tuổi và sẽ giảm dần sau 10 tuổi. Dẫu vậy, những giấc mơ đáng sợ có thể xảy ra ở bất kì độ tuổi nào. Trong bài viết này, bác sĩ chuyên khoa Nội tổng quát Nguyễn Lâm Giang sẽ giúp bạn vén mở những điều chưa biết về cơn ác mộng. Nào chúng ta cùng tìm hiểu nhé!

Ác mộng là gì?

Những giấc mơ thường đến khi bạn có giấc ngủ sâu. Trong y học, người ta gọi đó là giấc ngủ có chuyển động mắt nhanh – REM.¹ Đây là giai đoạn diễn ra hầu hết các giấc mơ. Tuy nhiên, khi giấc mộng tưởng chừng như có thực đó lại mang nội dung tiêu cực, ám ảnh, sẽ dễ khiến bạn thức giấc.

Vì vậy, các bác sĩ thường gọi ác mộng là chứng ngủ ký sinh – một dạng rối loạn giấc ngủ liên quan đến những trải nghiệm không mong muốn diễn ra trong lúc ngủ. Theo khảo sát, cứ 2 người lớn sẽ có 1 người sẽ hay gặp ác mộng.

Nội dung của những cơn ác mộng khác nhau ở mỗi người. Dẫu vậy, có một số giấc mộng gây sợ hãi phổ biến mà nhiều người cùng trải qua. Ví dụ, nhiều người không chạy đủ nhanh để thoát khỏi những mối đe dọa, hoặc có thể bị rơi từ trên cao xuống. Ngoài ra, khi bạn có một trải nghiệm đau buồn trong quá khứ, chẳng hạn như một cuộc tấn công hay tai nạn; nó có thể tái hiện lại trong chính giấc ngủ của bạn.

Những đặc điểm của ác mộng

Những giấc mộng có thể xảy ra vào bất kỳ lúc nào trong khi ngủ. Thời điểm mà những cơn ác mộng thường kéo đến nhất là vài giờ đầu tiên chìm vào giấc ngủ hoặc về sáng sớm. Những giấc mộng này có thể đến một lần, thậm chí nhiều lần trong cùng một đêm.

Chúng có thể diễn ra thoáng qua nhưng làm bạn thức giấc và khó ngủ lại được. Những đặc điểm dễ nhận biết là:

• Giấc mơ diễn ra như thật, khiến bạn cảm giác bồn chồn, lo lắng.
• Nội dung giấc mơ thường liên quan đến những nỗi lo sợ trong cuộc sống hằng ngày.
• Giấc mơ khiến bạn tỉnh giấc.
• Khi cơn mơ qua đi, bạn thường cảm giác bồn chồn, buồn bã, đổ nhiều mồ hôi và tim đập nhanh.
• Bạn có thể nhớ rõ ràng các chi tiết của giấc mơ.
• Giấc mơ làm bạn khó ngủ trở lại.

Đôi khi những cơn ác mộng này là một rối loạn cần phải điều trị nếu như:

• Ác mộng xuất hiện thường xuyên.
• Chúng làm ảnh hưởng xấu đến tâm trạng của bạn trong sinh hoạt thường ngày. Ví dụ như bạn hay nghĩ về cơn ác mộng và cảm giác buồn bã hay sợ hãi.
• Đồng thời, chúng làm giảm khả năng tập trung và trí nhớ của bạn.
• Tình trạng này khiến bạn buồn ngủ nhiều hơn vào ban ngày, mệt mỏi, giảm năng lượng làm việc.
• Tệ hơn, chúng thay đổi nhịp sinh học của bạn, gây rối loạn giấc ngủ, sợ bóng tối.²

Nguyên nhân gặp ác mộng

Nguyên nhân chính xác gây ra những cơn ác mộng vẫn chưa được làm rõ. Nhưng theo nghiên cứu, chúng có thể xuất phát từ nhiều yếu tố như:

Lo lắng, căng thẳng

Đôi lúc những căng thẳng trong cuộc sống liên quan về công việc, học tập,… khiến chúng ta bị áp lực. Những áp lực này nếu không được giải quyết sớm sẽ dễ dàng ám ảnh bạn và đi vào giấc ngủ. Trong những tình huống khác, những biến cố lớn trong đời như người thân mất, chia tay người yêu,… cũng có thể mang lại những nỗi sợ vô hình. Những trải nghiệm tiêu cực càng nhiều thì nguy cơ gặp ác mộng càng lớn.

Xem thêm: Mách bạn 10 bí quyết giúp ngủ ngon dù căng thẳng

Bệnh thực thể

Bệnh mất ngủ hay rối loạn giấc ngủ thường làm giảm thời gian ngủ cũng như chất lượng giấc ngủ. Điều này cũng làm tăng tần suất gặp ác mộng. Ngoài ra, những người bị rối loạn căng thẳng sau sang chấn tâm lý (PTSD) cũng gặp tình trạng này. Bên cạnh đó, những bệnh nhân sang chấn tâm lý sau chấn thương sẽ có nguy cơ gặp giấc mơ đáng sợ cao hơn người khỏe mạnh.¹

Đối với người cao tuổi, những giấc mơ gây sợ hãi thường xuyên đến với những bệnh nhân có hội chứng ngưng thở khi ngủ và hội chứng chân không yên.

Thuốc

Có những loại thuốc khi sử dụng cũng dễ phát sinh ác mộng khi ngủ. Bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc huyết áp, thuốc điều trị bệnh Parkinson… Một lưu ý nhỏ rằng khi sử dụng thuốc an thần, bạn cần giảm liều và cai thuốc sao cho phù hợp. Việc cai thuốc an thần đột ngột hoặc sai cách có thể dẫn đến tác dụng phụ này.

Chất kích thích

Việc sử dụng những chất kích thích hay chất gây nghiện như rượu, ma túy dễ phát sinh ảo giác hay ác mộng khi ngủ.

Phòng ngừa ác mộng

Nếu như bạn cảm thấy khó chịu về những cơn ác mộng, thì sau đây sẽ là những giải pháp dành cho bạn:

Dành một khoảng thời gian thư giãn trước ngủ

Những cơn ác mộng thường hình thành từ những áp lực trong cuộc sống. Vậy thì, bạn hãy thử tập thư giãn trước ngủ. Những hoạt động giúp giải tỏa căng thẳng hiệu quả như đọc sách, thiền, các bài tập hít thở sâu,… Đặc biệt cần lưu ý rằng: Bạn cần duy trì thực hiện những hoạt động này một cách đều đặn. Điều này sẽ giúp bạn hình thành thói quen tốt, đẩy lùi ác mộng.

Giải quyết những vấn đề khó khăn

Nếu những cơn ác mộng làm bạn sợ hãi, hãy đối diện với chúng. Đây vừa là giải pháp vừa là các phòng ngừa để giảm thiểu cơn ác mộng tái diễn. Ngoài ra, bạn hãy tưởng tượng một kết thúc có hậu cho cơn ác mộng đó. Khuyến khích bạn vẽ một bức tranh tổng quát về cơn ác mộng.³ Bạn có thể “nói chuyện” với những nhân vật trong đó và viết nên một đoạn kết mà bạn mong muốn vào nhật ký. Đôi khi, một chút sáng tạo và hài hước sẽ mang lại kết quả bất ngờ cho những giấc mộng đó.

Vệ sinh giấc ngủ

Không gian ngủ thích hợp sẽ giúp bạn loại bỏ những căng thẳng trước khi đi ngủ. Điều này cũng sẽ xúc tác cho bạn chìm vào giấc ngủ dễ dàng. Ví dụ như: nằm trên một chiếc giường êm ái, hoặc ngủ chung với gối ôm hoặc thú cưng,… Ngoài ra, việc sử dụng đèn ngủ có ánh sáng dịu cũng phần nào giúp bạn yên tâm vào giấc ngủ.

Xem thêm: Cách ngủ ngon và sâu theo lời khuyên từ bác sĩ chuyên khoa

Ác mộng là một rối loạn xảy ra khi ngủ. Chúng có thể bắt nguồn từ chính những biến cố hay áp lực từ cuộc sống. Chúng ta hoàn toàn có thể loại bỏ chúng ra khỏi giấc ngủ của chính mình. Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về những cơn ác mộng, cũng như có thể áp dụng những cách nêu trên để đẩy lùi chúng. Từ đó, bạn sẽ nâng cao chất lượng giấc ngủ và sức khỏe.