Thông tin về cách bấm huyệt chữa rối loạn thần kinh thực vật

Ngày nay, rối loạn thần kinh thực vật là bệnh lý khá phổ biến, có thể gặp ở bất cứ đối tượng nào. Thực tế, các triệu chứng của rối loạn này có ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống hằng ngày của người bệnh. Sau đây, bác sĩ Y học cổ truyền Phạm Lê Phương Mai sẽ giới thiệu cho bạn một phương pháp hỗ trợ hiệu quả bệnh lý này, đó là bấm huyệt chữa rối loạn thần kinh thực vật. Mời bạn cùng tìm hiểu nhé.

Thông tin về rối loạn thần kinh thực vật

Theo tây y

Triệu chứng thường gặp¹

Theo tài liệu, hệ thần kinh thực vật bao gồm thần kinh giao cảm và phó giao cảm. Khi bị tổn thương, cơ thể có thể sẽ xuất hiện dấu hiệu như vã mồ hôi, hồi hộp, đánh trống ngực, rối loạn nhịp tim, thay đổi huyết áp, mệt mỏi, đau đầu, ngất, các rối loạn chức năng ở hệ cơ quan khác…

Các triệu chứng này thường gặp từng cơn kéo dài, từ vài phút đến vài giờ. Những cơn rối loạn không cố định, tần suất một đến vài cơn/ngày, hoặc rải rác vài ngày, vài tháng… Sau mỗi cơn bệnh nhân lại sinh hoạt và làm việc bình thường.

Nguyên nhân²

Nguyên nhân gây nên bệnh lý này khá đa dạng, bao gồm một số yếu tố như:

• Bệnh tự miễn: Do sự tấn công của tác nhân có hại đến hệ miễn dịch. Điều này dẫn đến sự tổn thương các chức năng cơ quan, dây thần kinh…
• Bệnh đái tháo đường: Đây là nguyên nhân phổ biến, bệnh có thể gây tổn thương thần kinh khắp cơ thể.
• Sau phẫu thuật vùng cổ, hoặc sau điều trị xạ trị hoặc do bệnh mạn tính như bệnh Parkinson…
• Tác dụng phụ của vài loại thuốc như thuốc điều trị trầm cảm, ung thư,…
• Một số bệnh truyền nhiễm gây nên bởi các nhóm virus, vi khuẩn…
• Rối loạn tâm sinh lý như căng thẳng kéo dài, sang chấn tinh thần,…

Xem thêm: 11 cách giảm stress giúp bạn bảo vệ sức khỏe tinh thần!

Theo đông y¹

Theo y học cổ truyền, các biểu hiện trên có thể xuất hiện trong các chứng huyễn vựng, chính xung… Nguyên nhân có thể do thất tình, rối loạn chức năng tạng Tâm (Tâm Tỳ khuy tổn), Can (Can phong nội động), Thận, khí huyết hư…

Vì sao bấm huyệt có thể chữa rối loạn thần kinh thực vật? Hiệu quả như thế nào?

Hiện nay, hầu như các phương pháp điều trị chỉ hỗ trợ cải thiện các rối loạn triệu chứng. Tuy nhiên, giới chuyên môn cho rằng, càng kết hợp đa dạng cách thức trị liệu thì càng nâng cao hiệu quả mong muốn nhanh chóng hơn.² Theo đó, thông qua tác động vào huyệt đạo, kinh lạc mà bấm huyệt góp phần:

• Cân bằng trạng thái của hệ cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm.
• Thúc đẩy tuần hoàn nuôi dưỡng và phục hồi các cơ quan.
• Thông kinh, hoạt lạc, thư giãn tinh thần, xoa dịu tâm trí căng thẳng, mệt mỏi, hỗ trợ giấc ngủ.
• Cải thiện công năng hoạt động của tạng phủ bị rối loạn như Tâm, Can, Thận…

Cách bấm huyệt điều trị bệnh rối loạn thần kinh thực vật

Chỉ định, chống chỉ định¹

Chỉ định: Các đối tượng được chẩn đoán rối loạn thần kinh thực vật do hầu hết các nguyên nhân.

Mặt khác, một số trường hợp không nên sử dụng liệu pháp bấm huyệt như:

• Người bệnh rối loạn thần kinh thực vật trong giai đoạn cấp cứu.
• Suy tim nặng.
• Bệnh lý da liễu tại vùng da tiến hành thao tác bấm huyệt.

Thao tác bấm huyệt chữa rối loạn thần kinh thực vật

Trong đông y, bấm huyệt là thủ thuật thường dùng lực từ tay (ngón tay, bàn tay, khuỷu tay…) để day, ấn, bấm, điểm vào vị trí huyệt. Ngoài ra, với mục đích tăng hiệu quả, thao tác này thường sẽ được phối hợp thêm với xoa bóp. Theo đó, trong bệnh lý rối loạn thần kinh thực vật, thầy thuốc có thể cân nhắc chỉ định xen kẽ các huyệt đạo sau:

• Vùng lưng-chi: Túc tam lý, Tam âm giao, Tâm du, Can du, Tỳ du, Thận du,…
• Vùng đầu-mặt-cổ: Bách hội, Đầu duy, Suất cốc, Phong trì, Thái dương, Dương bạch, Toản trúc, Tình minh, Ế phong, Quyền liêu, Địa thương, Hạ quan…

Liệu trình xoa bóp bấm huyệt chữa rối loạn thần kinh thực vật kéo dài 30 phút/lần/ngày, từ 15-30 ngày. Tùy theo mức độ diễn biến và phục hồi của bệnh. Thậm chí có thể thực hiện thêm nhiều liệu trình dưới sự theo dõi và hướng dẫn của bác sĩ.

Một số huyệt đạo thường dùng trong bấm huyệt điều trị rối loạn thần kinh thực vật

Huyệt vùng thân và chi

Túc tam lý: hõm dưới ngoài xương bánh chè đo xuống 3 thốn, cách mào chày 1 thốn.

Tam âm giao: xác định từ đỉnh mắt cá trong 2 bên đo lên 3 thốn, nằm ở bờ sau trong xương chày.

Tâm du: từ giữa đốt sống lưng D5-D6, đo ra 2 bên, mỗi bên 1,5 thốn.

Can du: giữa đốt sống lưng D9-D10 đo ra 1,5 thốn, mỗi 2 bên.

Tỳ du: giữa đốt sống lưng D11-D12 đo ra 1,5 thốn, mỗi 2 bên.

Thận du: đo ra 2 bên từ giữa đốt sống thắt lưng L2-L3, mỗi bên 1,5 thốn.

Huyệt vùng đầu-mặt-cổ

Bách hội: nằm ngay chính giữa đỉnh đầu, thuộc giao điểm của đường dọc giữa đầu và đường nối đỉnh cao của 2 loa tai.

Đầu duy: huyệt nằm ở 2 bên mép trán và đầu tạo thành mép tóc.

Suất cốc: điểm cao nhất của chân vành tai đo lên 2 thốn.

Dương bạch: trước trán, trên đường thẳng qua chính giữa mắt và cách lông mày 1 thốn về phía trên.

Toản trúc: bờ xương trên mi mắt, dưới vòng cung lông mày về phần sống mũi.

Tình minh: sát góc mắt trong, cách nơi này khoảng 0,1 thốn.

Thái dương: ở chỗ lõm nhất của xương thái dương, thường từ đuôi mắt đo ngang ra 1 thốn.

Ế phong: huyệt nằm sau dái tai, sát bờ trước cơ ức đòn chũm.

Hạ quan: ở chỗ lõm phía trước tai, dưới xương gò má khi ngậm miệng lại.

Quyền liêu: ở trước dưới xương gò má, giao điểm của đường chân cánh mũi kéo ngang ra và bờ ngoài của mắt kéo thẳng xuống,

Địa thương: thuộc giao điểm của đường kéo dài từ khóe miệng ngang ra với rãnh mũi miệng.

Phong trì: phía sau mỏm chũm, bờ ngoài cơ gáy, ngang với dái tai.

Lưu ý khi bấm huyệt chữa rối loạn thần kinh thực vật

Thực tế, bấm huyệt chữa rối loạn thần kinh thực vật là phương thức bổ trợ điều trị không dùng thuốc tương đối an toàn và ít rủi ro. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện cần xác định chính xác huyệt đạo cũng như lực bấm phù hợp. Nếu động tác quá nhẹ hay thô bạo đều không đạt được hiệu quả. Thậm chí có thể làm tổn thương cơ thể. Đây cũng là lý do bệnh nhân nên tới cơ sở y tế để được trị liệu trực tiếp.

Trong quá trình thao tác cải thiện rối loạn, nếu không may xảy ra biểu hiện bất thường như người bệnh chóng mặt, hoa mắt, mạch nhanh, vã mồ hôi… Nên nhanh chóng dừng xoa bóp bấm huyệt rồi lau mồ hôi, ủ ấm, nằm nghỉ tại chỗ. Đặc biệt phải lưu ý là theo dõi kỹ càng dấu hiệu sinh tồn để kịp thời xử lý.

Xu hướng kết hợp giữa các phương pháp điều trị với nhau trong rối loạn này được đánh giá cao. Theo đó, ngoài biện pháp dùng thuốc điều trị triệu chứng, nguyên nhân (nếu có). Thầy thuốc còn có thể chỉ định thêm những cách không dùng thuốc khác như tâm lý liệu pháp, châm cứu, xoa bóp bấm huyệt,…

Ngoài ra, điều quan trọng cốt yếu là người bệnh cần phải thiết lập lối sống lành mạnh:³

• Dinh dưỡng cân bằng, tập thể dục, nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế căng thẳng về tinh thần,…
• Tránh xa những tác nhân không thân thiện với sức khỏe như rượu, thuốc lá, thức khuya,…

Những phương pháp đông y khác điều trị rối loạn thần kinh thực vật

Xoa bóp¹

Đây là liệu pháp thường xuyên kết hợp với bấm huyệt trong điều trị rối loạn thần kinh thực vật nhằm nâng cao lợi ích đạt được. Dùng toàn bộ lòng bàn tay áp nhẹ lên khu vực cần trị liệu rồi thao tác xoa, miết, day,…

Châm cứu¹

Phương pháp châm cứu chữa rối loạn thần kinh thực vật giúp kích thích huyệt đạo cũng được nhận xét khả quan. Theo tài liệu của Bộ Y tế, phương huyệt có thể tham khảo gồm:

• Châm tả các huyệt: Bách hội, Ấn đường, Thái dương, Nội quan, Thần môn, Túc tam lý, Thái xung.
• Châm bổ trong trường hợp có trạng thái hư: huyệt Túc tam lý.

Tùy theo tình trạng bệnh nhân mà thầy thuốc sẽ chỉ định liệu pháp hào châm, điên châm, ôn châm… với 30 phút/lần điều trị.

Xem thêm: Liệu bạn đã biết vì sao châm cứu có thể chữa bệnh?

Có thể nói rằng, bấm huyệt chữa rối loạn thần kinh thực vật là phương pháp hỗ trợ trị bệnh an toàn và ít rủi ro. Tuy nhiên, liệu pháp dường như chỉ góp phần cải thiện triệu chứng khó chịu của cơ thể. Đối với trường hợp bệnh lý kéo dài, nặng nề… người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được nhận định chính xác cũng như đưa ra phác đồ điều trị thích hợp.