Cận thị: Tật khúc xạ gây suy giảm thị lực hàng đầu ở người trẻ

Cận thị là một nguyên nhân phổ biến gây mất thị lực có thể điều chỉnh được. Trong đó, cận thị không được điều chỉnh là nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm thị lực khi nhìn xa. Ước tính rằng vào năm 2050, một nửa dân số thế giới sẽ bị cận thị. Do đó, việc bổ sung cho mình các kiến thức về tật cận thị là rất cần thiết.

Cận thị là gì?

Cận thị là một tật khúc xạ, xảy ra khi mắt không bẻ cong (khúc xạ) ánh sáng đúng cách. Ánh sáng không được lấy nét chính xác dẫn đến hình ảnh không rõ nét. Ở người cận thị, các vật ở gần nhìn rõ nhưng các vật ở xa trông bị mờ. Nó là một rối loạn tập trung của mắt, không phải là một bệnh về mắt.

Cận thị giả là gì?

Cận thị giả ( Pseudomyopia) thường do làm việc gần trong thời gian dài như đọc sách, sử dụng máy tính, điện thoại thông minh,…khiến mắt phải điều tiết, hoạt động quá sức và không thể thư giãn để nhìn ở khoảng cách xa dẫn đến hình ảnh ở xa bị mờ.

Không giống như cận thị, cận thị giả có thể hồi phục. Tuy nhiên nếu việc kiểm tra mắt không được thực hiện đúng cách. Tình trạng cận thị có thể đảo ngược này có thể trở thành cận thị vĩnh viễn do nhãn cầu giãn ra vì mắt phải điều tiết nhiều.

Nguyên nhân gây cận thị

Tật cận thị xảy ra khi nhãn cầu dài hơn bình thường hoặc giác mạc quá dốc. Kết quả là, các tia sáng tập trung ở phía trước của võng mạc thay vì trên đó. Trong trường hợp này, bạn nhìn rõ các vật ở gần, nhưng các vật ở xa sẽ bị mờ. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc gia tăng gần nơi làm việc và thiếu tiếp xúc ngoài trời khi còn nhỏ có thể làm tăng biểu hiện cận thị ở một số người.

Các yếu tố nguy cơ bị cận thị

Từ lâu tật cận thị được xem là hậu quả của sự tác động lẫn nhau giữa các yếu tố nguy cơ di truyền, dân tộc và môi trường.Một số yếu tố nguy cơ nhất định có thể làm tăng khả năng bị cận thị, chẳng hạn như:

• Di truyền:Cận thị có khả năng di truyền. Nếu cha hoặc mẹ bị cận thị, nguy cơ phát triển tình trạng này sẽ tăng lên. Nếu cả bố mẹ đều bị cận thị thì nguy cơ phát triển cận thị ở con tăng gấp ba lần hoặc hơn.
• Điều kiện môi trường. Một số nghiên cứu ủng hộ quan điểm rằng thiếu thời gian ở ngoài trời có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh cận thị.
• Tuổi: Cận thị có thể được phân loại theo độ tuổi là cận thị thời thơ ấu hoặc cận thị “học đường” và cận thị khởi phát muộn (sau 15 tuổi). Yếu tố chính góp phần vào sự tiến triển nhanh hơn của cận thị ở trẻ em là ở độ tuổi trẻ khởi phát cận thị.

Phân loại cận thị theo độ nặng

Dựa vào kết quả đo thị lực, có thể phân loại cận thị thành 3 nhóm sau

• Cận thị nhẹ: -0,25 đến -3,00 D
• Cận thị trung bình: -3,25 đến -5,00 D hoặc -6,00 D
• Cận thị nặng: lớn hơn -5,00 D hoặc -6,00 D

Cận thị nặng cần được kiểm soát đặc biệt vì có thể gây ra nhiều nguy cơ biến chứng ở mắt như nhược thị thậm chí là có thể gây mù.

Cận thị có nguy hiểm không

Cận thị nhẹ thường không làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt của một người nhưng cận thị trung bình và nặng đôi khi có liên quan đến các tác động nghiêm trọng đe dọa thị lực bao gồm đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp, bong võng mạc,… thậm chí có thể dẫn đến mù lòa. Do đó việc kiểm soát sự tiến triển cận thị là rất quan trọng giúp bạn bảo vệ thị lực.

Triệu chứng cận thị

Một số dấu hiệu và triệu chứng của tật cận thị bao gồm:

• Mỏi mắt
• Nhức đầu khi đọc sách, xem tivi
• Nheo mắt để nhìn những vật ở xa
• Tầm nhìn xa bị hạn chế, khó nhìn các vật ở xa, chẳng hạn như biển báo hoặc bảng đen ở trường.

Các triệu chứng này có thể trở nên rõ ràng hơn khi trẻ trong độ tuổi từ 8 đến 12 tuổi.

Cách xác định độ cận thị

Chẩn đoán cận thị như một phần của quá trình khám mắt . Bác sĩ sẽ sử dụng một bài kiểm tra thị lực tiêu chuẩn và yêu cầu bạn đọc các chữ cái trên một bảng được đặt cách xa bạn.

Bác sĩ cũng sẽ sử dụng một số thiết bị kiểm tra nhất định để khám mắt:

• Kính soi võng mạc:  Chiếu một ánh sáng đặc biệt vào mắt của bạn để phản xạ lại võng mạc của bạn . Kính soi võng mạc có thể cho biết một người bị cận thị hay viễn thị.
• Máy đo độ cận:  Đo độ khúc xạ mà bạn mắc phải. Nó cũng giúp xác định đơn kính thuốc thích hợp để điều chỉnh thị lực của bạn.

Phương pháp chữa cận thị

Không có phương pháp điều trị kiểm soát tật cận thị nào hiện nay có thể chấm dứt vĩnh viễn hoặc đảo ngược sự tiến triển của bệnh cận thị. Nói chung, trẻ em bị cận thị đeo kính gọng hoặc kính áp tròng truyền thống sẽ tiếp tục tăng độ cận thị khoảng 0,50 đến 1,00 D mỗi năm, khi mắt phát triển nhanh hơn.

Phẫu thuật mắt giúp thị lực của bạn trở nên tốt hơn và có thể không cần sử dụng kính mắt sau đó. Tuy nhiên nó không chữa khỏi hoàn toàn cận thị do chiều dài mắt của bạn vẫn không thay đổi.

Mặc dù không có cách chữa dứt điểm cận thị, tuy nhiên bạn có thể làm cận thị chậm tiến triển hơn bằng cách áp dụng các biện pháp kiểm soát cận thị. Bao gồm:

• Thuốc nhỏ mắt atropin
• Kính Ortho-K
• Kính gọng và kính áp tròng

Những lời khuyên cho bạn

Hiện nay không có cách để trị dứt điểm cận thị. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy bạn có thể làm chậm sự tiến triển của nó. Bạn có thể giúp bảo vệ mắt và tầm nhìn của mình bằng cách làm theo các mẹo sau:

• Kiểm tra mắt thường xuyên.
• Kiểm soát tình trạng sức khỏe thường xuyên do một số bệnh mãn tính có thể làm cận thị diễn tiến nhanh hơn.
• Bảo vệ đôi mắt của bạn khỏi ánh nắng mặt trời.
• Ngăn ngừa chấn thương mắt.
• Ăn đồ ăn có lợi cho sức khỏe: những thực phẩm chứa nhiều omega-3, vitamin A,…
• Ngưng hút thuốc.
• Sử dụng kính có độ cận phù hợp: Đeo kính cận quá yếu có thể làm tăng sự phát triển của bệnh cận thị.
• Học tập, làm việc đủ ánh sáng.
• Bài tập cho đôi mắt: Nhìn ra xa máy tính, sách cứ sau 20 phút – trong 20 giây – ở một nơi nào đó cách đó 20 feet (6m).
• Hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào sau đây: Đột ngột mất thị lực ở một mắt có hoặc không kèm theo đau; đột ngột mờ hoặc nhìn mờ; tầm nhìn kép; hoặc bạn nhìn thấy các tia sáng, đốm đen hoặc quầng sáng xung quanh đèn. Điều này có thể đại diện cho một tình trạng sức khỏe hoặc mắt nghiêm trọng.

Cận thị là một tật khúc xạ phổ biến. Nếu không được kiểm soát đúng cách và kịp thời sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực. Khám mắt thường xuyên và xây dựng thói quen tốt cho mắt giúp ngăn ngừa và hạn chế tật cận thị tiến triển.