Chứng ngủ nhiều nguyên phát: chẩn đoán và điều trị

Chứng ngủ nhiều nguyên phát là một rối loạn hiếm gặp khiến người bệnh buồn ngủ quá mức vào ban ngày trong thời gian dài. Chứng ngủ nhiều nguyên phát nguy hiểm hay không? Bác sĩ sẽ chẩn đoán rối loạn này như thế nào và cách điều trị là gì? Hãy cùng trả lời những câu hỏi trên qua bài viết sau của ThS.BS Vũ Thành Đô nhé!

Chứng ngủ nhiều nguyên phát là gì?

Chứng ngủ nhiều nguyên phát là một loại rối loạn giấc ngủ ít gặp. Rối loạn này khiến người bệnh buồn ngủ quá mức vào ban ngày, thậm chí ngay sau một đêm ngon giấc.

Người bị rối loạn cũng gặp khó khăn khi phải thức dậy sau khi ngủ qua đêm hay ngủ trưa. Ngoài ra, những giấc ngủ ngắn không giúp người bệnh tỉnh táo.

Cơn buồn ngủ có thể ập đến bất cứ lúc nào. Chẳng hạn như buồn ngủ khi đang lái xe hoặc đang làm việc. Những tình huống này đôi khi gây nguy hiểm cho người bệnh.

Rối loạn này thường tiến triển từ vài tuần đến vài tháng. Để chẩn đoán chứng ngủ nhiều nguyên phát, bác sĩ phải loại trừ những nguyên nhân phổ biến hơn gây triệu chứng tương tự. Sử dụng thuốc trong điều trị nhằm kiểm soát triệu chứng do rối loạn này gây ra.

Chẩn đoán cần làm xét nghiệm gì?

Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, tiền sử gia đình và khám tổng trạng sức khoẻ của người bệnh để chẩn đoán. Những thông tin như thuốc đang dùng, bệnh lý trước đây cũng đóng vai trò quan trọng.

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm để xác định nguyên nhân, chẩn đoán rối loạn. Cũng như loại trừ những nguyên nhân có thể gặp khác.

• Thang đo độ buồn ngủ Epworth (ESS). Người bệnh sẽ tự cho điểm về mức độ buồn ngủ của bản thân bằng thang đo này. Qua đó, bác sĩ có thể xác định tình trạng rối loạn giấc ngủ ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống hằng ngày của người bệnh.
• Nhật ký giấc ngủ. Bệnh nhân có thể cần phải ghi lại nhật ký giấc ngủ theo yêu cầu của bác sĩ. Trong nhật ký, người bị rối loạn sẽ ghi lại thời gian ngủ và thức hằng ngày để bác sĩ có thể đánh giá thời gian ngủ và kiểu ngủ.
• Đo đa ký giấc ngủ (PSG). Bệnh nhân sẽ phải ở lại cơ sở y tế qua đêm để làm PSG. Trong quá trình đo đa ký giấc ngủ, máy sẽ theo dõi hoạt động não, chuyển động mắt, cử động chân, nhịp tim, hô hấp và nồng độ oxy khi bệnh nhân đang ngủ.
• Kiểm tra giấc ngủ ngắn ban ngày (Multiple sleep latency test – MSLT). Phương pháp này giúp đo lường mức độ buồn ngủ cũng như dạng và giai đoạn các giấc ngủ vào ban ngày. MSLT thường được thực hiện sau khi đã đo đa ký giấc ngủ.

Điều trị chứng ngủ nhiều nguyên phát như thế nào?

Bởi vì nguyên nhân vẫn chưa được tìm ra, việc điều trị nhằm mục đích giảm nhẹ các triệu chứng. Bác sĩ có thể kê toa các thuốc có tác dụng kích thích như modafinil. Những thuốc này có thể giúp bệnh nhân tỉnh táo trong ngày.

Ngoài ra, bệnh nhân nên tuân thủ những lời khuyên của bác sĩ để cải thiện triệu chứng. Chẳng hạn, người bệnh nên đi ngủ vào một giờ nhất định mỗi đêm, tránh uống rượu hay dùng những thuốc có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Chứng ngủ nhiều nguyên phát có thể ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống người bệnh. Nếu bạn có những triệu chứng như buồn ngủ quá mức vào ban ngày như buồn ngủ đột ngột như khi lái xe hay đang làm việc,… Bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Tránh những trường hợp nguy hiểm có thể xảy ra. Hy vọng bài viết trên của YouMed đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích.

Video chia sẻ chi tiết về thuốc Modafinil: