Dấu hiệu ung thư xương ở trẻ em

Ung thư xương là một bệnh lý nguy hiểm có thể xảy ra ở trẻ em. Việc phát hiện và điều trị ở giai đoạn đầu của ung thư có thể giúp trẻ hồi phục hoàn toàn. Vậy dấu hiệu ung thư xương ở trẻ em là gì? Mời bạn đọc cùng Bác sĩ Phan Văn Giáo tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé! 

Tổng quan về bệnh ung thư xương ở trẻ em

Ung thư xương là sự bất thường trong tăng sinh của các tế bào trong xương một cách không kiểm soát. Có 2 loại ung thư xương xảy ra phổ biến ở trẻ em:

• U xương (Sarcoma xương) được xem là loại ung thư phổ biến nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên, thường xảy ra ở xương ống chân, xương đùi gần đầu gối hoặc xương cánh tay gần vai. U xương có xu hướng phát triển trong giai đoạn tăng trưởng đột ngột ở giai đoạn đầu của tuổi vị thành niên.¹
• Khối u Ewing là loại ung thư xương phổ biến thứ hai ở trẻ em. Hầu hết các khối u Ewing xảy ra trong xương chậu, thành ngực (xương sườn) hay xương bả vai, chân.²

Mức độ phổ biến của ung thư xương ở trẻ em

Khối u Ewing và u xương không phải là loại ung thư phổ biến. Tuy nhiên, mỗi năm, có khoảng 1.000 ca u xương mới được chẩn đoán tại Hoa Kỳ, khoảng một nửa trong số này là ở trẻ em và thanh thiếu niên. Trong đó, khoảng 2% ung thư ở trẻ em là u xương, và khoảng 1% của tất cả các bệnh ung thư ở trẻ em là khối u Ewing.^{3 4}

Nguyên nhân gây ra ung thư xương ở trẻ em

Hiện nay, chưa có đầy đủ những nghiên cứu về nguyên nhân gây ra sarcoma xương. Tuy nhiên, một số đột biến gen được cho rằng có liên quan đến một số hội chứng làm tăng nguy cơ mắc bệnh như: hội chứng Werner, hội chứng Li-Fraumeni.

Ngược lại đối với khối u Ewing, các nhà nghiên cứu đã xác định được các đột biến gây ra bệnh ung thư này bao gồm gen EWSR1 trên nhiễm sắc thể 22 và gen FLI1 trên nhiễm sắc thể 11. Những đột biến gen này xảy ra một cách tự nhiên trong cuộc đời của một người, và không di truyền cho thế hệ sau.⁵

Dấu hiệu ung thư xương ở trẻ em

1. Đau xương

Đau tại vị trí của khối u trong xương là triệu chứng phổ biến nhất của bệnh ung thư xương. Tuỳ theo loại ung thư và vị trí ung thư mà trẻ mắc phải có thể gây ra đau ở các vị trí khác nhau:

• U xương: Các vị trí phổ biến nhất của những khối u này ở người trẻ tuổi là quanh đầu gối hoặc ở cánh tay trên, đôi khi chúng cũng gây đau ở một số xương khác.⁶
• Khối u Ewing: Hầu hết người bệnh sẽ bị đau ở vùng có khối u như ở xương chậu (xương hông), thành ngực (chẳng hạn như xương sườn hoặc xương bả vai) hoặc chân.

Lúc đầu, những cơn đau có thể không liên tục và có thể trở nặng hơn vào ban đêm. Theo thời gian, cơn đau có thể trở nên dữ dội và liên tục hơn. Hơn thế nữa, cơn đau thường tăng lên khi hoạt động và có thể dẫn đến đi khập khiễng nếu khối u nằm trong xương chân.

2. Sưng

Sưng là một triệu chứng phổ biến khác của ung thư xương. Tùy thuộc vào vị trí của khối u, có thể sờ thấy khối u, khối u thường mềm và có cảm giác ấm. Thường dễ nhận thấy ở các khối u ở cánh tay hoặc chân. Các khối u ở thành ngực hoặc xương chậu có thể không được chú ý cho đến khi chúng phát triển khá lớn.

Đau và sưng chân tay rất phổ biến ở trẻ em và thanh thiếu niên năng động. Bình thường khi trẻ có biểu hiện sưng ba mẹ thường nghĩ do bầm tím hoặc va chạm khi vui chơi; dẫn đến việc chẩn đoán ung thư xương có thể bị trì hoãn. Vì vậy, nếu con bạn có những triệu chứng này và chúng không biến mất trong vòng vài tuần hay vết sưng trở nên tồi tệ hơn, hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và điều trị.⁶

3. Gãy xương

Gãy xương không là triệu chứng quá phổ biến. Các trường hợp ngoại lệ hiếm gặp là u xương có khả năng gây ra các vết nứt tại nơi có khối u, làm xương suy yếu. Do đó, khi cảm thấy một cơn đau đột ngột đây có thể là dấu hiệu xương bị gãy.⁷

4. Những dấu hiệu ít phổ biến khác

Một số triệu chứng bạn có thể gặp khi các khối u đã lan rộng như: sốt, mệt, giảm cân. Hiếm khi, các khối u gần cột sống có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh xung quanh, dẫn đến đau lưng, yếu, tê hoặc liệt ở tay chân; các khối u đã di căn đến phổi có thể gây khó thở.⁷

Nhiều dấu hiệu và triệu chứng của ung thư xương có thể do nguyên nhân khác gây ra. Tuy nhiên, khi con bạn có bất kỳ triệu chứng nào ở trên. Đặc biệt là nếu các triệu chứng dai dẳng hoặc trở nặng hơn, bạn nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để có thể tìm ra nguyên nhân và được hỗ trợ điều trị.

Chẩn đoán ung thư xương ở trẻ em

Trước khi chẩn đoán ung thư xương, bác sĩ sẽ xem xét toàn bộ tiền sử bệnh của bệnh nhân và đồng thời tiến hành kiểm tra thể chất để tìm vết sưng và đỏ. Bác sĩ của con bạn có thể làm một xét nghiệm máu đơn giản để kiểm tra các dấu hiệu khối u. Các xét nghiệm chuyên biệt được sử dụng để chẩn đoán ung thư xương có thể được bác sĩ chỉ định, như:

• Chụp X-quang: giúp chỉ ra các khối u ở xương và kích thước của chúng là bao nhiêu.
• CT scan: chụp X-quang 3 chiều dùng để kiểm tra xương và các cơ quan mềm trong cơ thể.
• MRI: sử dụng sóng âm thanh và nam châm mạnh để tạo ra hình ảnh của các cơ quan nội tạng.
• Quét PET: quét toàn thân thường được sử dụng để phát hiện ung thư.
• Sinh thiết: lấy mẫu mô từ xương để xét nghiệm tìm ung thư.
• Quét xương: một xét nghiệm hình ảnh cho thấy những bất thường về xương mà các công cụ hình ảnh khác có thể bỏ qua. Xét nghiệm này cũng có thể dùng cho bác sĩ biết liệu rằng ung thư đã lan sang các xương khác hay chưa.

Điều trị ung thư xương ở trẻ em

Trong điều trị, có nhiều biện pháp có thể được sử dụng để loại bỏ các khối u cho trẻ. Tuy nhiên, việc lựa chọn phương pháp phù hợp cần được bác sĩ xem xét từ nhiều ý tố như vị trí khối u, tính trạng bệnh nhân, một số phương pháp có thể được áp dụng như:

1. Hóa trị

Hóa trị thường được thực hiện trước khi phẫu thuật. Phương pháp điều trị này sử dụng các loại thuốc giúp thu nhỏ và tiêu diệt tế bào ung thư.

Thời gian điều trị hóa trị khác nhau và có thể phụ thuộc vào việc ung thư đã lan sang các bộ phận khác của cơ thể hay chưa. Sau khi trẻ kết thúc quá trình hóa trị, phẫu thuật sẽ được sử dụng để loại bỏ bất kỳ khối u nào còn sót lại.

2. Phẫu thuật

Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ phẫu thuật có thể cứu được chi bị ung thư. Bác sĩ có thể phẫu thuật cắt bỏ khối u và xương xung quanh, đồng thời thay thế xương bị thiếu bằng xương nhân tạo. Hóa trị có thể tiếp tục sau phẫu thuật để tiêu diệt bất kỳ tế bào ung thư siêu nhỏ nào.

3. Xạ trị

Phương pháp này liên quan đến việc tiêu diệt các tế bào ung thư bằng cách sử dụng bức xạ năng lượng cao để thu nhỏ khối u hoặc ngăn không cho nó lan rộng.

4. Tế bào gốc

Các bác sĩ có thể áp dụng cấy ghép tế bào gốc từ tủy xương của người hiến tặng để kích thích sự phát triển của tế bào xương khỏe mạnh.

Mặc dù khi đã được điều trị ung thư xương có thể tái phát lại, ngay cả sau khi hóa trị và phẫu thuật. Khi đó trẻ sẽ cần chụp CT, chụp xương hay chụp X-quang theo dõi để kiểm tra các khối u mới.

Qua bài viết trên, hy vọng bạn đọc đã có thêm những thông tin bổ ích về những dấu hiệu ung thư xương ở trẻ em. Qua đây, quý phụ huynh hãy lưu ý các dấu hiệu bất thường ở trẻ, và đưa trẻ đến gặp bác sĩ khi cần thiết để được hỗ trợ chẩn đoán và điều trị kịp thời nhé.