Đau nửa đầu có tiền triệu có điều trị được không?

Đau nửa đầu đang dần trở thành một trong những vấn đề sức khỏe được quan tâm nhất hiện nay. Số người bị chứng đau nửa đầu này ngày càng gia tăng, đặc biệt là những người thường xuyên căng thẳng. Bên cạnh cơn đau nửa đầu, một số bệnh nhân cho biết rằng họ còn có các triệu chứng xuất hiện trước khi cơn đau nửa đầu xuất hiện. Nếu bạn đang trải qua tình trạng này hay muốn tìm hiểu về cơn đau nửa đầu có tiền triệu, hãy cùng Bác sĩ Nguyễn Văn Huấn tìm hiểu bài viết dưới đây nhé.

Tổng quan 

Đau nửa đầu có tiền triệu (còn gọi là chứng đau nửa đầu cổ điển) là cơn đau đầu xảy ra sau và có thể cùng lúc với các rối loạn cảm giác. Những rối loạn về cảm giác này được gọi là những triệu chứng xuất hiện trước hay tiền triệu. Những rối loạn này có thể bao gồm chớp sáng và các thay đổi khác về thị lực, hoặc ngứa ran ở tay hoặc mặt của bạn.

Phương pháp điều trị chứng đau nửa đầu có tiền triệu và chứng đau nửa đầu không có tiền triệu (còn gọi là chứng đau nửa đầu thông thường) thường giống nhau. Bạn có thể ngăn ngừa cơn đau đầu bằng các loại thuốc và những liệu pháp không thuốc khác.

Nguyên nhân

Nguyên nhân của bệnh vẫn chưa được làm sáng tỏ hoàn toàn. Có bằng chứng cho thấy chứng đau nửa đầu có tiền triệu về thị giác giống như một làn sóng điện hoặc hóa học di chuyển qua phần não xử lý tín hiệu thị giác (vỏ não thị giác). Những tín hiệu này có thể gây ra những ảo giác thị giác.

Nhiều yếu tố gây ra chứng đau nửa đầu cũng có thể khởi phát chứng đau nửa đầu có tiền triệu. Các yếu tố này bao gồm:

• Căng thẳng.
• Đèn sáng.
• Một số loại thực phẩm và thuốc.
• Ngủ quá nhiều hoặc quá ít.
• Kinh nguyệt.

Các yếu tố nguy cơ

Mặc dù không có yếu tố cụ thể nào làm tăng nguy cơ đau nửa đầu có tiền triệu. Nhưng chứng đau nửa đầu nói chung dường như phổ biến hơn ở những người có tiền sử gia đình mắc chứng đau nửa đầu. Chứng đau nửa đầu cũng phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới.

Triệu chứng của đau nửa đầu có tiền triệu

Các triệu chứng đau nửa đầu có tiền triệu bao gồm giảm/mất thị giác tạm thời hoặc các rối loạn khác. Những triệu chứng này thường xuất hiện trước các triệu chứng đau nửa đầu đặc trưng. Như đau đầu dữ dội, buồn nôn và nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh.

Các tiền triệu thường xảy ra trong vòng một giờ trước khi cơn đau đầu bắt đầu. Chúng thường kéo dài không quá 60 phút. Đôi khi, các tiền triệu xảy ra nhưng bệnh nhân ít hoặc không cảm thấy đau đầu. Đặc biệt là ở những người từ 50 tuổi trở lên.

Các dấu hiệu và triệu chứng về thị giác

Hầu hết những người bị chứng đau nửa đầu có tiền triệu đều xuất hiện các dấu hiệu và triệu chứng thị giác thoáng qua. Những dấu hiệu này thường có xu hướng bắt đầu ở trung tâm của thị giác và lan rộng ra bên ngoài. Chúng có thể bao gồm:

• Điểm mù. Đôi khi được mô tả bằng những hình ảnh có hình dạng đơn giản.
• Các đường ngoằn ngoèo dần dần trôi qua thị giác của bạn.
• Điểm hoặc sao lấp lánh.
• Sụt giảm thị lực hoặc mất thị lực.
• Chớp sáng.

Những rối loạn khác

Những rối loạn tạm thời khác đôi khi liên quan đến chứng đau nửa đầu bao gồm:

• Tê, thường có cảm giác tê ran ở một tay hoặc một bên mặt, có thể lan chậm dọc theo chi.
• Khó nói hoặc mất ngôn ngữ.
• Yếu cơ.

Khi nào đến gặp bác sĩ?

Hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu bạn có các dấu hiệu và triệu chứng của chứng đau nửa đầu kèm theo tiền triệu. Chẳng hạn như mất thị lực tạm thời hoặc các điểm nổi hoặc đường ngoằn ngoèo trong tầm nhìn của bạn. Bác sĩ sẽ cần loại trừ các tình trạng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như đột quỵ hoặc rách võng mạc.

Các biến chứng

Những người bị chứng đau nửa đầu có tiền triệu có nguy cơ đột quỵ cao hơn bình thường.

Chẩn đoán

Bác sĩ có thể chẩn đoán chứng đau nửa đầu có tiền triệu dựa trên các dấu hiệu và triệu chứng, tiền sử bệnh tật của bạn và gia đình cũng như khám sức khỏe. Nếu cơn đau đầu xuất hiện sau khi các tiền triệu xuất hiện hoặc nếu rối loạn thị giác chỉ ảnh hưởng đến một bên mắt, bác sĩ có thể đề nghị một số xét nghiệm nhất định để loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Chẳng hạn như rách võng mạc hoặc cơn thiếu máu não thoáng qua.

Các cận lâm sàng/xét nghiệm có thể bao gồm:

• Khám mắt. Khám mắt kỹ lưỡng do bác sĩ chuyên khoa mắt thực hiện. Có thể giúp loại trừ các nguyên nhân tại mắt có thể gây ra hiện tượng hào quang.
• Chụp CT đầu. Kỹ thuật này tạo ra những hình ảnh chi tiết về não của bạn.
• Chụp MRI. Quy trình chẩn đoán hình ảnh này tạo ra hình ảnh của các cơ quan nội tạng, bao gồm cả não của bạn.

Bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến một bác sĩ chuyên khoa thần kinh với mục đích loại trừ các bệnh lý tại não có thể gây ra các triệu chứng của bạn.

Điều trị đau nửa đầu có tiền triệu

Đối với chứng đau nửa đầu có tiền triệu, cũng như chứng đau nửa đầu đơn thuần, việc điều trị nhằm mục đích làm giảm cơn đau.

Thuốc giảm đau

Thuốc dùng để giảm cơn đau nửa đầu có tác dụng tốt nhất khi được dùng ngay khi có các tiền triệu. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của cơn đau nửa đầu, các loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị nó bao gồm:

Nhóm thuốc phổ biến

• Thuốc giảm đau. Những loại thuốc giảm đau bao gồm aspirin hoặc ibuprofen. Khi dùng quá lâu, chúng có thể gây đau đầu do lạm dụng thuốc, có thể gây loét và chảy máu đường tiêu hóa. Thuốc giảm đau nửa đầu kết hợp caffeine, aspirin và acetaminophen có thể hữu ích. Nhưng thường chỉ có tác dụng với cơn đau nửa đầu nhẹ.
• Triptan. Đây là những loại thuốc kê đơn như sumatriptan (Imitrex, Tosymra) và rizatriptan (Maxalt)… được sử dụng cho chứng đau nửa đầu. Vì chúng ngăn chặn các đường dẫn truyền cơn đau trong não. Dùng dưới dạng thuốc viên, thuốc tiêm hoặc thuốc xịt mũi. Nhóm thuốc này có thể làm giảm nhiều triệu chứng của chứng đau nửa đầu. Cẩn trọng khi sử dụng vì có thể không an toàn cho những người có nguy cơ bị đột quỵ hoặc đau tim.
• Thuốc chống buồn nôn. Những cách này có thể hữu ích nếu chứng đau nửa đầu kèm theo cảm giác buồn nôn và nôn mửa. Thuốc chống buồn nôn bao gồm chlorpromazine, metoclopramide (Reglan) hoặc prochlorperazine (Compro). Chúng thường được dùng với thuốc giảm đau.

Nhóm thuốc khác

• Thuốc opioid. Nếu bạn không thể dùng triptan hoặc ergots, các loại thuốc opioid gây nghiện, đặc biệt là những loại có chứa codeine, có thể hữu ích. Vì có thể gây nghiện cao nên chúng thường chỉ được sử dụng nếu không có phương pháp điều trị nào khác hiệu quả.
• Dihydroergotamines (D.H.E.45, Migranal). Có dạng xịt hoặc tiêm vào mũi. Những loại thuốc này có hiệu quả nhất khi được dùng ngay sau khi bắt đầu xuất hiện các triệu chứng đau nửa đầu. Đặc biệt với tiền căn có những cơn đau nửa đầu kéo dài hơn 24 giờ. Các tác dụng phụ có thể bao gồm nôn và buồn nôn liên quan đến đau nửa đầu. Những người bị bệnh động mạch vành, huyết áp cao, bệnh thận hoặc gan nên tránh dùng dihydrogergotamines.

Thuốc phòng ngừa

Thuốc có thể giúp ngăn ngừa chứng đau nửa đầu thường xuyên, có hoặc không có tiền triệu. Bác sĩ có thể đề nghị các loại thuốc phòng ngừa nếu bạn bị đau đầu thường xuyên, kéo dài hoặc nặng không đáp ứng tốt với điều trị.

Thuốc dự phòng nhằm mục đích giảm tần suất bạn bị đau nửa đầu kèm theo hoặc không kèm theo cơn đau, mức độ nghiêm trọng của các cơn và thời gian chúng kéo dài. Các tùy chọn bao gồm:

Nhóm thường dùng

• Nhóm thuốc giảm huyết áp. Chúng bao gồm thuốc chẹn beta như propranolol (Inderal, Innopran XL, những loại khác), metoprolol tartrate (Lopressor) và timolol (Betimol). Thuốc chẹn kênh canxi như verapamil (Calan, Verelan, những loại khác) có thể hữu ích trong việc ngăn ngừa chứng đau nửa đầu kèm theo cơn đau.
• Thuốc chống trầm cảm. Amitriptyline, một loại thuốc chống trầm cảm ba vòng, có thể ngăn ngừa chứng đau nửa đầu. Do các tác dụng phụ của amitriptyline, chẳng hạn như buồn ngủ và tăng cân nên các loại thuốc chống trầm cảm khác có thể được sử dụng thay thế.
• Thuốc chống động kinh. Valproate (Depacon) và topiramate (Topamax) có thể giúp bạn ít bị chứng đau nửa đầu hơn. Nhưng có thể gây ra các tác dụng phụ như chóng mặt, thay đổi cân nặng, buồn nôn…

Các nhóm khác

• Tiêm botox. Tiêm onabotulinumtoxinA (Botox) khoảng 12 tuần một lần giúp ngăn ngừa chứng đau nửa đầu ở một số người lớn.
• Kháng thể đơn dòng liên quan đến gen calcitonin (CGRP)). Erenumab (Aimovig), fremanezumab (Ajovy) và galcanezumab (Emgality) là những loại thuốc mới hơn được FDA chấp thuận để điều trị chứng đau nửa đầu. Chúng được tiêm hằng tháng. Tác dụng phụ thường gặp nhất là phản ứng tại chỗ tiêm.

>> Tìm hiểu thêm: Bạn biết gì về thuốc điều trị đau nửa đầu Tamik (dihydroergotamin)?

Quản lý căng thẳng và lối sống

Khi các triệu chứng của đau nửa đầu có tiền triệu xuất hiện, hãy thử đi đến một căn phòng tối và yên tĩnh. Nhắm mắt và nghỉ ngơi hoặc chợp mắt. Đặt một miếng vải mát hoặc một túi đá được bọc trong khăn hoặc vải trên trán hoặc sau cổ của bạn.

Các phương pháp thực hành khác có thể làm dịu chứng đau nửa đầu kèm theo cơn đau bao gồm:

• Kỹ thuật thư giãn. Các hình thức huấn luyện thư giãn khác dạy bạn cách đối phó với những tình huống căng thẳng. 
• Xây dựng thói quen ngủ và ăn uống khoa học. Đừng ngủ quá nhiều hoặc quá ít. Đặt và tuân theo một lịch trình ngủ và thức nhất quán hằng ngày. Cố gắng ăn các bữa vào cùng một thời điểm mỗi ngày.
• Uống nhiều nước. 

Cơn đau nửa đầu có hay không có tiền triệu đều ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống hằng ngày. Ngoài việc uống thuốc đầy đủ, bạn nên quan tâm đến sức khỏe của mình nhiều hơn. Đặc biệt là những yếu tố góp phần gây nên cơn đau nửa đầu. Điều chỉnh sinh hoạt là một trong những bước không thể thiếu để có thể điều trị thành công cơn đau nửa đầu có tiền triệu. Mong rằng những thông tin Bác sĩ Nguyễn Văn Huấn đem lại sẽ có ích cho bạn!